Eşitlik Aksiyomu: Jacques Rancière’in Demokrasi Tahayyülü

Çağdaş Fransız filozof Jacques Rancière, demokrasi kavramını eşitlik sorunu etrafında geliştirir. Bu yüzden hakiki bir demokrasi için eşitsizliği gündeme getirmek gerekir. Rancière eşitsizliği bir bölüşüm sorunu olarak değerlendirerek “duyulurun paylaşımı”na (partage du sensible) odaklanır. Filozoflar ve sosyal bilimciler duyulur olan ile düşünülür olan ayrımını bu eşitsiz bölüşüme dayandırarak kullanmıştır. Bu makale ise Rancière’in demokrasi kuramını değerlendirmek adına onun eşitlik aksiyomunu öne çıkarır ve eşitliğin sadece bir cemaatte mümkün olduğunu, genel, evrensel bir eşitlik olmadığını ileri sürer. Bu makale, her şeyden önce, Rancière’in düşüncesinin nasıl geliştiğini ve yapıtlarında neden eşitlik sorununa değindiğini sergilemektedir. Ardından da makale, Rancière’in temel argümanlarını serimleyip tartışmaktadır. Bu bakımdan Rancière’e göre demokrasi ancak bir eşitler cemaati bünyesinde mümkün olabilir ve genel bakımdan bir eşitlik bulunmaz. Rancière bu uyumsuzluğu anlaşmazlık (mésentente) olarak adlandırır. Her ne kadar, eşitlik aksiyomunu takiben, bütün zekâlar eşit olsa da irade bakımından farklılıklar bulunur. Sonuç olarak, Rancière bölgesel bir eşitliğin bulunduğu yerde kitlesel bir eşitlik olmadığını ileri sürer.

Anahtar Kelimeler:

Eşitlik., Demokrasi., Duyulurun Paylaşımı., Eşitler Cemaati., Anlaşmazlık.

Axiom of Equality: Jacques Rancière's Democratic Imagination

Contemporary French philosopher Jacques Rancière develops his concept of democracy around the problem of equality. For a genuine democratic imagination, it requires bringing inequality into question. Evaluating inequality as a problem of distribution, Rancière focuses on the “distribution of the sensible” (partage du sensible). For him, philosophers and social scientists have used the division between the sensible and the intelligible based on this inequal distribution. This paper put forward Rancière’s axiom of equality to appreciate his theory of democracy and argue that equality could be possible only in a community but there is no general, universal equality. In the first place, this paper shows how Rancière’s thought has developed and why he speaks of the problem of inequality in his works. And then it exposes and argues Rancière’s main arguments. For Rancière, in this sense, democracy could be possible only in a community of equals and there is no equality in general. Rancière calls this incompatibility as mésentente, i.e. disaggrement. Despite the fact that all intelligences are equal, following the axiom of equality, there are differences with respect to the will. As a result, Rancière asserts that there could not be mass equality where there is regional equality.

Keywords:

Equality., Democracy., Distribution of the sensible., The community of the Equals, Disagreement.,

PDF

___

Aristoteles. (2021). Politika (çev. Ö. Orhan). İstanbul: Pinhan Yayınları.
Badiou, A. (2015). Jacques Rancière: Fırtınadan Sonra Bilme ve İktidar. Fransız Felsefesinin Macerası. 1960’lardan Günümüze (ss. 145-170). (çev. P. B. Yalım). İstanbul: Metis Yayınları.
Bourdieu, P. (2015). Ayrım. Beğeni Yargısının Toplumsal Eleştirisi (çev. D. Fırat, G. Berkkut). Ankara: Heretik Yayınları.
Deleuze, G. (2019). Foucault (çev. B. Yalım, E. Koyuncu). İstanbul: Norgunk Yayınları.
Foucault, M. (1971). L’Ordre du discours. Leçon inaugurale au College de France prononcée le 2 decembre 1970. Paris: Editions Gallimard.
Karatani, K. (2019). İzonomi ve Felsefenin Kökenleri. (A.N. Bingöl, Çev.). İstanbul: Metis Yayınları.
Kılıç, S. (2015). Cahil Hoca’nın “İmkânsız” Eğitimi. Birikim, 311, 114-120.
Kılıç, S. (2016). Hazzın Geceye Sürgünü: Edebiyat ve Siyaset Üstüne Notlar. Notos, 59, 50-55.
Lane, J.F. (2013). Ranciere’s Anti-Platonism: Equality, the ‘Orphan Letter’, and the Problematic of the Social Sciences. O. Davis (Ed.), Ranciere Now: Current Perspectives on Jacques Ranciere (ss. 28-46). Polity Press.
Milner, J.-C. (1984). De l’école. Paris: Editions du Seuil.
Platon. (2016). Devlet. (çev. H. Demirhan). İstanbul: Islık Yayınları.
Rancière, J. (1987). The Nights of Labor. The Workers’ Dream in Nineteenth-Century France (çev. J. Drury). Temple University Press.
Rancière, J. (2000). Le partage du sensible: esthétique et politique. Paris: La fabrique.
Rancière, J. (2001). La leçon d’Althusser. Paris: La fabrique.
Rancière, J. (2007). Politique de la litérature. Paris: Galilée.
Rancière, J. (2014). Cahil Hoca. Zihinsel Özgürleşme Üzerine Beş Ders (çev. S. Kılıç). İstanbul: Metis Yayınları.
Rancière, J. (2015). Demokrasi Nefreti (çev. U. Özmakas). İstanbul: İletişim Yayınları.
Rancière, J. (2016a). Siyasalın Kıyısında (çev. A. U. Kılıç). İstanbul: Metis Yayınları.
Rancière, J. (2016b). Suskun Söz (çev. A. D. Temiz). İstanbul: Metis Yayınları.
Rancière, J. (2017). Demokrasiye Karşı Demokrasiler. (çev. S. Kılıç). Demokrasi Ne Âlemde? (ed. E. Hazan, ss. 81-6). İstanbul: Metis Yayınları.
Rancière, J. (2018a). Nasıl Bir Zamanda Yaşıyoruz? (çev. M. Erşen). İstanbul: Metis Yayınları.
Rancière, J. (2018b). Filozof ve Yoksulları (çev. A. U. Kılıç). İstanbul: Metis Yayınları.
Rancière, J. (2021). Anlaşmazlık: Siyaset ve Felsefe (çev. A. D. Temiz). İstanbul: Monokl Yayınları.