Zübeyir KARATAŞ

Kur’ân’da Ekonomik Refah

Kur’ân-ı Kerîm, birey ve toplumu çok yakından ilgilendiren ve onların üzerinde îtikadi psikolojik ve sosyolojik açıdan çok ciddi etkisi bulunan ekonomi konusunu ele almış ve bu konuda neler yapılması gerektiğini de açık bir şekilde beyan etmiştir. Konuyla ilgili âyetler tetkik edildiklerinde İslâm dininin, insanların maddi anlamda refah içerisinde yaşamalarını hedeflediği görülecektir. Zira İslâm dini, fakirliğe asla kutsiyet atfetmemiş bilâkis kendisiyle mücadele edilmesi ve çözülmesi gereken bir sorun olarak telakki etmiştir. Ekonomik refaha ulaşabilmek için öncelikli olarak çalışmayı talep etmiş ve bu konuda başarılı olamayan veyahut çeşitli nedenlerden dolayı çalışmaktan aciz kalan bireylere ise zekât, sadaka vb. yardımlar yapılmak suretiyle onların maddi anlamda kalkınmaları için toplumu bu konuda duyarlı olmaya davet etmiştir. Kur’ân’ın ekonomik alanlarla ilgili öğretileri tatbik edildiği dönemlerde toplumun refah içerisinde yaşadığı ve zekâtlarını verecek fakir bulamadıkları için onu başka bölgelere gönderdikleri bir vakıadır. Bu makalede Kur’ân perspektifinden ekonomik refaha sahip olabilmek için maddi çalışmanın yanı sıra dini anlamda neler yapılması gerektiği üzerinde durulacaktır.

Anahtar Kelimeler:

Tefsîr, Kur’ân, İslâm dini, Ekonomi, Ekonomik refah.

Economic Prosperity in the Qur'an

The Qur'an has dealt with the issue of economy, which is very closely related to the individual and society and has a very serious theological, psychological and sociological effect on them, and has clearly stated what needs to be done in this regard. When the verses related to the subject are examined, it will be seen that the religion of Islam aims for people to live in financial well-being. Because, Islam never ascribes holiness to poverty, but sees it as a problem that needs to be tackled and solved. He, in order to achieve economic welfare, primarily demanded to work, and to individuals who could not be successful in this or who were incapable of working due to various reasons he, demands that zakat and alms be given to them for their financial development. It is a fact that in the periods when the teachings of the Qur'an on economic fields were applied, the society lived in prosperity and they sent it to other regions because they could not find a poor person to give their zakat. This article will focus on what should be done in the religious sense as well as financial work in order to have economic welfare from the perspective of the Qur'an.

Keywords:

