Veli ABA

Hasan Basri Çantay’ın (ö. 1964) Hadis Çalışmalarının Aktüel Değeri: “On Kerre Kırk Hadis” Adlı Eseri Üzerine Sosyo-Teolojik Analizler

Başta Kur’ân meali ve tefsiri olmak üzere İslâmî İlimlerin değişik birçok branşında eserler yazan Hasan Basri Çantay, din, dil, siyaset ve diğer kültürel konularda hem teorik hem de pratik yönü olan bir düşünürdür. Onun milli mücadele yıllarında kaleme aldığı eserlerden biri de On Kerre Kırk Hadis adlı derlemedir. Toplamda 1200 hadisi içeren bu eser, hacmi, yöntemi ve konu çeşitliği bakımından yaşadığı dönemin sosyo-teolojik özelliğini yansıttığı için incelenmeye değer bir çalışmadır. Kırk Hadis Edebiyatı kapsamında, bu türden yazılan eserler, hem ilgili branş hem de dönemin özelliklerinin ortaya çıkarılması adına Hadis literatürüne önemli bir katkı sağlamaktadır. Bu bağlamda makale, Hasan Basri Çantay’ın On Kerre Kırk Hadis adlı eserinde kullandığı hadislerin aktüel değerlerinin sosyo-teolojik yönlerini analizlerini yaparak alana ve söz konusu dönemin anlaşılmasına katkı sağlamayı amaçlamaktadır.

Anahtar Kelimeler:

Hadis, Kırk Hadis

PDF

___

Ahmed b. Hanbel, Ebû Abdullah Ahmed b. Muhammed, Müsned, thk. Şuayb el-Arnaûd, Âdil Mürşid vd., Müessestü’r-risâle, 2001.
Aydınlı, Abdullah Hadis Istılahları Sözlüğü, Timaş Yayınları, İstanbul, 1987.
Beyhakî, Ahmed b. Hüseyin b. Ali b. Musa, Şuabu’l-îmân, (I-XIV), thk. Abdulali Abdulhamîd Hâmid, Bombay, 2003.
Buhârî, Muhammed b. İsmâîl Ebû Abdullah, thk. Muhammed b. Züheyr b. Nâsır en-Nâsır, Sahîh, (I-IX), 2001.
Ebû Dâvûd, Süleyman b. Eşas b. İshâk, Sünen, (I-IV), thk. Muhammed Muhyiddin Abdulhamîd, el-Mektebetü’l-asriyye, Saydâ-Beyrût, tarihsiz.
Hasan Basri Çantay, On Kerre Kırk Hadis, Metin Meali İzahı (I-III), İstanbul, 1955-1962.
İbn Mâce, Ebû Abdullah Muhammed b. Yezîd el-Kazvînî, Sünen, (I-II), thk. Muhammed Fuâd Abdulbâkî, Dâru ihyâi’l-kütübi’l-arabî, , tarihsiz.
Mâlik b. Enes, el-Muvatta, (I-IV), thk. Muhammed Mustafa el-A’zamî, Abu Dabi, 2004.
Münâvî, Zeynüddîn Muhammed, Feyzu’l-kadîr şerhu’l-Câmii’s-sağîr, (I-VI), el-Mektebetü’t-ticâriyetü’l-kübrâ, Mısır, 1356.
Müslim, Ebu’l-Hasan el-Kuşeyrî en-Neysâbûrî, el-Müsnedü’s-sahîh, (I-V), thk. Muhammed Fuâd Abdülbâkî, Dâru İhyâ, Beyrût. tarihsiz.
Nesâî, Ebû Abdurrahman Ahmed. b. Şuayb b. Ali el-Horasânî, el-Müctebâ (es-Sünenü’s-suğrâ), (I-II), thk. Abdulfettah Ebû Gudde, Haleb, 1986.
Suyûtî, Abdurrahma b. Ebû Bekr, Câmiu’l-ehâdîs, (I-XLI), Mısır, tarihsiz.
Taberânî, Süleyman b. Ahmed b. Eyyûb, el-Mu’cemü’l-kebîr, (I-XXV), thk. Hamdî b. Abdulmecîd es-Selefî, Mektebetü İbn Teymiyye, Kahire, 1994.
Tirmizî, Ebû İsâ Muhammed b. İsâ b. Sevre, Sünen, (I-VI), thk. Beşşâr Avvâd Ma’rûf, Dâru’l-garbi’l-İslâmî, Beyrût, 1998.
Yılmaz, Orhan, “Hadis/Sünnet Işığında Kız Çocuklarına Verilen Değer”, Amasya Üniversitesi İlahiyat Fakültesi, Cilt: 4, Sayı, 8, s. 173-197.