Mebrure Beyza GÖKÇEK, İrfan GÖKÇEK, Tuğba YILMAZ, İsmail KASIM, TARIK EREN YILMAZ, ADEM ÖZKARA

Düşme Şikâyeti ile Acil Servise Başvuran 65 Yaş ve üzeri Hastaların Düşme Nedenleri ve Risk Faktörlerinin Araştırılması

Amaç: Çalışmamızda acil servise düşme nedeniyle başvuran 65 yaş ve üzeri hastaların düşme nedenlerinin ve risk faktörlerinin değerlendirilmesinin yapılması amaçlandı.Gereç ve Yöntem: Çalışmamız kesitsel tanımlayıcı tipte bir araştırmadır. 250 hastaya ilgili 35 soruluk anket formu uygulandı. Bağımlılık düzeyinin saptanmasında Barthel Günlük Yaşam Aktiviteleri İndeksi kullanıldı.Bulgular:Hastaların yaş ortalaması 79,0 ± 8,5 olup, %60,8’i kadındı. En sık başvuruların sonbahar mevsiminde (%36,4), güneşli bir günde (%48) ve 06:00-12:00 saatleri (%42,4) arasında olduğu saptandı. En sık düşme ev içinde olup, temel nedeni “bir yerlere takılma” olarak tespit edildi. En sık risk faktörü dolap ve raf yüksekliğinin (%25,2) fazla olmasıydı. Hastaların %49,6’sında eski düşme öyküsü mevcuttu. Hastaların Barthel puan ortalaması 82,6 ± 24,2 olup en yüksek bağımlılığın banyo yapımı ve merdiven çıkmada olduğu saptandı. En sık tanı fraktür (%55,2) ve yumuşak doku travmasıydı (%45,6). Tüm olguların %21,6’sında femur fraktürü saptanırken %31,2’sinin yatışının yapıldığı belirlendi.75 yaş üstü hastaların eski düşme sayıları (p<0,001), yardımcı cihaz kullanımları (p<0,001), komorbid hastalıkları (p=0,020), fraktürleri (p=0,024) ve yatışları (p=0,022) daha yüksek olarak saptandı. Kadın hastaların ev içi düşme oranı (p=0,010) fazlaydı. Kırsalda yaşayan (p=0,043) ve sonbaharda (p=0,030) düşenlerin fraktür sıklığı daha yüksekti. Bağımlılık oranı yüksek olanların ev içi düşme sıklığı (p<0,001), eski düşme durumları (p<0,001) ve yatış oranları (p=0,006) daha yüksekti. Eğitim seviyesi daha düşük olan hastaların fraktür (p=0,006) ve yatış sıklıklarının daha yüksek olduğu saptandı (p=0,044). Sonuç: Çalışmamızda ileri yaş ve kadın cinsiyetin düşmeler için önemli birer predispozan faktör olduğu saptandı. Düşme nedenlerine bakıldığında da basit önlemlerle risk yönetimi yapılarak düşmenin ve ilgili komplikasyonlarının önüne geçilebileceği anlaşıldı.

Anahtar Kelimeler:

Düşme, Geriatri, Risk Faktörleri, Koruyucu Hekimlik

Investigation of Causes and Risk Factors for Falls of Patients over 65 years’ old who Applied with the Complaint of Fall to the Department of Emergency

