Fevzi ALTUNER, Erol ORAL, Alya KARA, İshak BARAN

Gibberellik Asit Ön Uygulamasına Tabi Tutulmuş Triticale (x Triticosecale Wittmack)’ de Tuz (NaCl) Stresinin Çimlenme Üzerine Etkisi

Bu araştırma, tritikale (x Triticosecale Wittmack) tohumlarınaçimlenme öncesi uygulanan GA3’ün tuzlu koşullarda çimlenme ve ilkgelişme dönemi üzerine etkilerinin incelenmesi amacıylayürütülmüştür. Araştırmada Mikham-2002 tritikale çeşidine dörtfarklı GA3 (0, 100, 200 ve 300 ppm) ve tuz (0, 50, 100 ve 200 mMNaCl) konsantrasyonu uygulanmıştır. Deneme, Tesadüf ParselleriDeneme Deseni’ ne göre faktöriyel düzende 4 tekerrürlü olarakkurulmuştur. Araştırmada çimlenme gücü (%), çimlenme oranı (%),çimlenme indeksi (%), ortalama çimlenme süresi (gün), hassaslıkindeksi (%), kök uzunluğu (cm), gövde uzunluğu (cm), kök yaş vekuru ağırlığı (mg), gövde yaş ve kuru ağırlığı (mg) değerleriincelenmiştir. Araştırmanın sonucuna göre artan tuz dozlarınıntritikale (x Triticosecale Wittmack)’ çimlenme ve büyümeparametrelerini engellediği tespit edilmiştir. Artan GA3 (Giberellikasit) dozlarının, tuz stresi altındaki tritikale tohumlarının çimlenmeve büyüme parametreleri üzerine üzerine olumlu ve önemli etkiyaptığı görülmüştür. Tritikale tohumunda en iyi çimlenme özellikleri300 ppm giberellik asit + 0 mM (kontrol) tuz kombinasyonundanelde edilmiştir.

Effect of Salt Stress (NaCl) in the Triticale (x Triticosecale Wittmack) Applied Pretreatment of Gibberellic Acid

The research was conducted to determine the properties of gibberellic acid pre-treatments that reducing the negative effects of salt stress on the seeds germination of triticale (x Triticosecale Wittmack) plant under salt stress. In the study, four different gibberellic acid (0, 100, 200 and 300 ppm) and salt applications at 0, 50, 100 and 200 mM (NaCl) concentrations , a factorial experiment was conducted in completely randomized design (CRD) with four replications, In research, germination power (%), germination rate (%), germination index (%), average germination time (days), sensitivity index (%), root length (cm), stem length (cm), root fresh and dry weight (mg), shoot fresh and dry weight (mg) values were examined. According to the result of the research; when the salt concentrations increase, the germination and growth parameters of triticale were inhibited. It was seen that increasing doses of gibberellic acid pre-treatments have significant and positive effects on the germination and growth parameters of triticale seeds under salt stress. The best germination properties of triticale seeds were obtained from 300 ppm giberellic acid + 0 mM (control) salt combination.

PDF

___

Anonim 2015. Bitkilerde Stress. (www.agri.ankara. edu.tr/fcrops/1289__ Bıtkılerde_Stres.pdf). (Erişim tarihi 15.05.2015).

Akbari G, Sanavy SAMM, Yousafzadeh S 2007. Effect of auxin and salt stress (NaCl) on seed germination of wheat cultivars (Triticum aestivum L). Pak.J.Biol.Sci., 10(15): 2557-2561.

Akıncı, IE, Calıskan, U 2010. Effect of lead on seed germination and tolerance levels in some summer vegetables. Ekoloji Dergisi, 19: 164-172.

Atak M, Kaya MD, Kaya G, Kıllı, Çiftci CY 2006. Effects of NaCl on the germination, seedling growth and water uptake of triticale. Turkish J. Agric. Foresty, 30: 39-47.

Begum F, Karmoker JL, Fattah QA, Maniruzzaman AFM 1992. The effect of salinity and Its correlation with K+, Na+, Cl accumulation in germinating seeds of Triticum aestivum L. cv. Akbar. Plant Cell Phsysiol, 33 (7): 1009-1114.

Çavuşoğlu K, Kılıç S, Kabar K 2007. Arpa tohumlarının çimlenmesi sırasında giberellik asit,kinetin ve etilen ile tuz stresinin hafifletilmesinde bazı morfolojik ve anatomik gözlemler. SDÜ Fen Edebiyat Fakültesi Fen Dergisi (E-Dergi), 2(1): 27-40.