Tafsir, Qur, Islam religion, Economy, Economic welfare.,

PDF

___

“Diyanet Dergi | Diyanet - Aylık Dergi - İlmi Dergi - Bülten”. Erişim 29 Mart 2022. https://dergi.diyanet.gov.tr/makaledetay.php?ID=22854
“Ekonomik Krizin Ruh Sağlığına Etkileri Ve Çözüm Önerileri - Türkiye Psikiyatri Derneği (TPD)”. Erişim 23 Mart 2022.
https://psikiyatri.org.tr/basin/248/ekonomik-krizin-ruh-sagligina-etkileri-ve-cozum-onerileri
Beğavî, Ebû Muhammed Hüseyin b. Mesud. Meâlimu’t-Tenzîl fî Tefsîri’l-Kur’ân, thk. Osman Cum’a Süleyman Müslim. 8 Cilt. Riyad: Dâru Taybe, 1997.
Beydâvî, Ebû Said Abdullah b. Ömer eş-Şîrâzî . Envâru’t-Tenzîl ve Esrâu’t-Te’vîl, thk. Muhammed Aburrahman. 5 Cilt Beyrut: Dâru İhyâi Turâsi’l-Arabi, 1418.
Bursevî, İsmail Hakkı. Rûhul-Beyân, 10 Cilt. Beyrut: Dâru’l-Fikr, ts.
Durmuş, İsmail. “İstidrâç”. Türkiye Diyanet İslâm Vakfı İslâm Ansiklopedisi. 23/328-29. İstanbul: TDV Yayınları, 2001.
Ebû Bekr Muhammed b. Harun er-Rûyânî, Müsnedu’r-Rûyânî, thk. Eymen Ali Ebû Yamânî. 2 Cilt. Kahire: Müessesetü Kurtuba, 1416.
Ebu’s-Suûd, Muhammed b. Muhammed b. Mustafa. İrşâdu’l-Akli’s-Selîm ilâ Mazâye’l-Kitâbi’l-Kerîm, 9 Cilt. Beyrut: Dâru İhyâi Turâsi’l-Arabî , ts.
el-Kârî, Ebü’l-Hasen Nûrüddin Ali. b. Sultan. Muhammed Mirkâtü’l-mefâtîh şerhu mişkâti’l-mesâbih. 9 Cilt. Beyrut Daru’l-Fikr, 2002.
el-Mâruridî, Ebû Mansur Muhammed b. Muhammed b. Mahmud. Te’vîlâtü Ehli’s-Sünne, thk. Mecdi Baslûm 10 Cilt. Beyrut: Dâru’l-Kütübi’l-İlmiyye, 2005.
el-Mâverdî, Ebu’l-Hasen Ali Muhammed b. Muhammed el-Basrî. en-Nüket ve’l-Uyûn, thk. Abdul’maksut b. Abdir’rahîm 6 Cilt. Beyrut: Dâru’l-Kütübi’l-İlmiyye, ts.
en-Nesefî, Ebu’l-Berakât Abdillah b. Ahmed. Medâriku’t-Tenzîl ve Hakâiku’t-Te’vîl, thk. Yusuf Ali. 3 Cilt. Beyrut: Dâru’l-Kelimi’t-Tayyip, 1998.
Erdinçli, Ahmet. Kur’ân-ı Kerîm’de Nisyân/Unutma Kavramı. Yüksek Lisans Tezi Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi 2010.
es-Sa’labî, Ebû İshak Ahmed b. Muhammed. el-Keşfu ve’l-Beyân an Tefsîri’l-Kur’ân, thk. Muhammed Ali-Adil Ahmed. 5 Cilt. Beyrut: Dâru İhyâi Turâsi’l-Arabî, 2002.
eş-Şevkânî, Muhammed b. Ali b. Abdillâh. Fethu’l-Kadîr, 5 Cilt. Beyrut: Dâru’l-Kelimi’t-Tayyip, 1414
Hz. Muhammed (sav) - Son Peygamber. “Hz. Peygamber Gibi Çalışmak”. Erişim 30 Mart 2022. http://www.sonpeygamber.info/hz-peygamber-gibi-calismak
İbn Âşûr, Muhammed Tâhir. et-Tahrîr ve’t-Tenvîr, 30 Cilt. Beyrut: Dâru et-Tunusiyye, 1984.
İbn Hanbel, Ebû Abdullah Ahmed b. Muhammed. Müsned, nşr. Şuay Arnuat vd., Beyrut: Müessesetü’r-Risale, 2001.
İbn Hişâm, Ebû Muhammed Cemâluddîn Abdul-Melik. es-Sîratü’n-Nebeviyye li İbn Hişâm, thk. Mustafa es-Sakâ-İbrahim el-Ebyârî, 2 Cilt. Mısır: Şeriketü mektebeti va Matbati Mustafa el-Bânî, 1955.
İbn İshak, Muhammed. Sîretü İbn İshak, thk. Süheyl Zükâr. 5 Cilt. Beyrut: Dâru’l-Fikr, 1978.
İbn Kesîr, Ebu’l-Fidâ, İsmail b. Ömer. Tefsiru’l-Kurâni’l-Azîm, thk. Sami b. Muhammed b. Selame . 8 Cilt. Riyad: Dâru Taybe 1999.
İsmail Bakan-Müslüme Akyüz-A. Melih Eyitmiş-İnci Fatma Doğan, “Ekonomik Krizin İnsan Davranışları Üzerine Etkilerine Yönelik Malatya’da Bir Alan Çalışması”, Bingöl Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsi Dergisi, 2011, 1/
Kardâvî, Yusuf. Fakirlik Problemi Karşısında İslâm, çev. Abdülvehhap Öztürk. Ankara: Nur Yayınları, 1975.
Kaya, İsmail. “Ekonomik Krizin Yaşama Tarzı Üzerindeki Etkileri (Isparta Örneği)” Süleyman Demirel Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi”, 2012, 7/2, 207-226.
Kurtubi, Ebû Abdillâh, Muhammed. el-Câmiu li-Ahkâmi’l-Kur’ân, thk. Ahmed el-Barduni İbrahim Atfayiş. 20 Cilt Mısır: Dâru’l-Kütübi’l-Mısriyye, 1964.
Öztürk, Fundanur. “Türkiye Eğilimleri Araştırması: ‘2021’de Ekonomik Durumum Kötüleşti Diyenlerin Oranı Yüzde 55,4’”. BBC News Türkçe (01 2022). https://www.bbc.com/turkce/haberler-turkiye-59878059
Râzî, Ebû Abdillah, Muhammed b. Ömer Fahrettin. Mefâtîhu’l-Ğayb. 32 Cilt. Beyrut: Dâru İhyâi Turâsi’l-Arabi, 1420.
Sicistânî, Ebû Dâvud Süleyman b. Eş’as. Sünen Ebî Dâvud, nşr. Muhammed Muhyiddîn. Beyrut: el-Mektebetü’l-Asriyye, ts.
Şinkītî, Muhammed el-Emîn b. Muhammed el-Muhtâr b. Abdilkādir el-Cekenî el-Himyerî. Eḍvâʾü’l-beyân fî îżâḥi’l-Ḳurʾân bi’l-Ḳurʾân. 9 Cilt. Lübnan: Dâru’l-Fikr, 1995.
Tabarânî Ebu’l-Kasım Süleyman b. Ahmed b. Eyyüp. ed-Dua lit-Tabarânî Beyrut: Darul-Kütübi’l-İlmiyye, 1413.
Taberî, Ebû Ca’fer Muhammed b. Cerîr. Câmiu’l-Beyân an Te’vil’il-Kur’ân, thk. Ahmed Muhammed Şakir. 24 Cilt Beyrut: Müessesetü’l-Risale, 2000.
Yeniasir. “Eşyanın değeri artarsa insanın değeri düşer”. Erişim 31 Mart 2022. https://www.yeniasir.com.tr/yazarlar/tolga-tekin/2021/12/17/esyanin-degeri-artarsa-insanin-degeri-duser
Zemahşerî, Ebü’l-Kasım Mahmud b. Ömer. el-Keşşâf an Ğavâmidi’t-Tenzîl. 4 cilt. Beyrut: Dâru’l-Kütübi’l-Arabî, 1407.
Zeynuddin Muhammed Abdurrauf el-Münâvî, Feyzu’l-Kadîr Şerhu’l-Câmii’s-Sağîr. 6 Cilt. Mısır: el-Mektebetu’t-Ticariyye el-Kubra, 1356.