YASİN HAZER, HATİCE ÇÖLGEÇEN, GÜRAY UYAR

Briyofitlerden Elde Edilen Fenolik Bileşikler

Bazı briyofit türlerinin geçmişte kanamaların durdurulması, morluk ve yaraların iyileştirilmesinde kullanılmış olduğu, ayrıca güçlü antimikrobiyal ve biyolojik etkilerine dair bilimsel çalışmalar mevcuttur. Briyofitler fenolik bileşikler bakımından çok çeşitli içeriğe sahiptir. Fakat bugüne kadar sadece %5’inin kimyasal analizi yapılmıştır. Bu nedenle briyofitlerin fenolik içeriklerinin araştırılması önem kazanmaktadır ve briyofitler ülkemizde doğal olarak yetişen potansiyel bir kaynaktır.Ayrıca fenolik bileşikler doğal antioksidan maddelerdir. Serbest radikallerin meydana getirdiği reaksiyonları durdurarak veya engelleyerek onkolojik, kardiyovasküler ve akciğer hastalıkları gibi pek çok hastalıkların oluşumuna engel olurlar. Briyofitlerin doğal ürünler veya sekonder metabolitlerin yeni bir kaynağı olduğu düşünülmektedir

Anahtar Kelimeler:

Briyofit, Ciğerotları, Fenolik bileşikler, Karayosunları

Phenolic Compounds in Bryophytes

Bazı bryofit türlerinin geçmişte kanamaların durdurulması, morluk ve yaraların iyileştirilmesinde kullanılmış olduğu, ayrıca güçlü antimikrobiyal ve biyolojik etkilerine dair bilimsel çalışmalar da mevcuttur. Bryofitler fenolik bileşikler bakımından çok çeşitli içeriğe sahiptir, fakat dünyada bugüne kadar sadece %5’inin kimyasal analizi yapılmıştır. Bu nedenle bryofitlerin fenolik içeriklerinin araştırılması önem kazanmakla beraber, ülkemizde doğal olarak yetişen potansiyel bir kaynaktır.Ayrıca fenolik bileşikler doğal antioksidan maddelerdir. Serbest radikallerin meydana getirdiği reaksiyonları durdurarak veya engelleyerek onkolojik, kardiyovasküler ve akciğer hastalıkları gibi pek çok hastalıkların oluşumuna engel olurlar. Bryofitlerin doğal ürünler veya sekonder metabolitlerin yeni bir kaynağı olduğu düşünülmektedir.

Keywords:

