Mustafa Fevzi (Sarhan) Son Şer'iye ve Evkaf Vekili, Manisa Milletvekili

Cumhuriyetin ilk yıllarından itibaren Manisa milletvekilliği yapmış olan Mustafa Fevzi (Sarhan), 30.10.1923 – 03.03.1924 yılları arasında görev yapan son Şer’iye ve Evkaf Vekili’dir. Akhisar’da bilahare İstanbul’da geçirdiği başarılı tahsil hayatından sonra devletin çeşitli kademelerinde memuriyet hizmetlerinde bulunmuştur. Osmanlı Mebusan Meclisi’nde II ve III. Dönem Saruhan mebusu, II, III ve IV. Cumhuriyet hükümetleri döneminde de, Manisa milletvekili olarak parlamentoda aktif görevler üstlenmiştir. Kamuoyunda “Karga Fetvası” olarak bilinen olayla ilgili olarak, TBMM’de soru önergesine muhatap olmuştur. Modern Türkiye’nin inşasında Halifelik, Şeyhülislamlık, Şer’iye ve Evkaf Vekâleti gibi geleneksel dini kurumların devlet işlerinden ayrı tutulmasına yönelik gerçekleştirilen inkılâplara sadık kalarak yenilikçi kadroyla birlikte hareket etmiştir. Mustafa Fevzi (Sarhan), Manisa milletvekili olarak seçim çalışmalarında bulunmuş, devlet adına kamu davalarına katılmış ve TBMM’de çok sayıda konuşma yapmıştır.

Anahtar Kelimeler:

Mustafa Fevzi Sarhan, Saruhan mebusu, Manisa milletvekili, Şer’iye ve Evkaf Vekili MUSTAFA FEVZİ (SARHAN) THE DEPUTY OF LAST ġER’İYE AND EVKAF,

Mustafa Fevzi (Sarhan) Son Şer'iye ve Evkaf Vekili, Manisa Milletvekili

Mustafa Fevzi (Sarhan), the deputy of Manisa in the early years of the Turkish Republic, was the of the last Şer’iye and Evkaf deputy working between October 30, 1923 and March 3,1924. After his accomplished education in Akhisar first and subsequently in Istanbul, he served as an officer in different posts of the state. He served as a deputy of Saruhan in the Mebusan Parliament of the Ottoman Empire, during the II. and the III. terms. And during the Turkish Republic's II, III and IV terms, he took active participation in the parliament as a deputy of Manisa. He was the object of a parliamentary question, by virtue of an event which was known as 'Kargga Fetvası' in the public. He acted in unison with the people of the reformist, showing loyalty to the reforms such as keeping the institutions of convention and religion, for instance caliphship , Şer'iye and Evkaf Vekaleti- away from works of the state. Mustafa Fevzi (Sarhan) worked for elections as a deputy of Manisa, participated in the state cases on behalf of the parliament, and delivered many speeches in TBMM, the Turkish Grand National Parliament.

Keywords:

Mustafa Fevzi Sarhan, Saruhan deputy, deputy of Manisa, deputy of Şer’iye and Evkaf,

PDF

___

Başbakanlık Cumhuriyet Arşivleri T.B.M.M. Zabıt Ceridesi Anadolu Cumhuriyet Milliyet Vakit Vatan AYAZ, Belkız (2006), Cumhuriyetin İlk Yıllarında Akhisar Kazası (19231933), Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Celal Bayar Üniversitesi Sosyal
Bilimler Enstitüsü, Manisa. DOĞAN, Cem (2013), “Osmanlı Men’-i Müskirat Cemiyeti ve Men’-i
Müskirat Kanunu” Uluslararası Sosyal Araştırmalar Dergisi, C:6, Sayı:6, s.161,175. KARAKAġ, Ömer (2010), “Dönemin Yerel Basınına Göre Serbest
Cumhuriyet Fırkası’nın Manisa Vilayetinde Teşkilatlanması ve 1930 Belediye
Seçimleri”, History Studies, Volume 2/3, s.212. KARAKUZU, Hasan (2011), Atatürk Dönemi Manisa Milletvekilleri
(1923–1938), Yayınlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Dumlupınar Üniversitesi Sosyal
Bilimler Enstitüsü, Kütahya. ÖZTÜRK, Kazım (1995), Türk Parlamento Tarihi (1927-1931), II. Dönem
III. Cilt, TBMM Vakfı Yayınları No:3, Ankara. ÖZTÜRK, Kazım (1995), Türk Parlamento Tarihi (1927-1931), III.
Dönem III. Cilt, TBMM Vakfı Yayınları No:10, Ankara. TBMM Albümü (2010), C:I. (1920–2010), TBMM Basın ve Halkla İlişkiler
Müdürlüğü Yayın No:1, Ankara. Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi (2010), C:39, Türkiye Diyanet
Vakfı Yayın Matbaacılık ve Ticaret İşletmesi, İstanbul. İnternet: www.tbmm.gov.tr EKLER Resim-1 Resim-2 M. Fevzi Bey Manisa milletvekili iken M. Fevzi Bey’e ait başka bir fotoğraf (TBMM Albümü, 2010, s.215) (Vakit, 20.9.1933, s.1)
Resim-3 Resim-4 M. Fevzi Efendi ġer’iye ve M. Fevzi Efendi’nin Evkaf Vekili iken Cumhurbaşkanı Gazi Mustafa (Vatan, 10.9.1923, s.1.) Kemal ile yaptığı görüşmenin basındaki yankısı (Vatan, 1924, s.1) Belge No: 1
Mustafa Fevzi Sarhan’a ait Tercüme-i Hal Varakası(www.tbmm.gov.tr) Belge No:2 Mustafa Fevzi Sarhan’a ait Seçim Mazbatası(www.tbmm.gov.tr)