Anne Babaların Akılcı Olmayan İnançları ile Yaşam Doyumları Arasındaki İlişkinin İncelenmesi

Bu araştırmanın amacı anne babaların akılcı olmayan inançları ile yaşam doyumları arasındaki ilişkiyi belirmektir. Çalışma, yaşları 24 ile 68 arasında değişen 248’i anne 70’i baba olmak üzere toplam 318 kişiden toplanan veriler üzerinde gerçekleştirilmiştir. Araştırma da veri toplama aracı olarak Anne Babaların Akılcı Olmayan İnançları Ölçeği ile Yaşam Doyumu Ölçekleri kullanılmıştır. Verilerin çözümlenmesinde t testi, ANOVA, Kruskal-Wallis testi, korelasyon ve regresyon teknikleri kullanılmıştır. Araştırma bulguları anne babaların akılcı olmayan inançlarından gerek beklentiler gerekse mükemmeliyetçilik boyutunda cinsiyete, çalışma durumuna, aile türüne ve köken ailede algılanan aile içi ilişkilere göre farklılaşmadığı, eğitim durumuna ve ailenin ekonomik düzeyine göre farklılaştığı sonucuna ulaşılmıştır. Bununla birlikte yaşam doyumunun cinsiyet, çalışma durumu, aile türü ve anne babaların eğitim durumuna göre farklılaşmadığı; ailenin gelir durumuna ve köken aileden algılanan aile içi ilişkilere göre farklılaştığı belirlenmiştir. Anne babaların akılcı olmayan inançlarının yaşam doyumlarını yordama durumunu belirlemek için yapılan regresyon analizinde ise akılcı olmayan inançların, beklentiler ve mükemmeliyetçilik boyutlarının yaşam doyumunu anlamlı şekilde yordadığı sonucuna ulaşılmıştır. Son olarak araştırmadan elde edilen bu bulgular ilgili alan yazın çerçevesinde tartışılmıştır.

Anahtar Kelimeler:

Ebeveyn, akılcı olmayan inançlar, yaşam doyumu

Examining The Relationship Between Pa-rents’ Irrational Beliefs and Life Satisfaction

The purpose of this research was to explore the relationship between parents’ irrational beliefs and life satisfaction. The study was conducted using the data gathered from 318 parents (248 mothers, 70 fathers) whose ages ranged between 24 and 68. In the research, Parents’ Irrational Beliefs Scale and Life Satisfaction Scale were used to collect the data. The data were analyzed using t-test, ANOVA, Kruskal-Wallis test, correlation and regression techniques. The findings of the research revealed that parents’ irrational beliefs did not differ significantly based on both expectations and perfectionism dimensions in terms of gender, occupational status, family type and intrafamilial relations perceived in the family. However, it differed statistically significantly in terms of education status and the economic status of the family. In addition, life satisfaction did not differ according to gender, occupational status, family type and educational status of parents; but it differed according to the family income and intrafamilial relationships perceived. It was found that the expectations and perfectionism dimensions of parents’ irrational beliefs significantly predicted their life satisfaction. The paper concludes by discussing the findings of the research in the light of the related literature.

Keywords:

Parent, irrational beliefs, life satisfaction,

PDF

___

Ackerman, K. A. (1991). Irrational beliefs and parenting stress. Unpublished Doctoral dissertation. Canada: University of Alberta.
Akgün, C. (2015). Lise öğretmenlerinin psikolojik sermaye düzeyleri ile yaşam doyumu düzeyleri arasındaki ilişki. Yayımlanmamış yüksek lisans tezi. Kahramanmaraş: Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi Sosyal bilimler Enstitüsü.
Bağcı, C. (2013). Anne babaların akılcı olmayan inançlarının aile işlevi ve çocuklardaki davranış problemleri arasındaki ilişkinin incelenmesi. Yüksek lisans tezi. Gaziantep : Gaziantep Üniver-sitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
Bağcı, B. (2015). Çocuk ve yetişkin prososyallik ölçeklerinin geçerlik güvenirlik çalışması ve çocuk ile anne-baba prososyal dav-ranışları arasındaki ilişkinin incelenmesi. Yüksek lisans tezi. Aydın: Adnan Menderes Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü.
Choi,P., Henshaw, C., Baker, S. & Tree, J (2007). Supermum, super-wife, supereverything: Performing femininity in the transition to motherhood. Journal of Reproductive and Infant Psychology, Vol. 23, Pages 167-180. http://dx.doi.org/10.1080/02646830500129487.
Çivitci, A. (2006). Ergenlerde mantıkdışı inançlar: Sosyodemografik değişkenlere göre bir inceleme. Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 19(19), 7-17.
Davis, L. & Keyser, J. (1997). Becoming the parent you want to be: A source book of strategies for the first five years. New York: Broadway Books.
Diener, E.,Emmons, R. A., Laresen, R. J. & Griffin, S. (1985) The satis-faction with life scale. Journal of Personality Assessment, 49, 71-75
Ellis, A. & Harper, R. A. (2005) Akılcı yaşam kılavuzu. (Çev. Semra Kunt Akbaş). Ankara: HYB Yayıncılık.
Eryüksel, G. N. ve Agün, E. (2003). Depresyonu olan Ergenler ile Anne Babaların Aile İlişkilerinin ve Bilişsel Çarpıtmalarının İncelen-mesi. Türk Psikoloji Dergisi, 18 (51): 59–73. Google. (12 Temmuz 2017 tarihinde https://www.google.com.tr/search?q=anne&source=lnms&tbm=isch&sa=X&ved=0ahUKEwjtlrjCo4PVAhVMblAKHYvpASoQ_AUICygC&biw=1440&bih=804#tbm=isch&q=father adresin-den erişilmiştir.
Hocaoğlu, Ö. H. (2016). Zihinsel yetersizliği olan çocuk sahibi anne ve babaların akılcı olmayan inançları ile çocuklarının sosyal becerileri ve problem davranışlarının karşılaştırılarak incelenmesi. Yüksek lisans tezi. İstanbul: Marmara Üniversitesi eğitim Bilimleri Enstitüsü.
Hortaçsu, N. (2012). İnsan ilişkileri. Ankara: İmge Kitabevi.
Joyce, M. (1995). Emotional reliefs for parents: Is rationale emotive parent education effective? Journal of Rational- Emotive & BehaviorTherapy, 13:55-75.
Kaya, İ., & Hamamcı, Z. (2011). Development of the parent irrational beliefs scale. Educational sciences: The Oryand Prac-tice, 11(3), 1160-1165.
Kaya, İ.,& Hamamcı, Z. (2013). Parent ırrational beliefs scale: Reliabil-ity and validity on parents with secondary schools chil-dren. Eğitimde Kuram Ve Uygulama, 9(4), 408-420.
Lanford, S. (1988). A Relational Analysis of Mother-Related Variables, Use of Parent Services and Demographic Factors. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Edmonton: Universty of Alberta.
Starko, T.J. (1991). Parent stress and parent ırrational beliefs: Mother father differences. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi. Ed-monton: Universty of Alberta.
Stimac, T. M. (1985). The impact of a cognitively-oriented parent edu-cation program on parents’ rationality of beliefs and the family environment. Doktora Tezi. Oregon: Oregon University Divi-sion of Counselling and Educational Psychology.
TED Women (2010). 24 Ocak 2017 tarihinde https://www.ted.com/talks/rufus_griscom_alisa_volkman_let_s_talk_parenting_taboos?language=tr adresinden erişildi.
Tuzgöl Dost, M. (2007). Üniversite öğrencilerinin yaşam doyumunun bazi değişkenlere göre incelenmesi. Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi Yıl 2007 (2) 22. Sayı (132-143).
Tümkaya, S., Çelik, M. & Aybek, B. (2011). Lise Öğrencilerinde Boyun Eğici Davranışlar Otomatik Düşünceler Umutsuzluk Ve Yaşam Doyumunun incelenmesi. Çukurova Üniversitesi sosyal Bilim-ler Enstitüsü Dergisi, Cilt 20, Sayı 2, 2011, Sayfa 77-94
Witt, K. (2005). The role of parental irrationality and child autism characteristics on parental stress level. Doktora Tezi. New York: St.John’s University.
Yetim, Ü. (1993). Life satisfaction: A study based on the organization of personal projects. Social Indicators Research, 29(3), 277-289.