Demircioğlu G, Çelen AE, Kuru E, Özkan ŞS 2016. Farklı Tuz Konsantrasyonlarının Kamışsı Yumak (Festuca arundinacea) ve Mavi Ayrık (Agropyron intermedium) Bitkilerinin Çimlenme ve Erken Gelişme Dönemindeki Etkileri Üzerine Araştırma, Tarla Bitkileri Merkez Araştırma Enstitüsü Dergisi, 2016, 25 (Özel Sayı-2):219-224.

Dölarslan M, Gül E 2012. Toprak bitki ilişkileri açısından tuzluluk. Türk Bilimsel Derlemeler Dergisi, 5 (2): 56-59.

Duman İ, Eşiyok D 1998. Ekim öncesi PEG ve KH2PO4 uygulamalarının havuç tohumlarının çimlenme ve çıkış oranı ile verim üzerine etkileri. Tr. J. of Agriculture and Forestry, 22: 445–449.

Düzgüneş O, Kesici T, Kavuncu O, Gürbüz F 1987. Research and experimental methods. Statistical Methods-II. Ankara University, Agr. Fac. Press, 1:1021-1295.

Ellis RH, Roberts EH 1980. Towards a rational basis for testing seed quality. In Seed Production (Ed: P.D. Hebbleth waite), 1: 605-635.

Ercişli S, Eşitken A, Güleryüz M 1999. The effect of vitamines on the seed germination of apricots. Acta Hort., 488: 437-440.

Flowers TJ, Yeo AR 1981. Variability in the resistance of sodium chloride salinity within rice (Oryza sativa L.) varieties. New Phytology, 88: 363-373.

Foolad MR, Lin GY 1997. Genetic potential for salt tolerance during germination in Lycopersicon species. Hort. Science, 32: 296-300.

Ghoulam C, Fores K 2001. Effect of salinity on seed germination and early seedling growth of sugar beet (Beta vulgaris L.). Seed Science Technology, 29:357-364.

Gupta SC, Srivastava JP 1989. Effect of salt stres on Morpho Physiological parameters ın wheat. Indian J. Plant Physiol, 32 (2): 169-171.

Gulzar S, Khan MA 2002. Alleviation of salinityinduced dormancy in perennial grasses. Biologia Plantarum, 45(4): 617-619.

Hartmann HT, Kester DE, Davies FT 1990. Plant propagation. principles of propagation by seed. 1:647.

ISTA 1996. International rules for seed testing, Edition 1996/6. International Seed Testing Association, Zurich. Switzerland, 196 p.

İnal A, Güneş A, Aktaş M 1995. Effects of chloride and partial substitution of reduced forms of nitrogen for nitrate in nutrient solution of the nitrate, total nitrogen and chlorine contents of onion. Journal of Plant Nutrition, 18: 2219- 2227.

Kara B, Akgün İ, Altındal D 2011. Tritikale genotiplerinde çimlenme ve fide gelişimi üzerine tuzluluğun (NaCl) etkisi. Selçuk Gıda ve Tarım Bilimleri Dergisi, 25 (1):1-9.

Kayış SU 2014. Bazı mercimek (Lens culinaris Medic.) çeşitlerinin çimlenme ve fide dönemi tuza toleransı. Konya Selçuk Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Tarla Bitkileri Ana Bilim Dalı 54s.

Khan MA, Ungar IA 1997. Effects of light, salinity and thermoperiod on the seed germination of halophytes, Can. J. Botanic, 75: 835-541.

Khan BA, Khan AN, Khan TH 2005. Effect of salinity on the germination of fourteen wheat cultivars. Gomal University Journal of Research, 21: 31-33.

Kızılgeçi F, Yıldırım M, Akıncı C 2010. Bazı ekmeklik buğday genotiplerinin tuzluluğa tepkilerinin belirlenmesi. Diyarbakır 1. Uluslararası Katılımlı Kamu-Üniversite-Sanayi işbirliği Sempozyumu ve Mermercilik şurası, 24-26 Mayıs 2010: 301-307s.

Leopold AC, Willing RP 1984. Evidence of toxicity effects of salt on membranes. In: Salinity Tolerance in Plants, (eds. R.C. Staples and G.H. Toenniessen), pp. 67-76.

Muhammad Z, Hussain F 2012. Effect of NaCl salinity on the germination and seedling growth of seven wheat genotypes. Pak. J. Botanic 44(6): 1845-1850.

