SEVİL ÖZCAN, MERT SOYSAL, Hayriye Nurcan EK, Nimet KILINÇ

Türkiye’de Çevre Sağlığı Ön Lisans Programı Öğrencilerinin Çevre Sorunlarına Yönelik Görüş ve Tutumları

Çevre sorunlarına karşı tutum ve davranışlarını belirlemeye yönelik 21 sorudan oluşan 5’li Likert tipi bir anket kullanılmıştır. Elde edilen tutum puanları ve sorulara verilen cevaplar mezun olduğu okul, yaşadığı yer, ebeveynlerin eğitim durumu, gelir düzeyi ve daha önce çevre ile ilgili ders alıp – almamış olma durumuna bağlı olarak karşılaştırılmıştır. Bu çalışma Türkiye’de Çevre Sağlığı Teknikeri yetiştiren Acıbadem, Adnan Menderes, Hakkâri, Iğdır ve Sinop Üniversitelerine bağlı Sağlık Hizmetleri Meslek Yüksek Okullarında (SHMYO) 2015-2016 öğretim yılında eğitim gören 108’i bayan, 107’si erkek ve bunların 128’i birinci 95’i ikinci sınıf toplam 223 öğrenci ile gerçekleştirilmiştir. Okullardan biri vakıf (Acıbadem SHMYO), diğer dördü devlet üniversitesine bağlı olup; Sinop ve Iğdır SHMYO’larda hem normal öğretim hem de ikinci öğretimde eğitim verilmektedir. Toplam tutum puanı 58- 105 arasında değişmekte olup ortalama tutum puanı 83,96 olarak bulunmuştur. Cinsiyete bağlı tutum puanın bayanlar lehine anlamlı şekilde farklı olduğu (p< ,05) ankete katılan okulların tutum puanı ortalamalarına bakıldığında ise Aydın SHMYO 87.21 ile en yüksek ve ortalamanın üstünde tek okul olduğu belirlenmiştir. Çevre sağlığı teknikerliği öğrencileri ankette yer alan sorunlardan ozon tabakasında meydana gelecek incelmeye bağlı ortaya çıkabilecek sorunlara karşı en yüksek duyarlı tutumu gösterirken; en düşük tutum puanı ortalaması ülkelerin doğal kaynaklarını kullanmaları konusunda küresel çevre örgütleri de dahil hiçbir yabancı kurumun ülkelere müdahale etmesini uygun bulmadıkları şeklindedir.

Anahtar Kelimeler:

çevresel tutum, görüş, çevresel problem, ön lisans öğrencisi

Opinion And Attitudes Towards Environmental Problems of Environmental Health Pre-License Program’s Students in Turkey

This study was carried out with totally 223 students who were got training in the 2015-2016 academic year in Acıbadem, Adnan Menderes, Hakkâri, Sinop and Iğdır Universities’ Health Services Vocational Schools (HSVS) which they provide education in the Environmental Health Technician profession in Turkey. Distribution of participants as to demographic features are 108 female of the students and 107 male, and also 95 of them 1st grade 128 of them 2nd grade.One of the universities is foundation (Acıbadem HSVS), the other four are state universities. There are two type educations formal and informal in Iğdır and Sinop HSVS. A Five-point Likert type scale which is consist of 21 questions was used to determine the attitudes and behaviors of students against environmental problems. The average of attitude scores obtained were compared with different demographic factors such as the graduate high school type, the place where they have lived long period, the educational status of their parents, the level of income and whether they previously taken courses related to the environment. The total attitude scores ranged from 58 to 105 and the average attitude score was found 83.96.Attitudes based on gender points in favor of women is significantly different (p <.05). When the average attitude scores of the participant schools to the survey study were examined, it was determined that Aydın HSVS was the highest with 87.21 and also the only school was above the average. Students of the environmental health technicians showed the highest sensitivity towards the problems that could be possible due to thinning of the ozone layer in the questionnaire. On the other hand, the question which is the lowest average score in the questionnaire is “Any institution or organization, including the United Nations should not interfere to use of the countries' natural resources as they wish.”. So the students indicated to do not find it appropriate to intervene by any foreign organization, including global environmental organizations while they using of the countries' natural resources.

