Kırsal Nüfus Değişiminin, Ormanlar ve Ormancılık Üzerine Etkileri (Trabzon İli Örneği)

Yirminci yüzyılın son çeyreğinde hızlanan kırsaldan kente göç olgusu, köy nüfuslarının azalmasına neden olmuştur. Trabzon İlini de etkileyen bu gelişme ile nüfusun demografik ve sosyo-ekonomik yapısı değişmiştir. Trabzon İli verilerinden yola çıkılarak hazırlanan bu çalışma, kırsaldaki nüfus değişimlerinin ormanlar ve ormancılık üzerindeki etkilerini ortaya koymayı amaçlamıştır. Çalışma, çeşitli yazılı kaynak ve kayıtlardan elde edilen verilerle, alandan toplanan özgün veriler esas alınarak hazırlanmıştır. Özgün veriler, orman işletme şefleriyle yapılan yarı yapısal görüşmelerden ve Trabzon İlindeki 211 orman köyünden 68’inde, % 95 güven düzeyi ve % 5 hata payı ile örneklenen 848 kişiye uygulanan anketlerle elde edilmiştir. Anket sonucunda elde edilen bulgular, frekans dağılımları ve yüzde değerleri alınarak irdelenmiştir. Göç olgusu nedeniyle köy nüfuslarında ve kışı köylerinde geçiren aile sayısındaki azalma, orman kaynakları üzerindeki baskıyı azaltmıştır. Orman köylerindeki nüfusun azalması,bu köylerde yürütülecek ormancılık çalışmaları için gerekli yerel işgücünün bulunmasını zorlaştıracağı endişesi geçmişte dile getirilmişti. Gelinen noktada; ağaçlandırma ve erozyon kontrolü çalışmalarının özel girişimcilere ihale edilmesi, üretimde dikili satış uygulamalarının yaygınlaşması bu endişeleri gideren gelişmeler olmuştur. Orman köylerinde kişi başına gelirin artması, başta yakacak odun olmak üzere orman kaynaklarına olan bağımlılığı azaltmıştır. Orman kaynaklarına olan bağımlılığın azalması ve ormanların çevresel fonksiyonlarının farkında olan anlayışın öne çıkması, orman teşkilatının taşradaki çalışanları üzerinde kısmı bir rahatlama sağlamıştır

Anahtar Kelimeler:

Orman Köyleri, Kırsal Nüfus Değişimi, Ormancılık, Trabzon

The Impacts of Rural Population Changeson Forests and Forestry (A Case Study in Trabzon)

Migration rural to urban, accelerated in the last quarter of the twentieth century, caused a decline in the population of the village. Demographic and socio-economic structure of the population has changed by the process of this development. Trabzon also has been affected by this process. This study prepared on the basis of data from the province of Trabzon aims to reveal how forests and forestry has effected by population changes in rural. This study has prepared on the basis of the data obtained from various written sources and records and the original data collected from the field. The original data obtained from semi-structured interviews with chief foresters, surveys applied to 848 people exemplified with the 95% confidence level and 5% margin of error in 68 villages from 211forest villages, Trabzon. The findings obtained from the survey results examined by percentage values and the frequency distributions, The decrease in village population and the number of families spent the winter season in village is because of the migration. Thus, this decrease has reduced pressure on forest resources. It was voiced concerns that reduction of the population in forest villages can make more difficult providing local labor for cerequired for forestry activities carried out in this villages in the past. At this point contracting the afforestation and erosion control work to private entrepreneurs, expansion of stumpage sales practices in production are developments that addressed these concerns. Increase inper capita income inforest villages has reduced the dependence on forest resources, especially fire wood. Reduce dependence on forest resources and the concept which is aware of the environmental functions of forests has provided an easement to forest workers of the forestry department

Keywords:

Forest villages, Changes of rural population, Forestry, Trabzon,

PDF

___

Alkan, S., 2003. Doğu Karadeniz Bölgesinde yaylacılık faaliyetleri ve yayla turizminin ormanlar ve yöre halkı üzerindeki etkileri. Doğu Karadeniz Ormancılık Araştırma Enstitüsü Dergisi, 1, 28-37.
Alkan, S., 2008. Trabzon İli orman köylerinde kadın ve orman kaynakları ilişkisi. D.K. Ormancılık Araştırma Enstitüsü, Teknik Bülten No: 21, Trabzon, 139 s.
Alkan, S., Toksoy, D., 2006. Doğu Karadeniz Bölgesinde yerel halkın ormanların işletilmesine karşı Ormancılıkta Kongresi, (26-28 Mayıs 2006), 41-47, Ilgaz, Türkiye. Sorunlar Alkan, S.,
Toksoy, D., 2012. Kırsal
kalkınmada ORKÖY kredileri ve kadınlar. III. Ormancılıkta
Kongresi, (18-20 Ekim 2012), 1-7, İstanbul, Türkiye. Sorunlar
Altıntaş, H., Ural, A., 2009. Küreselleşme süresinde küresel problemlere literatür ışığında bir Mevzuat Dergisi, 11, 139, 17-25.
Anonim, 2014. Trabzon Orman Bölge
Müdürlüğü, İşletme Pazarlama Şube Müdürlüğü Kayıtları, Trabzon.
Ayaz, H., 2004. Türkiye Ormancılığında 4785 Sayılı Yasanın uygulanması ve sonuçları üzerine bir araştırma. Doktora Tezi, K.T.Ü. Fen Bilimleri Enstitüsü, 170 s. Trabzon.
ÇOB, 2004. Türkiye ulusal ormancılık programı 2004-2023, Çevre ve Orman Bakanlığı, 80 s., Ankara.
Çolak, A.H., Pitterle, A., 1999. Yüksek Dağ Silvikültürü (Cilt I, Orta Avrupa), 370 s, OGEM- VAK Yayınları, İstanbul.
Eryılmaz, A.Y., 1987. Orman Yasalarında Orman İşçisi ve Orman Köylüsü, Orman ve Av Dergisi, 2, 63, 17-27.
Falconer, J., Arnold,J.E.M., 1991. House hold food security and forestry: An analysis of socio- economicissues, 154 p, FAO, Rome.
FAO, 1987. Restoring the balance, women and forest resources, 32 p, Rome.
Fisher, M., 2004. House hold welfare and forest dependence Environment and Development Economics, 9, 135-154. Southern Malawi,
Gümüş, C., 1996. Orman Köyleri Kalkınma Boyutlu Planlarında Yararlanma Olanakları (Gümüşhane İli Orman Köyleri Örneği), 80 s., Ekspres Ofset, İstanbul.
İnanç, S., 2011. Kırsal kesimdeki nüfus hareketlerinin orman varlığı üzerine etkilerinin araştırılması (Trabzon Orman Bölge Müdürlüğü Örneği). Doktora Tezi, KTÜ Fen Bilimleri Enstitüsü, 215 s. Trabzon.
Koch, N.E., 1997. Orman, yaşam kalitesi ve geçim. XI. Dünya Ormancılık Kongresi, (13-22 Ekim 1997), Cilt 5, 27-32, Antalya, Türkiye.
Köse, S., 1994. Trabzon araştırmaları I, Trabzon Lisesinden Yetişenler Kültür ve Dayanışma Vakfı Yayını, Yayın No: 1, 162-165, Trabzon.
Mazı, F., Tan, M., 2009. Nüfus artışı, kaynak tüketimi ve çevre. Mevzuat Dergisi, 11, 136, 17- 26.
Mol, 1982. Elazığ ormanlarında yemlik yaprak etkileri, İ.Ü. Yayın No: 2911, Orman Fakültesi Yayın No: 316, 66 s, İstanbul. ağaçlarına
OGM, 2014, Ormancılık İstatistikleri, 2012, www.ogm.gov.tr/ekutuphane/Istatistikler/Forms/ AllItems.asp.
Ok, K., 2008. Sürdürülebilir kalkınmanın sektörel politikalara entegrasyonu: Ormancılık, http://web.ogm.gov.tr/diger/mena/Dokumanlar/R APOR/Ormanc%C4%B1l%C4%B1k%20Sektorel %20Politikalar%20ve%20sureklilik%20nihai%20 raporu%201-118.pdf.
Oosterveld, H.R., 1997. Nüfusun yoğun olduğu yerlerde orman: kompleks toplulukta orman idaresi, Hollanda örneği. XI. Dünya Ormancılık Kongresi, (13-22 Ekim 1997), Cilt 5, 33-44, Antalya, Türkiye.
ORKOOP, 2009. Orman köylerinin genel durumu. www.orkoop.org.tr/uploads/files/03.doc. ORKÖY, 1980. Trabzon İli orman köyleri kalkınma planları (1976–1980), Trabzon.
Özdönmez, M., İstanbullu, T., Akesen, A. ve Ekizoğlu A., 1996. Ormancılık Politikası, 417 s, İ.Ü. Basımevi ve Film Merkezi, İstanbul.
Özgür, M.E., 2003. XXI. Yüzyılın başında Türkiye nüfusu. Coğrafi Bilimler Dergisi, 2003, 1(1), 43 -53.
Talu, N., Algan, N., 2005. Nüfus ve çevre raporu, Türkiye Bilimler Akademisi, Ankara.
Toros, A., Ulusoy, M., Ergöçmen, B., 1997. Ulusal çevre eylem planı: Nüfus ve çevre, 60s. DPT Yayınları, Ankara.
TÜİK, 2013a. Genel nüfus sayımları. http://tuikapp.tuik.gov.tr/nufusmenuapp/menu.zul
TÜİK 2013b. ADNK Sistemi Sonuçları, http://tuikapp.tuik.gov.tr/adnksdagitapp/adnks.zul
TÜİK, 2014. İllerin aldığı verdiği göç hızı, http://www.tuik.gov.tr/UstMenu.do?metod=temel ist.
Wenger, G.C., 2001. Introduction: inter generational relationship in ruralareas, Ageing and Society, 21, 537-545.
Zhaohua, Z., 1997. Tarım ve ormancılığın karşılıklı ilişkileri, XI. Dünya Ormancılık
Kongresi, 13-22 Ekim 1997, Cilt 1, 39-42, Antalya.