Objective: We searched 65 years of age and older patients presenting to the emergency department with falls, we aim to find causes and risk factors for falls. Methods: Our study is cross-sectional and descriptive with comparisons within groups. Barthel Index for Activities of Daily Living and a questionnaire which has 35 question were applied to 250 patients.Results: The mean age of the patients in our study was 79.0 ± 8.5 and 60.8% were female. The most frequent falls were at autumn (36.4%), sunny (48%) and between 06:00-12: 00 hours (42.4%). The most frequent falls were in the house, and the main cause of falls was stuck somewhere. 49.6% of the patients had history of fall.The mean Barthel score of the patients was 82.6 ± 24.2; the highest dependence was found to be bathing and stair climbing. Patients mostly diagnosed as fracture (55.2%), second diagnosis was soft tissue injury(45.6%). Femur fracture was detected in 21.6% of the cases. 31.2% of the patients were hospitalized. Geriatric patients older than 75 years old had significantly higher frequency of fall before(p<0,001), assisted device use(p<0,001), comorbid disease (p=0,02), fracture(p=0,024) and hospitalization (p=0,022). Female patients rate of fall in home was higher (p=0,01). Conclusion: We found that older age and female gender are predisposing factors of falls. Many other factors in the geriatric patient population play a role in the direct or indirect fall etiology. Many of these factors can be corrected with simple measures to be taken and could be avoided.

Keywords:

Accidental Falls, Geriatrics, Risk Factors, Preventive Medicine,

PDF

___

KAYNAKLAR1. Tel H, Güler N, Tel H. Yaşlıların evde günlük yaşam aktivitelerini sürdürme durumu ve yaşam kaliteleri. . Turkish Journal of Research & Development in Nursing. 2011;13(3):59-67.
2. Gülhan S. Trabzon il merkezinde yaşayan yaşlılarda düşme riski, düşme prevalansı ve düşmeye bağlı işlevsel yetersizlik (Yüksek Lisans Tezi) Trabzon. 2013.
3. Yıllara, Yaş Grubu ve Cinsiyete Göre Nüfus, Genel Nüfus Sayımları www.tuik.gov.tr/PreIstatistikTablo.do ?istab_id=1588.
4. İstatistiklerle Yaşlılar, 2016 http://www.tuik.gov.tr/PreHaberBultenleri.do?id=24644 Son erişim tarihi: 01.03.2018.
5. Çınarlı T, Zeliha K. 65 Yaş Ve Üzeri Yaşlılarda Düşme Risk Ve Korkusunun Günlük Yaşam Aktiviteleri Ve Yaşam Kalitesi Üzerine Etkisi. Gümüşhane University Journal of Health Sciences. 2015;4(4):660-79.
6. Aslan D, Ertem M, Akın A. Toplumsal Cinsiyet ve Yaşlılık: Yaşlı Sağlığı Sorunlar ve Çözümler. 1. Baskı. ISBN: 978-975-97836-1-7 Ankara - 2012. ss: 17-25.
7. Işık A, Cankurtaran M, Doruk H, Mas M. Geriatrik olgularda düşmelerin değerlendirilmesi. Turkish journal of geriatrics. 2006;9(1):45-50.
8. Chu L-W, Chi I, Chiu A. Incidence and predictors of falls in the Chinese elderly. Ann Acad Med Singapore. 2005;34(1):60-72.
9. Lamb SE, Jørstad‐Stein EC, Hauer K, Becker C. Development of a common outcome data set for fall injury prevention trials: the Prevention of Falls Network Europe consensus. Journal of the American Geriatrics Society. 2005;53(9):1618-22.
10. Daal J, Van Lieshout J. Falls and medications in the elderly. Neth J Med. 2005;63(3):91-6.
11. Masud T, Morris RO. Epidemiology of falls. Age and ageing. 2001;30(suppl_4):3-7.
12. Uysal A, Ardahan M, Ergül Ş. Evde yaşayan yaşlılarda düşme risklerinin belirlenmesi. Turkish Journal of Geriatrics. 2006;9(2):75-80.
13. Gemalmaz A, Dişçigil G, Başak O. Huzurevi sakinlerinin yürüme ve denge durumlarının değerlendirilmesi. Türk geriatri dergisi. 2004;7(1):41-4.
14. Emiroğlu ON, Aslan GK. Huzurevlerinin düşmeyle ilişkili çevresel risk faktörleri yönünden değerlendirilmesi. Turk Geriatr Derg. 2007;10(1):24-36.
15. Kuzeyli Yıldırım Y, Karadakovan A. Yaşlı bireylerde düşme korkusu ile günlük yaşam aktiviteleri ve yaşam kalitesi arasındaki ilişki. Türk Geriatri Dergisi. 2004;7(2):78-83.
16. Karataş GK, Maral I. Ankara-Gölbaşı ilçesinde geriatrik popülasyonda 6 aylık dönemde düşme sıklığı ve düşme için risk faktörleri. Geriatri. 2001;4(4):152-8.
17. Usta Yeşilbalkan Ö, A K. Narlıdere dinlenme ve bakımevinde yaşayan yaşlı bireylerdeki düşme sıklığı ve düşmeyi etkileyen faktörlerin incelenmesi. Türk Geriatri Dergisi. 2005;8:72-7.
18. Austin N, Devine A, Dick I, Prince R, Bruce D. Fear of falling in older women: a longitudinal study of incidence, persistence, and predictors. Journal of the American Geriatrics Society. 2007;55(10):1598-603.
19. Gill TM, Williams CS, de Leon CFM, Tinetti ME. The role of change in physical performance in determining risk for dependence in activities of daily living among nondisabled community-living elderly persons. Journal of clinical epidemiology. 1997;50(7):765-72.
20. Eyigör S. Düşmelere yaklaşım. Ege Tıp Dergisi. 2012;51(10):43-51.
21. Ambrose AF, Paul G, Hausdorff JM. Risk factors for falls among older adults: a review of the literature. Maturitas. 2013;75(1):51-61.
22. Alamgir H, Muazzam S, Nasrullah M. Unintentional falls mortality among elderly in the United States: time for action. Injury. 2012;43(12):2065-71.
23. Rubenstein LZ, Josephson KR. The epidemiology of falls and syncope. Clinics in geriatric medicine. 2002;18(2):141-58.
