Sevda KILINÇ, ÇETİN KARADEMİR, ZEHRA EKİN

Bazı Mısır (Zea mays L.) Çeşitlerinde Verim ve Kalite Özelliklerinin Belirlenmesi

Bu çalışma, farklı özelliklere sahip tane mısır çeşitlerinde kalite,verim ve verim unsurlarının belirlenmesi ve bölgeye uygun tane mısırçeşidinin önerilmesi amacıyla 2015 yılında Diyarbakır GAP UluslarArası Tarımsal Araştırma ve Eğitim merkezi Müdürlüğü denemealanında, tesadüf blokları deneme desenine göre 4 tekerrürlü olarakyürütülmüştür. Çalışmada materyal olarak 6 mısır çeşidi (PR31D24,Kalipso, 70MAY82, Suerto, P1921, DKC6724) kullanılmıştır. Eldeedilen sonuçlara göre çeşitler arasında, koçan uzunluğu, koçankalınlığı, sap kalınlığı, bitkide koçan sayısı, tane/koçan oranı, 1000tane ağırlığı, tane nemi, nişasta oranı, ham yağ oranı, hektolitreağırlığı özellikleri yönünden istatistiki farkların önemli olduğubelirlenmiştir. En yüksek tane verimi 1518.10 kg da-1 ile P1921çeşidinden elde edilmiştir.

Determination of Yield and Quality Characteristics in Some Maize (Zea mays L.) Varieties

This study was carried out to determine quality, yield and yield components and suggesting suitable maize varieties for the region. The research was laid out as randomized complete block design with four replications in 2015 maize growing season in Diyarbakır GAP International Agricultural Research and Training Center. PR31D24, Kalipso, 70MAY82, Suerto, P1921, DKC6724 grain maize varieties with different properties were used as material. According to the obtained results, there were significant differences among varieties in terms of ear length, ear diameter, stem diameter, the number of ear per plant, kernel/ear rate, 1000 kernel weight, grain moisture at harvesting, starch rate, crude fat rate and hectoliter. The P1921 variety sustained the highest yield of 1518.10 kg da-1.