Özkaldı A, Boz B, Yazıcı V 2004. GAP’ta drenaj sorunları ve çözüm önerileri. Sulanan Alanlarda Tuzluluk Yönetimi Sempozyumu, 20-21 Mayıs 2014, Ankara, s: 97-105.

Öztürk M, Gemici M, Özdemir F, Keyikçi . 1994. Tohum çimlenmesi olayında bitkisel hormonların ve çimlenme simülatörünün tuz stresini azaltmadaki rolü. XII. Ulusal Biyoloji Kongresi, Edirne, s. 44-48.

Pessarakli M, Tucker TC, Nakabayashi K 1991. Growth response of barley and wheat to salt stres. Journal of Plant Nutrition, 14(4): 331-340.

Saboora A, Kriarostami K 2006. Salinity (NaCl) tolerance of wheat genotypes at germination and early seedling growth. Pakistan J. of Bio. Sci., 9(11): 2009-2021.

Sadat Noori SA, McNeilly T 2000. Assessment of variability in salt tolerance based on seedling growth wheat (Triticum durum Desf.). Genetic Resources and Crop Evolution, 47:285-291.

Sharma AD, Thakur M, Rana M, Singh K 2004. Effect of plant growth hormones and abiotic stresses on germination, growth and phosphoaphatse activities in Sorghum bicolour (L.) moench seeds. Afr. J. Biotechnol., 3: 308-312.

Shannon MC 1984. Breeding selection and the genetics of salt tolerance. Salinity Tolerance in Plant Strategies for Crop Improvement. A VileyInterscience Pub., 231-254.

Shannon MC 1985. Principles and strategies in breeding for higher salt tolerance. Plant and Soil., 89: 227-241.

Siegel SM, Siegel BZ, Massey J, Lahne P, Chen J 1980. Growth of corn in saline water. Physiology Plant, 50: 71-73

Şenay A, Kaya MD, Atak M, Çiftçi CY 2005. Farklı tuz konsantrasyonlarının bazı ekmeklik buğday çeşitlerinin çimlenme ve fide gelişimi üzerine etkileri. Tarla Bitkileri Merkez Araştırma Enstitüsü Dergisi, 14.(1-2): 50-55.

Van Hoorn JW 1991. Development of soil salinity during germination and early seedling growth and its effect on several crops. Agricultural Water Management. 20:17-28.

Wang YR, Yu L, Nan ZB, Liu YL 2004. Vigor tests used to rank seed lot quality and predict field emergence in four forage species. Crop Sci., 44 (2):535-541.

Villiers DE, Van Rooyen AJ, Theron MW, Van De DK, Venter HA 1994. Germination of three Namaqualand pioneer spicies, as influenced by salinity, tempature and light, Seed Sci. Technology, 22: 427-433.

Yıldız S, Karagöz FP, Dursun A 2017. Giberellik asit ön uygulamasına tabi tutulmuş hüsnüyusuf (Dianthus barbatus L.) tohumlarının tuz stresinde çimlenmesi. Atatürk Üniv. Ziraat Fak. Derg. 48 (1): 1-7.

Yıldız M, Kasap E, Konuk M 2007. Tuzluluk sıcaklık ve ışığın tohum çimlenmesi üzerine etkileri. Afyon Kocatepe Üniversitesi Fen Bilimleri Dergisi, 7(1): 225-243.

Yılmaz E, Tuna M, Bürün B. 2011. Bitkilerin tuz stresi etkilerine karşı geliştirdikleri tolerans stratejileri. C.B.Ü. Fen Bilimleri Dergisi, 7(1): 47– 66.

Yıldız S, Karagöz FP, Dursun A 2017. Giberellik asit ön uygulamasına tabi tutulmuş hüsnüyusuf (Dianthus barbatus l.) tohumlarının tuz stresinde çimlenmesi. Atatürk Üniv. Ziraat Fakültesi Dergisi, 48 (1): 1-7.

Younesi O, Moradi A (2015). Effect of different priming methods on germination and seedling establishment of two medicinal plants under salt stress conditions. Cercetari Agronomice în Moldova 48(3): 43-51.

Zheng C, Jiang D, Liu F, Dai T, Liu W, Jing Q, Cao W 2009. Exogenous nitric oxide improves seed germination in wheat against mitochondrial oxidative damage induced by high salinity. Environment Exp., Bot., 67: 222-227.