24. Akgör M Yaşlı bireylerin düşme sıklığının ve düşme yönünden ev içi çevre özelliklerinin belirlenmesi. Yüksek Lisans Tezi. Lefkoşa 2017.
25. Şencan İ, Canbal M, Tekin O, Işık B. Halk sağlığı sorunu olarak yaşlılık dönemi düşmeleri. Yeni Tıp Dergisi. 2011;28(2):79-82.
26. Bulut Doğan Z. Huzurevinde ve Evde Yaşayan Yaşlılarda Düşme ile Ilişkili Risk Faktörleri. Yüksek lisans tezi Ankara 2014.
27. Şahin, H. ve Erkal, S. (2016). Yaşılıların Ev Kazası Geçirme Durumlarının ve Düşme Davranışlarının Değerlendirilmesi. Türk Geriatri Dergisi. 19(3), 195-202.
28. Lök N. Yaşlılarda düşmelere sebep olan ev içi çevresel risk faktörleri ve düşme ile ilişkisi: Selçuk Üniversitesi Sağık Bilimleri Enstitüsü; Konya 2010.
29. Senol Y, Akdeniz M. Yaşlılık ve Koruyucu Tıp. GeroFam. 2010;1(1):49-68.
30. Fuller GF. Falls in the elderly. American family physician. 2000;61(7):2159-68.
31. Şahin EM, Yalçın BM. Huzurevinde veya kendi evinde yaşayan yaşlılarda depresyon sıklıklarının karşılaştırılması. Geriatri 2003;6(2):10-3.
32. Güner S, Ural N. Yaşlılarda Düşme: Ülkemizde Yapılmış Tez Çalışmaları Kapsamında Durum Saptama. İzmir Katip Çelebi Üniversitesi Sağlık Bilimleri Fakültesi Dergisi.2(3):9-15.
33. Gümüş E, Arslan İ, Tekin O, Fidancı İ, Eren ŞÜ, Dilber S, et al. Kendi evi ve huzurevinde yaşayan yaşlılarda, denge ve yürüme skorları ile düşme riskinin karşılaştırılması. 2017.
34. Ekci B, Aktas C, Eren SH, Sarıkaya S. Consequences of low energy falls in patients aged 65 years and over and those under 65 years. Turk J Geriatr. 2010;13:185-90.
35. Beyazay S, Durna Z, Akın S. Yaşlı bireylerde düşme riski ve etkileyen faktörlerin değerlendirilmesi. Turkiye Klinikleri Journal of Nursing Sciences. 2014;6(1):1-12.
36. Kılınç Ö, Polat ST, Turla A, Aydın B. Samsun’da Yaşlılık Dönemi Düşmeler: 2010-2015. The Bulletin of Legal Medicine. 2017;22(1):21-6.
37. Naharcı Mİ, Doruk H. Yaşlı Popülasyonda Düşmeye Yaklaşım. TAF Preventive Medicine Bulletin. 2009;8(5):437-44.
38. Carpenter CR, Scheatzle MD, D’Antonio JA, Ricci PT, Coben JH. Identification of fall risk factors in older adult emergency department patients. Academic emergency medicine. 2009;16(3):211-9.
39. Oğuz S. Parkinson hastalığında rehabilitasyon. Turkiye Klinikleri Journal of Neurology. 2003;1(3):228-30.
40. Beyazova M. Düşmelerin nedenleri ve önlenmesi. http://www.geriatri.org.tr/ SempozyumKitap 2011/11.pdf Son erişim tarihi: 30.05.2018. 77
41. Rubenstein LZ, Josephson KR. Falls and their prevention in elderly people: what does the evidence show? Medical Clinics. 2006;90(5):807-24.
42. Rubenstein LZ. Falls in older people: epidemiology, risk factors and strategies for prevention. Age and ageing. 2006;35(suppl_2):ii37-ii41.
43. Uzun, F. Kırığı Olan Yaşlı Hastaların Kırığa İlişkin Risk Faktörlerinin Ve Kırıkların Önlenmesine İlişkin Bilgilerinin Belirlenmesi. Hemşirelik Yüksek Lisans - Yakın Doğu Üniversitesi, KKTC 2011. 74
44. Damián J, Pastor-Barriuso R, Valderrama-Gama E, de Pedro-Cuesta J. Factors associated with falls among older adults living in institutions. BMC geriatrics. 2013;13(1):13-6.
45. Muraki S, Akune T, Ishimoto Y, Nagata K, Yoshida M, Tanaka S, et al. Risk factors for falls in a longitudinal population-based cohort study of Japanese men and women: the ROAD Study. Bone. 2013;52(1):516-23.
46. Mitchell RJ, Watson WL, Milat A, Chung AZ, Lord S. Health and lifestyle risk factors for falls in a large population-based sample of older people in Australia. Journal of safety research. 2013;45:7-13.
47. Zak M, Krupnik S, Puzio G, Staszczak-Gawelda I, Czesak J. Assessment of functional capability and on-going falls-risk in older institutionalized people after total hip arthroplasty for femoral neck fractures. Archives of gerontology and geriatrics. 2015;61(1):14-20.
