220227

Katılım Finans Gelişimi ile Enerji Tüketimi-Yenilenebilir Enerji Etkileşimi: Seçilmiş Ülkelerden Kanıtlar

Bireylerin hayatlarını sürdürebilmelerinde ve işletmelerin de mal ve hizmet üretebilmelerinde enerji kullanımına ihtiyaç vardır. Enerji, genel olarak yenilenebilir ve tükenir enerji olmak üzere iki kategoride ele alınmaktadır. Günümüzde petrol ve gaz gibi sınırlı bir kaynak olan ve yenilenemeyen enerji kullanımı birçok alanda yaygın olarak kullanılmaya devam etmektedir. Bundan dolayı alternatif enerji kaynaklarının yaygınlaştırılmasındaki yüksek finansal bütçe dikkate alındığında ve ülkelerin sahip oldukları kaynaklarını verimli bir şekilde kullanmasında finans sektörü önemli bir rol oynamaktadır. Etkin bir finans sektörü ile daha düşük oranda kredi temini, kaynakların ve enerjinin tasarruflu kullanımı, risklerin yönetilmesi ve işletmelerin üretim süreçlerinde çevre dostu teknikleri kullanması gibi birçok alanda gelişim kaydedilebilmektedir. Enerji tüketimini azaltma hedefi ve alternatif enerji kaynaklarının kullanımında yüksek sermaye yatırımı ihtiyacı nedeniyle yenilenebilir enerji kaynaklarında geleneksel enerji kaynaklarına göre daha fazla sermaye kullanımı görülmektedir. Yenilenebilir enerji bir ülkenin petrol ve gaz gibi ithal enerji ürünlerine olan bağımlılığını azaltmada önemli rol oynayabilmektedir. Dolayısıyla yenilenebilir enerji yatırım projelerinin geliştirilmesi ve yaygınlaştırılmasında borç ve sermaye finansmanını kolaylaştırmak için güçlü bir finansal yapıya ihtiyaç vardır. Bu bağlamda, finansal sektörün önemli bir bileşenini oluşturan katılım finans sektörü de iklim finansmanı çerçevesinde özellikle yenilenebilir enerji, iklime dayalı tarım, kentleşme, su ve ulaşım gibi alanlarda yeşil yatırım finansmanına giderek daha fazla önem vermektedir. İslami Finans Gelişim Raporu’na göre küresel katılım finans varlıkları 2021 yılında 3.9 trilyon dolar olarak gerçekleşirken 2026’da 5.9 trilyon dolara yükseleceği tahmin edilmektedir. Bu bilgiler çerçevesinde, çalışmada katılım finans alanında önde gelen ve ampirik çalışma için analiz verilerine erişilebilen Birleşik Arap Emirlikleri, Endonezya, Kuveyt, Suudi Arabistan ve Türkiye örneklemi üzerinde katılım finans gelişimi ile enerji tüketimi ve yenilenebilir enerji etkileşiminin ortaya koyulması amaçlanmıştır. Analiz edilen ülkeler belirlenirken İslami Finansal Hizmetler Kurulu tarafından yayımlanan İslami Finansal Hizmetler Endüstrisi İstikrar Raporu referans alınmıştır. Çalışmanın temel amacı doğrultusunda üç adet panel veri modeli kurulmuştur. Modellerde enerji tüketimi, karbon emisyonu ve yenilenebilir enerji kullanımı bağımlı değişkenler olarak kullanılırken katılım finans gelişimi ve kişi başı gayri safi yurtiçi hasıla bağımsız değişkenler olarak analiz edilmiştir. Katılım finans gelişimi göstergesi olarak analiz edilen ülkelerdeki katılım finansa erişim, toplam katılım finans varlıkları ve likit varlıklar ele alınmıştır. Ampirik çalışmadaki değişkenlere ait veriler, 2013-2019 periyodundaki yıllık verilerden oluşmaktadır. Panel veri analizi kapsamında öncelikle varsayımlar test edilmiş ve ardından havuzlanmış modelin tahmin edilmesine yönelik Breush-Pagan testi yapılmıştır. Bu testin ardından modelin havuzlanamayacağı ve sabit etkiler ile rassal etkiler modelleri arasındaki seçim için Hausman testi uygulanmıştır. Araştırma modelleri için yapılan panel veri analizi sonucunda enerji tüketimi ile katılım finans varlıkları arasında pozitif yönlü ilişki tespit edilirken katılım finansa erişim ile enerji tüketimi arasında negatif yönlü bir ilişki saptanmıştır. Öte yandan yenilenebilir enerji kaynaklarının kullanımı ile katılım finans varlıkları arasında pozitif yönlü ilişki belirlenirken, katılım finansa erişim ile yenilenebilir enerji arasında istatistiksel olarak negatif yönlü bir ilişki ortaya koyulmuştur. Başka bir ifade ile analiz edilen ülkelerdeki katılım finans varlıkları ve katılım finansa erişim enerji tüketimini istatistiksel olarak etkilemektedir. Sonuç olarak elde edilen bulgular, katılım finansman kaynaklarının çevresel yatırım alanları için daha kolay erişilebilir olmasına işaret etmektedir. Ayrıca bulgular, katılım finansman ile enerji verimliliğini arttıran ve enerji tüketimini azaltan alternatif enerji kaynaklarına daha fazla ağırlık veren politikaların geliştirilmesi gerekliliğine işaret etmektedir.