Bryofit, fenolik bileşikler, karayosunları, ciğerotları,

___

Anton, H., Kraut, L., Mues, R., Morales, ZMI. 1997. Phenanthrenes and bibenzyls from a Plagiochila species. Phytochem., 46:1069-1075.
Asakawa, Y. 1994. Highlights in phytochemistry of hepaticae biologically active terpenoids and aromatic compounds. Pure Appl. Chem., 66(10/11):2193-2196.
Asakawa, Y. 1995. Chemical Constituents of the Bryophytes. Progress in the Chemistry of Organic Natural Products. Springer Vienna. 468 pp.
Asakawa, Y., Hashimoto, T., Akazawa, K., Huneck, S. 1997a. Chemical constituents of the liverwort Preissia quadrata (Scop.) Nees. J. Hattori Bot. Lab., 81:243.
Asakawa, Y., Toyota, M., Nakaishi, E., Taka, Y. 1997b. Distribution of terpenoids and aromatic compounds in the liverwort Isotachis species. J. Hattori Bot. Lab., 83:257.
Basile, A., Giordano, S., Lopez-Saez, JA., Cobianchi, RC. 1999. Antibacterial activity of pure flavonoids isolated from mosses, Phytochem., 52:1479-1482.
Bendz, G, Martensson, O., Terenius, L. 1962. Moss Pigments. I. The Anthocyanins of Bryum cryophilum O. Mårt. Acta Chem. Scand, 16, 1183.
Bodade, RG., Borkar, PS., Arfeen, S., Khobragade, CN. 2008. In vitro screening of bryophytes for antimicrobial activity. J. Med. Plants, 7(4):23-28.
Brinkmeier, E. 1996. Phenolische Verbindungen aus Mnium hornum, Leptos tomum macrocarpum und Pilotrichella flexilis. Dissertation, Saarbrücken, 146 pp.
Chopra, RN., Kumar, PK. 1988. Biology of bryophytes. John Wiley & Sons, New York, 354 pp.
Cody, V., Middleton, E., Harborne, JB. 1988. Plant flavonoids in biology and medicine. Vol. 2, New York, USA, 2698 pp.
Cullmann, F., Adam KP., Becker, H. 1993. Bisbibenzyls and lignans from Pellia epiphylla. Phytochemistry, 34:831-834.
Cullmann, F., Becker, H. 1999. Lignans from the liverwort Lepicolea ochroleuca. Phytochem., 52:1651-1656.
Dey, PM., Harborne, JB. 1989. Methods in plant biochemistry, Vol.1, Academic Press, London, 552 pp.
Goffinet, B., Shaw, AJ. 2009. Bryophyte Biology. Second Edition, Cambridge University Press, The Edinburgh Building, Cambridge CB2 8RU, UK, 565 pp.
Harborne, JB. 1964. Biochemistry of phenolic compounds. Academic Press, London-New York, 618 pp.
Hopa, E. 2010. İnsan Eritrositlerinden Glukoz 6-Fosfat Dehidrogenaz Enziminin Saflaştırılması, Bazı Kumarin ve Pestisitlerin Etkilerinin Araştırılması, Doktora Tezi, Balıkesir Üniversitesi, 149 s.
Hulme, AC. 1971. The biochemistry of fruits an their products. A.R.C. Food research institute, Norwich, England, Vol.2, pp. 172-205.
Jung, M., Zinsmeister, HD, Geiger, H. 1994. New three and tetraoxygenated coumarin glucosides from the mosses Atrichum undulatum and Polytrichum formosum, Zeit. für Natur. C, 49:11-12.
Keskin, H. 1981. Besin kimyası. İstanbul Üniversitesi, Kimya Fak, İstanbul, 658 s.
Kozlowski, MA. 1921. Sur la saponarine chez le Mnium cuspidatum. Compt. Rend., 173:429.
Kraut, L., Mues, R., Sim-Sim, M. 1993. Acylated flavone and glycerol glucosides from two Frullania species. Phytochem., 34:211-218.
Kraut, L., Klaus, T., Mues, R., Eicher, TH., Zinsmeister, HD. 1997a. Isolation and synthesis of rufulamide, an oligopeptide analogue from Metzgeria rufula. Phytochem. 45:1621-1626.
Kraut, L., Mues, R., Zinsmeister, HD. 1997b. Prenylated bibenzyl derivatives from Lethocolea glossophylla and Radula voluta. Phytochem., 45:1249-1255.
Kraut, L., Mues, R. 1999. The first biflavone found in liverworts and other phenolics and terpenoids from Chandonanthus hirtellus ssp. giganteus and Plagiochila asplenioides. Zeitsch. Natur., 54c:6 -10.
Kunz, S., Becker, H. 1994. Bibenzyl derivatives from the liverwort Ricciocarpos natans, Phytochem., 36:675-7.
Lorimer, SD., Perry, NB. 1994. Antifungal hydroxyacetophenones from the New Zealand liverwort, Plagiochila fasciculata, Planta Med., 60(4):386-387.
Markham, KR., Porter, LJ., Brehm, BG. 1969. Flavonoid C-Glycosides in The Hepaticae. Phytochem., 8(2):193-197.
Molisch, H. 1911. Uber das Vorkommen von Saponarin bei einem Lebermoos (Madotheca platyphylla). Ber. Dt. Bot. Gcs., 29:487.
Nabeta, K., Ohkubo, S., Hozumi, R., Katoh, K. 1998. Macrocyclic bisbibenzyls in cultured cells o f the liverwort, Heteroscyphus planus. Phytochem., 49:1941-1943.
Ören, M. 2010. Batı Küre Dağları briyofit florası. Doktora Tezi, Bülent Ecevit Üniversitesi, 350 s.
Paul, H. 1908. Mitt, K. Bayer. Mookulturanstalt, 2:63-117.
Perry, NB., Poster, LM., Lorimer, SD., May, BCH., Weavers, RT., Toyota, V. 1996. Isoprenyl phenyl ethers from liverworts of the Genus Trichocolea, J. Nat. Prod., 50:729-733.
Rycroft, DS., Cole, WJ., Rong, S. 1998. Highly oxygenated naphthalene and acet-ophenones from the liverwort Adelanthus decipiens from the British Isles and South America. Phytochem., 48:1351-1356.
Schoeneborn, R. 1996. Die sekundâren Inhaltsstoffe des neotropischen Lebermooses Marchesinia bongardiana (Lehm. & Lindenb.) Trev. und Untersuchungen zur Chemotaxonomie der Gattung Marchesinia S. Gray. PhD dissertation, Saarbrücken University.
Shaw, AJ., Goffinet, B. 2000. Bryophyta biology. Published by Syndicate of The Universty of Cambridge, pp. 153-169.
Schofield, WB. 1985. Introduction to bryology, Department of Botany University of British Columbia, Macmillan Publishing Co, pp. 283-286.
Sievers, H., Burkhardt, G., Becker, H., Zinsmeister, HD. 1994. Further biflavonoids and 3’-phenylflavonoids from Hypnum cupressiforme. Phytochem., 35:795-798.
Sim-Sim, M., Sergio, C., Mues, R., Kraut, L. 1995. A new Frullania species (Trachycolea) from Portugal and Macaronesia, Frullania azorica sp. nov. J. Bryol., 16:111-123.
Speicher, A., Schoeneborn, R., 1997. 3,4-Dihydroxy-3- methoxy-stilbene, the first monomeric stilbene derivative from bryophytes. Phytochem., 45:1613–1615
Tazaki, H., Adam, KP., Becker, H. 1995. Five lignan derivatives from in vitro cultures of the liverwort Jamesoniella autumnalis. Phytochem., 40:1671-1675.
Trennheuser, F. 1992. Phytochemische Untersuchung und in vitro Kultur ausgevvahlter Vertreter der Anthocerotopsida. PhD dissertation, Saarbrücken University.
Zheng, GQ., Ho, DK., Elder, PJ., Stephens, RE., Cottrell, CE., Cassady, JM. 1994. Ohioensins and pallidisetins: novel cytotoxic agents from the moss Polytrichum pallidisetum. J. Nat. Prod.,, 57:32-41.