48. LÖK N, AKIN B. Domestic environmental risk factors associated with falling in elderly. Iranian journal of public health. 2013;42(2):120.
49. Riefkohl E, Z, Bieber HL, Burlingame MB, Lowenthal DT. Medications and falls in the elderly: a review of the evidence and practical considerations. P AND T. 2003;28(11):724-33.
50. Ray WA, Griffin MR, Malcolm E. Cyclic antidepressants and the risk of hip fracture. Arch Intern Med. 1991;151(4):754-6.
51. Ensrud KE, Blackwell TL, Mangione CM, Bowman PJ, Whooley MA, Bauer DC, et al. Central nervous system–active medications and risk for falls in older women. Journal of the American Geriatrics Society. 2002;50(10):1629-37.
52. Naharcı Mİ, Doruk H. Yaşlı Popülasyonda Düşmeye Yaklaşım. TAF Preventive Medicine Bulletin. 2009;8(5):437-44.
53. Kelly KD, Pickett W, Yiannakoulias N, Rowe BH, Schopflocher DP, Svenson L, et al. Medication use and falls in community-dwelling older persons. Age and ageing. 2003;32(5):503-9.
54. Özgöbek R. ġentürk M, Tombak E, Dağıstan D, Pekçetin E. Alıthan F, Kalaycı Ö, Kırmızıgül N, Özgün U. Huzurevinde kalan yaĢlıların ilaç kullanımları ve düĢme oranları. Akad Geriatri. 2010;2:23-6.
55. Esengen S, Seckin U, Borman P, Bodur H, Kutsal Y, Yücel M. Drug consumption in a group of elderly residents of a nursing home: relationship to cognitive impairment and disability. Journal of the American Medical Directors Association. 2000;1(5):197-201.
56. Akköse Aydın Ş, Bulut M, Fedakar R, Özgürer A, Özdemir F. Trauma in the elderly patients in Bursa. Turkish Journal of Trauma and Emergency Surgery. 2006;12(3):230-4.
57. Yildiz M, Bozdemir M, Kiliçaslan I, Ateşçelik M, Gürbüz S, Mutlu B, et al. Elderly trauma: the two years experience of a university-affiliated emergency department. European review for medical and pharmacological sciences. 2012;16:62-7.
58. Adam SH, Eid HO, Barss P, Lunsjo K, Grivna M, Torab FC, et al. Epidemiology of geriatric trauma in United Arab Emirates. Archives of gerontology and geriatrics. 2008;47(3):377-82.
59. Gowing R, Jain MK. Injury patterns and outcomes associated with elderly trauma victims in Kingston, Ontario. Canadian journal of surgery. 2007;50(6):437. 60. Atilla ÖD, TÜR FÇ, Aksay E, Doğan T, Eyler Y, AKIN Ş. Geriatrik Künt Travma Hastalarının Klinik Özellikleri. Turkish Journal of Emergency Medicine. 2012;12(3):123-5.
61. Sadigh S, Reimers A, Andersson R, Laflamme L. Falls and fall-related injuries among the elderly: a survey of residential-care facilities in a Swedish municipality. Journal of community health. 2004;29(2):129-40.
62. Liberman M, Mulder DS, Sampalis JS. Increasing volume of patients at level I trauma centres: Is there a need for triage modification in elderly patients with injuries of low severity? Canadian journal of surgery. 2003;46(6):446.
63. Aktürk A, Avci A, Gülen M, Ay MO, İçme F, Satar S. Acil Anabilim Dalına Travma Sonrası Kabul Edilen Geriatrik Hastaların İleriye Dönük Analizi. Cukurova Medical Journal (Çukurova Üniversitesi Tıp Fakültesi Dergisi). 2013;38(4):687-95.
64. Bilgin NG, Mert E. Geriatrik Yaş Grubu Adli Olguların Özellikleri. Türk Geriatrik Dergisi. 2005; 8:107-10.
65. Abdulhayoğlu E. Erişkin acile başvuran geriatrik travma olgularının analizi. Uzmanlık Tezi, Hacettepe Üniversitesi Acil Tıp Anabilim Dalı, Ankara. 2011.
66. Özşaker E, Korkmaz FD, Dölek M. Acil Servise Başvuran Yaşlı Hastaların Bireysel Özelliklerinin ve Başvuru Nedenlerinin İncelenmesi. Türk Geriatrik Dergisi. 2011; 14:128-34.

ISSN: 1309-3878
Yayın Aralığı: Yılda 3 Sayı
Başlangıç: 2009
Yayıncı: Düzce Üniversitesi Tıp Fakültesi Aile Hekimliği AD adına Yrd.Doç.Dr.Cemil Işık Sönmez