Anahtar Kelimeler:

Katılım Finans Gelişimi, Katılım Finansa Erişim, Enerji Tüketimi, Yenilenebilir Enerji, Panel Veri Analizi

Energy Consumption-Renewable Energy Interaction with Participation Finance Development: Evidence from Selected Countries

Individuals require energy consumption to sustain their lives, while businesses need it to produce goods and services. Energy is generally categorized as either renewable or non-renewable. Currently, the usage of non-renewable energy sources such as oil and gas, which are limited and non-renewable, is still widely prevalent in many areas. Therefore, the financial sector plays a crucial role in the widespread adoption of alternative energy sources, considering the high financial budget involved and the efficient use of the resources that countries possess. With an efficient financial sector, the Islamic Financial Services Industry Stability Report published by the Services Board is taken as reference. Toward the main objective of the study, three panel data models have been established. While energy consumption, carbon emission and renewable energy usage are used as dependent variables in the models, participation finance development can contribute to progress in various areas such as credit provision, efficient use of resources and energy, risk management, and the use of eco-friendly techniques in the production processes of businesses. Due to the need for high capital investment in reducing energy consumption and using alternative energy sources, renewable energy sources are seen as more capital-intensive than traditional energy sources. Renewable energy can play a significant role in reducing a country's dependence on imported energy products such as oil and gas. Therefore, there is a need for a strong financial structure to facilitate debt and equity financing for the development and widespread adoption of renewable energy investment projects. In this context, the participation finance sector, which is an important component of the financial sector, is increasingly giving more importance to green investment financing, particularly in areas such as renewable energy, climate-based agriculture, urbanization, water, and transportation, under the framework of climate finance. In line with the Islamic Finance Development Report, global participation finance assets amounted to $3.9 trillion in 2021, and it is estimated to rise to $5.9 trillion in 2026. In this context, the study aims to examine the interaction between participation finance development, energy consumption, and renewable energy in the United Arab Emirates, Indonesia, Kuwait, Saudi Arabia, and Turkey, which are leading countries in the field of participation finance and have accessible empirical data for analysis purposes. The countries analyzed were selected based on Islamic finance, liquid assets and per capita gross domestic product as independent variables. Access to Islamic finance and total Islamic finance assets in the analyzed countries were considered as indicators of Islamic finance development. The data for the variables in the empirical study were obtained from annual data for the 2013-2019 period. Assumptions were tested first in the panel data analysis, followed by the Breusch-Pagan test for estimating the pooled model. After this test, the Hausman test was applied to choose between the fixed effects and random effects models, and it has been found that the model cannot be pooled. As a result of the panel data analysis conducted for the research models, a positive relationship was found between energy consumption and participation finance assets, while a negative relationship was detected between participation finance access and energy consumption. On the other hand, a positive relationship was found between the use of renewable energy sources and participation finance assets, while a statistically negative relationship was identified between participation finance accessibility and renewable energy. In other words, in the analyzed countries, participation finance assets and accessibility statistically effect energy consumption. As a result, the findings suggest that participation finance sources are more easily accessible for environmental investment areas. It also points to the need to develop policies that give more weight to alternative energy sources that increase energy efficiency and reduce energy consumption through participation financing.