Keywords:

environmental attitude, opinion, environmental problems, pre-license student,

PDF

___

Berberoğlu G. ve Tosunoğlu C. (1995) Exploratory and confirmatory factor analysis of an environmental attitude scale (EAS) for Turkish university students, journal of environmental education, 26 (3), 40-44.
Cansaran A., Darçın E.S., Dilel C., Güçlü Y., Hammalosmanoğlu M., Türkmen L., Yıldırım C.,(2008), Çevre Eğitimi, Editör:Orçun Bozkurt, Pegem Akademi, Ankara, ISBN 978-605-5885-20-5, p.1.
Ek H.N., Kılıç N. Öğdüm P., Düzgün G. Şeker S. (2009) Adnan menderes üniversitesinin farklı akademik alanlarında öğrenim gören ilk ve son sınıf öğrencilerinin çevre sorunlarına yönelik tutumları ve duyarlılıkları, Kastamonu üniversitesi Kastamonu eğitim dergisi, 17 (1), 125-136.
Gökçe N., Kaya E., Aktay S., Özden M., Elementary Student’s Attitudes Towards Environment,Elementary Education Online, 6(3), 452-468, 2007. İlköğretim Online, 6(3), 452-468, 2007. [Online]: http://ilkogretim-online.org.tr
J. C. Bradley , T. M. Waliczek & J. M. Zajicek (1999) Relationship Between Environmental Knowledge and Environmental Attitude of High School Students, The Journal of Environmental Education, 30:3, 17-21, DOI: 10.1080/00958969909601873 To link to this article: http://dx.doi.org/10.1080/00958969909601873
Özdemir O., Yıldız A., Ocaktan E., Sarışen Ö. (2004) tıp fakültesi öğrencilerinin çevre sorunları konusundaki farkındalık ve duyarlılıkları, Ankara üniversitesi tıp fakültesi mecmuası, 57 (3), p. 117-127.
K. Öztürk, (2002)Küresel İklim Değişikliği ve Türkiye’ye Olası Etkileri,G.Ü. Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi Cilt 22, Sayı 1 (2002) 47-65
Özmen D., Çetinkaya Ç. ve Nehir S. (2005) Üniversite öğrencilerinin çevre sorunlarına yönelik tutumları, TSK koruyucu hekimlik bülteni, 4 (6), p. 330-344.
Öztürk, K. (2002)küresel iklim değişikliği ve türkiye’ye olası etkileri, G.Ü. Eğitim fakültesi dergisi, 22 (1), 47-65.
Resmi gazete, (2014) http://www.resmigazete.gov.tr/eskiler/2014/05/20140522-14-1.pdf
Sadık F., Çakan H., Biyoloji Bölümü Öğrencilerinin Çevre Bilgisi Ve Çevre Sorunlarına Yönelik Tutum Düzeyleri, Ç.Ü. Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, Cilt 19, Sayı 1, 2010, Sayfa 351-365
Sağlık bakanlığı Sağlıkta Buluşma Noktası (SBN) http://www.sbn.gov.tr/icerik.aspx?id=383 adresinden 20.12.2016, 17:10 tarihinde indirilmiştir
Sargın, S.A., Baltacı, F., Katipoğlu, M., Erdik, C., Arbatlı, M.S., Karaardıç, H., Yumuşak, A. ve Büyükcengiz, M. Education Sciences (NWSAES), 1C0650, 2016; 11(1): 1-22.
Sia A. P., Hungerford H. R. & Tomera A. N. (1986) Selected predictors of responsible environmental behavior: an analysis, the journal of environmental education, 17 (2), p.31-40, http://dx.doi.org/10.1080/00958964.1986.9941408
Şama E. (2003) öğretmen adaylarının çevre sorunlarına yönelik tutumları, gazi üniversitesi, gazi eğitim fakültesi dergisi.