Leyla SEZGİN, Edibe PİRİNÇCİ

Muş ili ve ilçelerindeki hastanelerde görev yapan hemşirelerin sigara içme durumlarının değerlendirilmesi

Amaç: Ülkemizde sigara içmek yaygın bir alışkanlık ve önemli bir halk sağlığı sorunudur. Bu çalışmanın amacı Muş ili ve ilçelerindeki hastanelerde çalışan hemşirelerde sigara kullanma sıklığını saptamak, etkileyen faktörleri incelemektir. Gereç ve Yöntem: Tanımlayıcı ve kesitsel tipte olan bu araştırmanın evrenini Muş ilinde ve ilçelerindeki hastanelerde görev yapan tüm hemşireler oluşturmaktadır. Çalışmada 600 hemşireden 436’sına ulaşılmıştır. Anket formu konu ile ilgili literatürlerden yararlanılarak hazırlanmıştır. Elde edilen veriler SPSS paket programına kaydedilip, istatistiksel analizde yüzde, ortalama, Ki-kare Testi kullanılmıştır. Bulgular: Araştırma kapsamındaki hemşirelerin %64.6’sı kadın olup yaş ortalamaları 26.58±6.00 yıldır. Hemşirelerin %42.2’si evlidir. Hemşirelerin %61.9’u en az bir kez sigara içmeyi denemiş olup, %52.8’i halen sigara içmektedir. Hemşireler sigara içme nedenleri olarak birinci sırada stres giderdiği, ikinci sırada alışkanlık olduğu için içtiklerini belirtmişlerdir. Hemşirelerde sigara içme oranı yaş ilerledikçe artmakta (p<0.05) olup, erkeklerde sigara içme oranı daha yüksektir (p<0.05). Eğitim düzeyi yükseldikçe sigara içme oranı azalmaktadır (p<0.05). Sonuç: Hemşirelerde sigara kullanımı sıklığı topluma göre yüksek orandadır. Sigara kullanımını arttıran nedenler göz önüne alınarak hemşirelerde sigara kullanım sıklığının düşürülmesi ve gerekli önlemlerin alınması gereklidir.

Anahtar Kelimeler:

Hemşire, sigara, hastane.

