TRANSATLANTİK İLİŞKİLERİN SAVUNMA BOYUTUNUN DEĞERLENDİRİLMESİ

Kuzey Atlantik Antlaşması’nın Nisan 1949’da imzalanmasıyla, bağımsız devletlerden oluşan bir ittifak meydana gelmiştir. Bu devletlerin ortak amacı barışı sürdürmek, özgürlükleri siyasi dayanışma yoluyla korumak, kendilerine yönelik her türlü saldırıyı caydırmak ve gerekirse geri püskürtmeye yetecek askeri savunmayı sağlamaktır. NATO, geçen yıllar içinde temel misyonuna uluslararası barış ve güvenlik ilkesini de eklemiş ve bunu temel amaç haline getirmiştir. Bu çalışmanın amacı İkinci Dünya Savaşı sonrası batı bloğunun askeri kanadı olarak kurulan NATO’yu oluşturan temel dinamiklerin analizinin yapılması suretiyle transatlantik ittifakının doğasının anlaşılmaya çalışılmasıdır. Öncelikle “ittifakı oluşturan Amerikalı ve Avrupalı karar alıcılar ilişkilerin savunma boyutunu ne şekilde tanımlamaktadır” sorusuna yanıt aranmıştır. Çalışmada yer alan bu ve buna benzer diğer soruların yanıtları ortaya koyulmadan önce, ilk olarak transatlantik ittifakı oluşturan ABD ve Avrupa kanadının bu ittifakı nasıl algıladıklarına yer verilmiştir. Ayrıca ittifakın savunma boyutunun derinliği konusu irdelenmiş ve savunma boyutunun hayat bulduğu NATO’nun işlevleri konusu ele alınmıştır. Bu bağlamda Amerikalı ve Avrupalı karar alıcıların, transatlantik ittifakının daha çok savunma yönüne önem verdikleri ve ilişkilerin bu yönde ilerlemesi konusunda uzlaşı içinde oldukları sonucuna varılmıştır.

Anahtar Kelimeler:

Transatlantik ittifak, NATO, ABD, Savunma Politikaları

Evaluation of the Defensive Dimension of Transatlantic Relations

With the signing of the North Atlantic Treaty in April 1949, an alliance of independent states emerged. The common purpose of the alliance is to maintain peace, to protect liberties through political consultation, to deter any attacks on the participating states and to provide necessary military defense as proof of its deterrence. In addition, North Atlantic Treaty, hereafter NATO, has also committed to protecting international peace and security that are now one of the main objectives of the organization. The purpose of this study is to find out the nature of transatlantic alliance by analyzing fundamental dynamics of NATO, which was established as the military wing of the Western bloc in the era of the post-World War II. First of all, the answer will be sought in the question of “how do American and European decision-makers define the defensive dimension of relations”? Before answering this type of questions, it is revealed how Americans and European decision-makers perceive the alliance. In addition, the depth of the defense dimension of the alliance will be examined and the functions of NATO will be addressed. In this context, it is necessary to say that American and European decision-makers have predominantly paid attention to the defensive dimension of the alliance.

Keywords:

Transatlantic Alliance, NATO, USA, Defense Policies,

PDF

___

Akşemsettinoğlu, G., (2005). Transatlantic Relations: A Political Appraisal, Ankara: Dış Politika Enstitüsü Yay.
Ambrose, S. E., (1992). Dünyaya Açılım, 1938’den Günümüze Amerikan Dış Politikası, Ankara: Dış Politika Enstitüsü Yay.
Aybet, G., (2005). Atlantik Ötesi Güvenlik Toplumu ve Türkiye, Foreign Policy (Türkiye Baskısı) 31, (Ocak-Şubat 2005) ss.23-27.
Dededoğlu, B., (2008). Uluslararası Güvenlik ve Strateji, İstanbul: Yeniyüzyıl Yay.
Doğan, N., (2008). NATO’nun Örgütsel Değişimi, 1949-1999:Kuzey Avrupa İttifakından Avrupa-Atlantik Güvenlik Örgütüne, Ankara Üniversitesi SBF Dergisi, 3, (60), ss.69-108.
Erhan, Ç., (2002). Soğuk Savaş Sonrası ABD’nin Güvenlik Algılamaları, R. Yinanç, H. Taşdemir (Edt), Uluslararası Güvenlik Sorunları ve Türkiye, Ankara: Seçkin Yay., , ss.54-72.
Erhan, Ç., (1996). Avrupa’nın İntiharı ve İkinci Dünya Savaşı Sonrasında Temel Sorunlar, Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi Dergisi, 51 (1-4) (Ocak-Aralık 1996) ss.259-273.
Gaddis, J. L., (2008). Soğuk Savaş, Pazarlıklar, Casuslar, Yalanlar, Gerçek, (Çev: Dilek Cenkçiler), İstanbul: Yapı Kredi Yay.
Hoffmann, S., (1993). “America and Europe in an Era of Revolutionary Change” “Helga Haftendorn, Christian Tuschhoff, America and Europe in an Era of Change, San Fracisco: Westview Press 1993, ss.61-68.
Holst, J. J., (1996). “Military Stability and Political Order in Europe”, Gregory F. Treverton (Edt), Europe and America Beyond 2000, New York: Council on Foreign Relations Press, , ss.91-116.
Hormats, R. D., (1996). “A New Europe, A Renewed Atlantic Link” Gregory F. Treverton (Edt), Europe and America Beyond 2000, New York: Council on Foreign Relations Press, ,ss.63-90.
Kagan, R., (2005). Cennet ve Güç, Yeni Dünya Düzeninde Amerika ve Avrupa, İstanbul: Koridor Yay. Karaosmanoğlu, A. L., (2003). Transatlantik Çatlağı: Değişen Kimlikler, Doğu Batı Dergisi, (Mayıs-Temmuz, 2003), 23, ss.173-183.
Kristol, I., (1988). Uncertain Future- NATO after 35 years” European Peace Movements and the Future of the Western Alliance, Walter Laqueur, Robert Hunter (Edt), Oxford: Transaction Books,.ss:31-40.
Kennedy, P., (2017). Büyük Güçlerin Yükselişi ve Çöküşleri, (Çev. Birtane Karanakçı), (15 Baskı), İstanbul: İş Bankası Yay.
Kissenger, H., (2014). Diplomasi, (Çev: İbrahim H.Kurt), İstanbul: İş Bankası Yay.
Kissinger, H., (2016). Dünya Düzeni, (Çev: Sinem Sultan Gül), İstanbul: Boyner Yay.
Korkmaz, K., (2006). Soğuk Savaş Sonrası Amerikan Dış Politikasının Teorik Temelleri, Yayınlanmamış Yüksek Lisan Tezi, Kırıkkale. Krasner, S. D., (1993). Power, Polarity and Challenge of Disintegration Helga Haftendorn, Christian Tuschhoff, America and Europe in an Era of Change, San Fracisco: Westview Press, ss.21-42.
Lipset, S. M., (1996). American Exceptionalism, New York: W.W. Norton Company.
Mearsheimer, J.J., (2001). The Tragedy of Great Power Politics, New York: W.W. Norton Company.
Mearsheimer, J.J.,(1990). Back to Future: Instability in Europe After the Cold War, International Security, 15 (1), (Summer 1990), ss. 5-56.
Ökten, K. H., (2004). ABD’nin Yeni Ulusal Güvenlik Stratejisi: Kant’ın Radikal Bir Yorumu mu? Toktamış ATEŞ (Der), ABD Dış Politikasında Yeni Yönelimler ve Dünya, Ankara: Ümit Yay., ss.153-177.
Özdal, B. ve Genç, M., (2005). Avrupa Güvenlik ve Savunma Politikası’nın Türkiye-AB İlişkilerine Etkileri, İstanbul: Aktüel Yay.
Ratti, L., (2006). Post- Cold War NATO And International Relations Theory: The Case for Neo-Classical Realism”, Journal of Transatlantic Studies 4 (1), ss.81-108.
Ress, W., (2003). Transatlantic Relations and The War on Terror, Journal of Transatlantic Studies, 1 (IS), ss.76-90.
Sander, O., (2016). Siyasi Tarih 1918-1994, (16. Baskı) Ankara: İmge Yay.
Schaetzel, R.J., (1987). The American’ Image of Europe, Karl Kaiser ve Hans-Peter Schwarz (Edt),America and Western Europe, Problems and Prospects, Toronto: Lexington Books, , ss:33-46.
Schwabe, K., (2005). Three Grand Designs: The U.S.A., Great Britain and The Gaullist Concept of Atlantic Partnership and European Unity, Journal of Transatlantic Studies, 3 (IS), ss.7-30.
Schwarz, H.P., (1987). Atlantic Security Policy in an Era withhout Great Alternatives, Karl Kaiser ve Hans-Peter Schwarz (Edt), America and Western Europe, Problems and Prospects, Toronto: Lexington Books, , ss:189-234.
Transatlantik Eğilimler Temel Bulgular Raporu (2007). San Paolo: The German Marshall Fund of The United States (GMF).
Ülger, İ. K., (2002). Avrupa Güvenlik ve Savunma Politikasının Arka Planı, Oluşumu ve Temel Anlaşmazlık Konuları, Refet Yinanç, Hakan Taşdemir (Edt), Uluslararası Güvenlik Sorunları ve Türkiye, Ankara: Seçkin Yay., , ss.91-110.
Volten, P., (2003). Küreselleşmenin Amerika ve Avrupa’nın Güvenlik Stratejilerine Yansımaları, Genelkurmay Başkanlığı, Küreselleşme ve Uluslararası Güvenlik Sempozyumu (SAREM 29-30 Mayıs 2003 Birinci Uluslararası Sempozyum Bildirileri), Ankara: Genelkurmay Basımevi, , ss.163-188.
Wagner, W., (1987). The Europeans’ Image of America, Karl Kaiser ve Hans-Peter Schwarz (Edt), America and Western Europe, Problems and Prospects, Toronto: Lexington Books, ss.19-32.
Wallerstein, I.,(2002). Kartal Çakıldı, Foreign Policy (Türkiye Baskısı), 21-22, (Mayıs-Ağustos 2002),ss. 19-30.
Waltz, K.,(2000). Structual Realism After The Cold War, International Security, 25 (1), (Summer-2000). ss.4-41.
Waltz, K.,(2008). Uluslararası Politikanın Değişen Yapısı, Uluslararası İlişkiler Dergisi, 5 (17), (Bahar-2008), ss.4-21.