Keywords:

Participation Finance Development, Participation Finance Access, Energy Consumption, Renewable Energy, Panel Data Analysis,

PDF

___

Abduh, Muhamad vd. “Exploring the Relationship between Islamic Financial Development, Energy Consumption, and Environmental Quality”. International Journal of Energy Economics and Policy 12/2 (2022), 426-430.
Albayrak, R. Ahmet – Özsoy, Şerafettin. “Katılım Bankacılığı Ekosistemi: Paydaşlar, Kurumlar ve Piyasalar”. Yaşayan ve Gelişen Katılım Bankacılığı, ed. Şakir Görmüş - Ahmet Albayrak – Aydın Yabanlı. 78-99. İstanbul: TKBB Yayınları, 2019.
Al-Ketbi, Al-Yazia – Nobanee, Haitham. “Islamic Finance and Renewable Energy: A Mini-Review”. SSRN (2020), 1-16.
Al-Silefanee, Rebean Ramadhan. “Effect of Islamic Financial Development on Carbon Emissions: Spatial Econometric Analysis”. Frontiers in Environmental Science (2022), 1-13.
Alqashouti, B. M. “The Role of Islamic Financial Institutions on the Empowering of the Sustainable Development Goals: Evidence from Qatar Economy”. International Journal of Economics and Financial Studies 14/3 (2022), 99-116.
Amuakwa-Mensah, Franklin - Nasström, Elin. “Role of Banking Sector Performance in Renewable Energy Consumption”. Applied Energy 306 (2022), 1-22.
Anton, Sorin Gabriel – Nucu, Anca Elena Afloarei. “The Effect of Financial Development on Renewable Energy Consumtion A Panel Data Approach”. Renewable Energy 147 (2020), 330-338.
Bilgen, Selçuk. “Structure and Environmental Impact of Global Energy Consumtion”. Renewable and Sustainable Energy Reviews 38 (2014), 890-902.
Burtan Doğan, Bahar vd. “Dünya Bankacılık Sektöründe İslami Bankacılık Sisteminin Gelişimi, Çalışma Prensipleri ve Türkiye’de İslami Bankacılığı Üzerine Bir Analiz”. Akademik Sosyal Araştırmalar Dergisi 5/48 (2017), 175-190.
Chang, Shu-Chen. “Effects of Financial Developments and Income on Energy Consumption”. International Review of Economics & Finance 35 (2015), 28-44.
Chiu, Yi Bin – Lee, Chien-Chiang. “Effects of Financial Development on Energy Consumtion: The Role of Country Risks”. Energy Economics 90 (2020), 1-27.
Çınar, Mehmet. Panel Veri Ekonometrisi Stata ve EViews Uygulamalı. Bursa: Ekin, 2021.
Gomez, Mario – Rodriguez, Jose Carlos. “Energy Consumption and Financial Development in NAFTA Countries, 1971-2015”. Applied Sciences 9/2 (2019), 1-11.
Güriş, Selahattin (ed.) Uygulamalı Panel Veri Ekonometrisi. İstanbul: DER Yayınları, 2018.
Harjanne, Atte – Korhonen, Janne M. “Abandoning the Concept of Renewable Energy”. Energy Policy 127 (2019), 330-340.
Ibrahim, Abdul-Jalil vd. “The Impact of Islamic Financial Development on Energy Intensity: Evidence from Islamic Banks”. Journal of Islamic Monetary Economics and Finance 7/4 (2021), 709-732.
ICD. Islamic Finance Development Report. ICD, 2022. https://icd-ps.org/
IFSB. Islamic Financial Services Industry Stability Report. IFSB, 2022. https://www.ifsb.org/index.php
Iskandar, Azwar vd., “Islamic Financial Development, Economic Growth and CO2 Emissions in Indonesia”. Journal of Islamic Monetary Economics and Finance 6/2 (2020), 353-272.
Iskandar, Azwar vd., “Role of Islamic Economic and Finance in Renewable Energy: Some Quotation from Quranic verses and Indonesia Experiences”. Journal Al-Irsyad 6/1 (2021), 583-595.
Ji, Qiang - Zhang, Dayong. “How Much Does Financial Development Contribute to Renewable Energy Growth and Upgrading of Energy Structure in China?”. Energy Policy 128 (2019), 114-124.
Kakar, Zaheer vd. “Financial Development and Energy Consumption: Empirical Evidence from Pakistan”. International Journal of Trade, Economics and Finance 2/6 (2011), 469-471.
Kar, Muhsin vd. “Financial Development and Economic Growth Nexus in the MENA Countries: Bootsdtrap Panel Granger Causality Analysis”. Economic Modelling, 28 (2011), 685-693.
Kim, Jeayoon - Park, Kwangwoo. “Financial Development and Deployment of Renewable Energy Technologies”. Energy Economics 59 (2016), 238-250.
Komal, Rabia – Abbas, Faisal. “Linking Financial Development, Economic Growth and Energy Consumption in Pakistan”. Renewable and Sustainable Energy Reviews 44 (2015), 211-2020.