PDF

___

Anonim 2011. Diyarbakır İl Çevre Durum Raporu. http/www.csb.gov.tr (Erişim Tarihi: 27.10.2015).
Anonim 2015. Coğrafya Dünyası,İl İl Türkiye, İklim ve Bitki Örtüsü http://www.cografya.gen.tr/tr/ diyarbakir/iklim.html(Erişim Tarihi: 27.10.2015).
Anonim 2016a. Food and Agriculture Organization. www.faostat.org.( Erişim tarihi: 08.02.2016)
Anonim 2016b. Bitkisel üretim verileri İstatistikleri. Türkiye İstatistik Kurumu. www.tuik.gov.tr( Erişim tarihi: 08.02.2016).
Atakul Ş, Kahraman Ş, Kılınç S 2014. Diyarbakır ana ürün şartlarında bazı tane mısır genotiplerinin verim ve verim unsurlarının belirlenmesi. Uluslararası Mezopotamya Tarım Kongresi 22-25 Eylül, Diyarbakır
Babaoğlu M 2003. Farklı Kökenli Mısır (Zea mays L. ) Genotiplerinin Çeşitli Agronomik Ve Kalite Karakterleri Bakımından Karşılaştırmalı Olarak Değerlendirilmesi. Trakya Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Tarla Bitkileri ABD Yüksek Lisans Tezi. 108 s.
Cengiz R, Cengiz B, Esmeray M, Sezer MC, Akarken N , Özbey AE, Duman A 2014. Tanede Protein ve Yağ Kalite Değerlerine Göre Sentetik Mısır Kaynak Materyalleri Geliştirme. Uluslararası Mezopotamya Tarım Kongresi 22-25 Eylül, Diyarbakır
Cesurer L 1994. Kahramanmaraş Koşullarında Ana Ürün Olarak Yetiştirilebilecek Yüksek Verimli Melez Mısır Çesitleri Üzerinde Araştırmalar. Türkiye 1.Tarla Bitkileri Kongresi, 25-29 Nisan, Cilt: 1, S:267 - 270, İZMİR.
Dudley, J.W., Dijkhuizen, A., Paul, C., Coates, S.T., Rocheford, T.R., 2004. Effects of random mating on marker–QTL associations in the cross of the illinois high protein x illinois low protein maize strains. Crop Sci. 44: 1419–1428.
Elmalı H, Soylu S 2008. Melez Atdişi Mısırda Farklı Taban Gübresi Çeşitlerinin Tane Verimi, Verim Unsurları Ve Kalite Üzerine Etkileri. S.Ü. Ziraat Fakültesi Dergisi 22 (44): 104-112.
Erdal Ş 2014. Kendilenmiş Mısır (Zea mays L.) Hatlarının Kuraklık Stresine Tolerans Düzeylerinin Belirlenmesi ve Moleküler Karakterizasyonu. Süleyman Demirel Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Tarla Bitkileri Anabilim Dalı , Doktora Tezi, 207 s.
Howell TA, Evett SR, Tolk JA, Schneıder AD and Steıner JL 1996. Evapotranspiration of Corn – Southern High Plains. American society of Agricultural Engineers, 158 – 166.
İdikut L ve Kara SN 2013. Tane Ürünü İçin Yetiştirilen İkinci Ürün Mısır Çeşitlerinin Bazı Verim Öğeleri İle Tane Nişasta Oranlarının Belirlenmesi. KSÜ Doğa Bil. Dergisi, 16(1), : 8 – 15.
Kahraman Ş, Kılınç S, Atakul Ş 2014. Tek Melez Mısır Genotiplerinin Diyarbakır Şartlarındaki Performanslarının Belirlenmesi. Uluslararası Mezopotamya Tarım Kongresi 22-25 Eylül, Diyarbakır
Kahraman Ş. 2016. Diyarbakır Koşullarında Ana Ve İkinci Ürün Tane Mısır Tarımında Bazı Tarımsal ve Teknolojik Özellikler Üzerine Araştırmalar. Dicle Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Tarla Bitkileri ABD, Doktora Tezi,167 s.
Kılınç S, Atakul Ş, Kahraman Ş 2014. Bazı Melez Mısır Genotiplerinin Adaptasyon ve Uyum Yeteneklerinin Belirlenmesi. Uluslararası Mezopotamya Tarım Kongresi 22-25 Eylül, Diyarbakır
Koca YO 2009. Aydın Bölgesinde, Birinci ve İkinci Ürün Mısırda (Zea mays L.) Verim, Verim Öğeleri, Fizyolojik ve Diğer Bazı Özellikler Arasındaki Farklılıklar. Adnan Menderes Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Tarla Bitkileri ABD , Doktora Tezi, 122 s.
Mankong M C 2000. Estimation of Genetic Coefficients of Thai Hybrid Varieties for the CERES - Maize Model. www.grad.cmu.oc.th/abstract
Öktem A Öktem AG 2009. Bazı Atdişi Hibrit Mısır (Zea mays L. indentata) Genotiplerinin Harran Ovası Koşullarında Performanslarının Belirlenmesi. Harran Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi,13(2):49-58
Özata E ve Kapar H 2014. Bazı Atdişi Hibrit Mısır (Zea mays indentata Sturt) Genotiplerinin Samsun Koşullarında Kalite Ve Performanslarının Belirlenmesi. Tarım Bilimleri Araştırma Dergisi 7 (2): 01-07,
Özmen İ 2008. Bazı Melez Mısır Çeşit Ve Genotiplerinin Değişik Ekim Bölgelerindeki Adaptasyon ve Uyum Yeteneklerinin Belirlenmesi Üzerine Araştırmalar. Ege Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü Tarla Bitkileri ABD, Doktora Tezi. 128 s.
Özsisli B 2010. Kahramanmaraş Koşullarında Birinci ve Ikinci Ürün Olarak Yetiştirilen Farklı Mısır Çeşitlerinde Verim ve Kalite Özelliklerinin Incelenmesi. Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Tarla Bitkileri ABD, Doktora tezi, 130 s.
Sarikurt B 2005. Diyarbakır Sulu Koşullarında II. Ürün Olarak Yetiştirilen Bazı Mısır Çeşitlerinde Verim ve Bazı Tarımsal Karakterler İle Karakterler Arası İlişkilerin Saptanması. Harran Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Tarla Bitkileri ABD, Yüksek Lisans Tezi, 49 s.
Sezer İ, Mut Z, Öner F, Sirat A, Gülümser A 2007. Bafra Ovasında Ana Ürün Olarak Yetiştirilebilecek Mısır Çeşitlerinin (Zea mays L. İndendata) Belirlenmesi Üzerine Araştırma. Türkiye VII. Tarla Bitkileri Kongresi, 25-27 Haziran, Erzurum.
Tarımsal Değerleri Ölçme Denemeleri Teknik Talimatı, Tarım Gıda ve Hayvancılık Bakanlığı, 2010.
Tekkanat A, Soylu S, 2005. Cin Mısırı Çeşitlerinin Tane Verimi Ve Önemli Kalite Özelliklerinin Belirlenmesi. Selçuk Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 19 (37):51-60.
Traore SB, Carlson RE, Pilcher CD, Rıce ME 2000. Bt and Non- Bt Maize Growth and Development as Affected by Temperature and Drought Stres. Agronomy Journal 92: 1027–1035.
Turgut İ, Duman A, Balcı A 2003. Kendilenmiş Mısır (Zea mays İndentata Sturt.) Hatlarının Yoklama Melezlerinde, Verim ve Verim Öğeleri Bakımından Heterosis ve Kombinasyon Yeteneği Değerlerinin Belirlenmesi Uludağ Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi, 17(2): 47-56
Uyar İ 1989. Bornova Kosullarında 13 Melez Mısır Çesidinin ikinci Ürün Olarak Bazı Agronomik ve Kalite Özellikleri Üzerinde Çalısmalar. Ege Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Tarla Bitkileri ABD, Yüksek Lisans Tezi, 32 s.
Vartanlı S 2005. Ankara Koşullarında Hibrit Mısır Çesitlerinin Verim ve Kalite Özelliklerinin Belirlenmesi. Ankara Üniversitesi Fen Bilimleri Enstitüsü, Tarla Bitkileri ABD, Yüksek Lisans Tezi. 80 s.
Vartanlı S, Emeklier HY 2007. Ankara Koşullarında Hibrit Mısır Çeşitlerinin Verim Ve Kalite Özelliklerinin Belirlenmesi. Ankara Üniversitesi Ziraat Fakültesi Tarım Bilimleri Dergisi. 13 (3): 195-202.