AİHM ve Türk Anayasa Mahkemesi’nin Kararları Işığında Hukuki Kesinlik (Belirlilik) İlkesinin İncelenmesi

Hukuki kesinlik ilkesi, hukukun üstünlüğünün temel görünümlerinden birisidir. Bu nedenle, “hukukun üstünlüğü” ve “hukuk devleti” bakımından bir ulusal hukuk sisteminde hukuki kesinliğin tesis edilmesi kaçınılmazdır. Bu yazı, Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi (AİHM) ile Türk Anayasa Mahkemesi’nin (AYM) hukuki kesinlik yaklaşımları arasındaki farklılıkları ve benzerlikleri ortaya koymayı amaçlamaktadır. Bu sebeple, hukuki kesinliğin uygulamasının daha iyi anlaşılması için her iki Mahkemenin de konuyla ilgili olan davaları incelenmiştir. Söz konusu alandaki güncel vakalar, akademisyenlere ve uygulayıcılara ilkenin kavranması ile ilgili önemli ipuçları vermektedir.

Anahtar Kelimeler:

Hukuki kesinlik, Hukukun üstünlüğü, Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi, Türk Anayasa Mahkemesi

PDF

___

Aalt Willem Heringa, The Consensus Principle – The Role of Common Law in the ECHR Case Law, 3 Maastricht J. Eur. & Comp. L. (1996), ss. 108-145.
Alec Stone Sweet, On the Constitutionalisation of the Convention: The European Court of Human Rights as a Constitutional Court, Faculty Scholarship Series (2009), Paper 71, ss. 1-14.
Danilo Zolo, “The Rule of Law: A Critical Reappraisal”, The Rule of Law History, Theory and Criticism (ed. Pietro Costa & Danilo Zolo) içinde (3-72), Dordrecht, Springer, 2007.
Declaration of G8 Foreign Ministers on the Rule of Law, Potsdam, May 30, 2007, para. 2. (vurgu eklenmiştir). http://www.g8.utoronto.ca/foreign/formin070530-law.htm (Çevrimiçi: 9.11.2017).
Elina Paunio, “Beyond Predictability – Reflections on Legal Certainty and the Discourse Theory of Law in the EU Legal Order”, German Law Journal, Vol. 10, No. 11, (2009), ss. 1469-1493.
Humberto Ávila, Certainty in Law, Switzerland, Springer International Publishing, (2016).
James R. Maxeiner, Some Realism about Legal Certainty in the Globalization of the Rule of Law, Houston Journal of International Law, Volume 31, (2008), ss. 541-608.
Juha Raito, The Principle of Legal Certainty in EC Law, Springer Publishing 2003.
Jürgen Habermas, Between Facts and Norms – (Contributions to a Discourse Theory of Law and Democracy), (translated by William Rehg), Cambridge, Massachusetts: The MIT Press (1996).
Kemal Gözler, “Res Iudicata’nın Türkçesi Üzerine”, Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, Cilt 56, Sayı 2, (2007), ss. 45-61.
Kerem Altıparmak, “Due Process of Law” Kavramının Amerikan Hukukundaki Yeri Üzerine Bir İnceleme, Ankara Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, Cilt 45, Sayı 1-4, (1996), ss. 219-250.
Rule of Law Checklist, Adopted by the Venice Commission of the Council of Europe at its 106th Plenary Session, 2016.
Selda Çağlar, Hukuk Devletinin Hukuki Belirlilik İlkesi Üzerinden Değerlendirilmesi, İstanbul, Beta Yayınları (2013).
Sibel İnceoğlu, İnsan Hakları Avrupa Mahkemesi Kararlarında Adil Yargılanma Hakkı, Tıpkı 4. Bası, İstanbul: Beta Yayınları (2013).
World Justice Project, Rule of Law Index 2016.
In Re Winship, 397 U.S. 358, 364 (U.S. Supreme Court 1970), https://www.ravellaw.com (Erişim Tarihi: 15.11.2017).
Lashmankin and Others v. Russia, Applications nos. 57818/09 and 14 others, Judgment (7 February 2017).
Lupeni Greek Catholic Parish and Others v. Romania, Application no. 76943/11 Judgment (29 November 2016).
Vardanyan and Nanushyan v. Armenia, Application no. 8001/07, Judgment (27 October 2016).
Trapeznikov and Others v. Russia, (Applications no. 5623/09, 12460/09, 33656/09 & 20758/10), Judgment (5 April 2016).
Amirkhanyan v. Armenia, (Application no. 22343/08), Judgment (3 December 2015).
Balažoski v. the former Yugoslav Republic of Macedonia, (Application no. 45117/08), Judgment (25 April 2013).
Oleksandr Volkov v. Ukraine, (Application no. 21722/11), Judgment (9 January 2013).
AYM Kararı, E. 2017/144, K. 2016/198, T. 28.9.2017, R.G. 18.10.2017-30214.
Asım Arı Başvurusu, (B. No: 2013/9381, K. 3/3/2016).
Şahin Erol Başvurusu (B. No: 2013/2539, K. 7/7/2015).
Mahmut Çevik Başvurusu, (B. No: 2013/2896, K. 10/6/2015).
Nurten Esen Başvurusu (B. No: 2013/7970, K. 10/6/2015).
Bubo Çelik Başvurusu (B. No: 2013/3954, K. 26/2/2015).
Şener Berçin Başvurusu (B. No: 2013/5516, K. 22/1/2015).
Türkan Bal Başvurusu (B. No: 2013/6932, K. 6/1/2015).
C. İş Ortaklığı Başvurusu, (B. No: 2013/769, K. 11/12/2014).
Emine Karagülmez Başvurusu, (B. No: 2013/3673, K. 11/12/2014).
Aktif Elektrik Mühendislik Başvurusu (B. No: 2012/855, K. 26/6/2014).
Esma Başbakkal Başvurusu (B. No: 2012/1128, K. 8/5/2014).
Kenan Özteriş Başvurusu (B. No: 2012/989, K. 19/12/2013).
Tahir Canan Başvurusu (B. No: 2012/969, K. 18/9/2013).
Ali Gürsoy Başvurusu (B. No: 2012/833, K. 26/3/2013).