Li, Fei vd. “Energy Consumtion-Economic Growth Relationship and Carbon Dioxide Emissions in China”. Energy Policy 39 (2011), 568-574.
Mahalik, Mantu Kumar vd. “Does Financial Development Intensify Energy Consumption in Saudi Arabia?”. Renewable and Sustainable Energy Reviews 75 (2017), 1022-1034.
Maljichi, Drita N. “The Gate to Islamic Finance”. Vizione 28 (2017), 349-356.
Markom, Ruzian – Hassan, Norizan. “The Harmonization of Environmental Sustainability, Green Energy and Green Technology from the Islamic Perspectives”, Proceedings of the 2nd International Conference on Green Technology & Ecosystem for Global Sustainable Development Putrajaya, 1-7.
Mert, Mehmet – Çağlar, Abdullah Emre. Eviews ve Gauss Uygulamalı Zaman Serileri Analizi. Ankara: Detay Yayıncılık, 1. Basım, 2019.
Mukhtarov, Shahriyar vd. “The Impact of Financial Development on Renewable Energy Consumption: Evidence from Turkey”. Renewable Energy 187 (2022), 169-176.
Morea, D. – Poggi, L. A. “Islamic Finance and Renewble Energy: An Innovative Model for the Sustainability of Investments”. AEIT International Annual Conference (2016), 1-7.
Nkalu, Chigozie Nelson vd. “Financial Development and Energy Consumption in Sub-Saharan Africa: Evidence From Panel Vector Error Correction Model”, Sage Open (2020), 1-12.
Oudat, M. S. vd., “Examining Causality Relationship among Energy Consumption, Economic Growth and Islamic Banking System Performance in Jordan”. International Journal of Economics and Finance 7/6 (2015), 116-125.
Ouyang, Yaofu – Li, Peng. “On the Nexus of Financial Development, Economic Growth, and Energy Consumption in China: New Perspective from a GMM Panel VAR Approach”. Energy Economics 71 (2018), 238-252.
Paramati, Sudharshan Reddy vd. “The Effect of Foreign Direct Investment and Stock Market Growth on Clean Energy use across a Panel of Emerging Market Economies”. Energy Economics 56 (2016), 29-41.
Sadosrsky, Perry. “Financial Development and Energy Consumption in Central and Eastern European Frontier Economies”. Eneryg Policy 39/2 (2011), 999-1006.
Samour, Ahmed vd. “Renewable Energy, Banking Sector Development, and Carbon Dioxide Emissions Nexus: A Path toward Sustainable Development in South Africa”. Renewable Energy 193 (2022), 1032-1040.
Setiawati, Nadya – Salsabila, Daryn. “Does Islamic Financial Development Reduce Carbon Emissions? Evidence from OIC Countries”, Islamic Economics Journal 8/2 (2022), 232-248.
Shahbaz, Muhammad vd. “The Effect of Financial Development on Renewable Energy Demand: The Case of Developing Countries”. Renewable Energy 178 (2021), 1370-1380.
Siswantoro, & Mahmud, A. “The Impact of Islamic Financial Development on Renewable Energy Production in Islamic Countries”. Asian Journal of Islamic Management 5/1 (2023), 54-68.
Solarin, S. A. “Modelling the Relationship between Financing by Islamic Banking System and Environmental Quality Lag with Fourier Terms”. Quality & Quantity 53 (2019), 2867-2884.
Şahbaz, Muhammed - Yalın, Hooi Hooi. “Does Financial Development Increase Energy Consumption? The Role of Industrialization and Urbanization in Tunisia”. Energy Policy 40 (2012), 473-479.
Tamazian, Artur - Rao, B. Bhaskara. “Do Economic, Financial and Institutional Developments Matter for Environmental Degradation? Evidence from Transitional Economies”. Energy Economics. 32 (2010), 137-145.
Topcu, Mert – Payne, James E. “The Financial Development-Energy Consumtion Nexus Revisited”. Energy Sources Part B: Economics, Planning, and Policy 12/9 (2017), 822-830.
Türkiye Katılım Bankaları Birliği (TKBB). Katılım Bankacılığı Strateji Güncelleme Raporu. TKBB, 2021. https://www.tbb.org.tr/
Yerdelen-Tatoğlu, Ferda. Panel Veri Ekonometrisi Stata Uygulamalı. İstanbul: Beta, 2020.
Zhou, Huan vd. “A Study of Environmental Regulation, Technological Innovation, and Energy Consumption in China Based on Spatial Econometric Models and Panel Threshold Models”. Environmental Science and Pollution Research 27 (2020), 37894-37910.