PDF

___

KAYNAKLAR 1. Dünya Sağlık Örgütü Tütüne Bağlı Ölüm Raporu 2012 http://whqlibdoc.who.int/publications/2012/9789241564434_eng.pdf. (Erişim tarihi: 05.10.2019)
2. WHO Report on the Global Tobacco Epidemic, MPOWER, WHO, 2008.
3. Eriksen M, Mackay J, Ross H. The Tobacco Atlas 4th Edition. Atlanta GA: American Cancer Society; 2013.
4. T.C. Sağlık Bakanlığı, Türkiye Halk Sağlığı Kurumu. Küresel Yetişkin Tütün Araştırması 2012 Raporu. Ankara: Sağlık Bakanlığı Yayınları; 2014.p. 67-9.
5. Karlıkaya C, Öztuna F, Solak Z, Özkan M. Tütün kontrolü. Toraks Dergisi. 2006; 7(1): 51-4.
6. Bilir N, Doğan BG, Yıldız AN. Assessing Tobacco Control Strategies in Turkey. Ankara: Hacettepe Public Health Foundation; 2003.
7. Fagerstrom KO, Schneider NG. Measuring nicotine dependence: a review of the Fagerstrom Tolerance Questionnaire. Journal Behavioral Medicine. 1989;12:159-82..
8. Uysal MA, Kadakal F, Karsidag Ç, Bayram NG, Uysal O, Yılmaz V. Fagerstrom test for nicotine dependence: reability in a Turkish sample and factor analysis. Tüberküloz ve Toraks Dergisi. 2004;52:115-21.
9. Kutlu R, Marakoğlu K, Çivi S. Selçuk Üniversitesi Tıp fakültesi hemşirelerinde sigara içme durumu ve etkileyen faktörler. Cumhuriyet Üniversitesi Tıp Fakültesi Dergisi. 2005;27(1):29-4.
10. Çapık C, Özbıçakçı C. Hemşirelik Yüksekokulu Öğrencilerinin Sigara Bağımlılık Düzeyleri ve Etkileyen Etmenler. Uluslararası İnsan Bilimleri Dergisi. 2007;2:1-12.
11. Aslan D, Bilir N, Özcebe H, Ergüder T. Türkiye’de sağlık çalışanlarının sigara içme durumları ve etkileyen faktörleri araştırma raporu. Ankara: Sağlık Bakanlığı Yayınları; 2008.p.1-84.
12. Üzer F. Devlet hastanesi çalışanlarının sigara kullanma alışkanlıklarına bakış Türk Aile Hek Derg. 2018;22 (2):92-9.
13. Çalışkan D, Çulha G, Sarışen Ö, Kopuzoğlu S, Tunçbilek A. Ankara Üniversitesi tıp fakültesi öğrenci ve çalışanlarının sigara içme durumu ve etkileyen faktörler. Ankara Üniversitesi Tıp Fakültesi Mecmuası. 2005;58:125-31.
14. Kitajima T, Ohida T, Harano S, Kamal, AM, Takemura S, Nozaki N, et al. Smoking behavior, initiating and cessation factors among Japanese nurses: a cohort study. Public Health. 2002;116:347-52..
15. Hodgetts G, Broesrs T, Godwin M. Smoking behaviour, knowledge and attitudes among family medicine physicians and nurses in Bosnia and Herzegovina. BMC Fam Prac. 2004;11:12.
16. La Vecchia C, Scarpino V, Malvezzi I, Baldi G. A survey of smoking among Italian doctors. J Epidemiol Commonity Health. 2000;31:149-55.
17. Koç EM, Başer DA, Döner P, Yılmaz TE, Yılmaz T, Alsancak AD ve ark. Hastane Çalışanlarının Sigara İçme Düzeylerinin Belirlenmesi ve Dumansız Hava Sahası Uygulamasının Değerlendirilmesi. J Clin Exp Invest. 2015;6(1):33-9.
18. Özcebe H, Doğan B, İnal E. Üniversite öğrencilerinin nargile içme davranışları ve ilişkili sosyodemografik özellikleri. TAV Prev Med Bull. 2014;13;19-8.
19. Miller K. Hookah Bar Replaces Cigar Bar As New Tobacco-Driven Hangout. Knight Ridder News Service, July 15, 2005.
20. O’Malley M. Hookah Smoke Links Cleveland to Mideast/Arabs Breathe Life into Old Customs. Cleveland OH: Plain Dealer; 2000.
21. Talay F, Altın S, Çetinkaya E. İstanbul’un Gaziosmanpaşa ve Eyüp ilçelerindeki sağlık çalışanlarının sigara içme alışkanlıkları ve sigara içmeye yaklaşımları. Tüberküloz ve Toraks Dergisi. 2007;55(1):43-50.
22. Sayan İ, Tekbaş ÖF, Göçgeldi E, Paslı E, Babayiğit M. Bir eğitim hastanesinde görev yapan hemşirelerin sigara içme profilinin belirlenmesi. Genel Tıp Dergisi. 2009; 9(1): 9-15.
23. Atılgan Y, Gürkan S, Şen E. Hastanemizde çalışan personelin sigara içme durumu ve etkileyen faktörler. Türk Toraks Dergisi. 2008;9:160-66.
24. Türkiye İstatistik Kurumu Yıllara, Yaş grubu ve Cinsiyete Göre Nüfus, Genel Nüfus Sayımları 2010, 2012, 2014, 2016. http://www.tuik.gov.tr/PreIstatistikTablo.do?istab_id=1588.(Erişim Tarihi: 01.10.2019).
25. Nehir S, Demet M, Dinç G. Manisa ili kent merkezinde görevli hemşirelerin sigara kullanma düzeyleri ve ilişkili risk etmenleri. Bağımlılık Dergisi. 2007;8:3-10.
26. Baykan Z, Naçar M. Tıp fakültesi öğrencilerinin sigara kullanımı ve tütün kanununa ilişkin görüşleri. Dicle Tıp Dergisi. 2014;41(3):483-90.
27. Schultz AS. Nursing and tobacco reduction: a review ofthe literature. Int J Nurs Stud. 2003; 40(6):571-86.
28. Andrews JO, Heath J. Women and the global tobacco epidemic: nurses call to action Int Nurs Rev. 2003;50(4):215-28.
29. Okutan O, Taş D, Kaya H, Kartaloğlu Z. Sigara içen sağlık personelinde nikotin bağımlılık düzeyini etkileyen faktörler. Tüberküloz ve Toraks Dergisi. 2007;55(4):356-63.
30. Nardini S, Bertoletti R, Rastelli V, Donner CF. The influence of personal tobacco smoking on the clinical practice of Italian chest physicians. Eur Respir J. 1998;12:1450-453.