Türkiye'deki hemodiyaliz hastalarında Hepatit E seroprevalans oranlarının havuz analizi yöntemi ile araştırılması

Amaç: Hepatit E virüsü (HEV), hem yoksul hem de gelişmiş ülkeleri etkileyen dünya çapında bir halk sağlığı sorunudur. Hemodiyaliz (HD) hastalarının parenteral ve/veya hastane kaynaklı bulaşma olasılığı nedeniyle HEV enfeksiyonu riski altında olduğu bildirilmiştir. Bu çalışmanın amacı, hemodiyaliz hastaları arasındaki HEV seroprevalans oranlarına ilişkin çalışmaları analiz etmek ve coğrafi bölgeler arasındaki hastalık seroprevalansındaki farklılıkları vurgulamaktı. Gereç ve Yöntemler: Türkiye'den hemodiyaliz hastalarında HEV seroprevalansı hakkında İngilizce ve Türkçe yayınlanmış literatür (tam metin makaleler veya ayrıntılı özetler) ele alındı. Google Scholar, Pubmed, the Scopus, ULAKBİM TR Dizin ve Web of Science veri tabanları " hepatit E virüsü " veya " HEV " ve " hemodiyaliz hastası " veya " hemodiyaliz " ve " seroprevalans " veya " IG G " ve "Türkiye" veya "Türk" anahtar kelimeleri kullanılarak tarandı. ". Yayınlar genel sıklık, yer, bölge ve yıl bazında değerlendirildi. Bulgular: Türk hemodiyaliz hastalarında HEV seroprevalansı hakkında hem İngilizce hem de Türkçe yayınlanmış literatür gözden geçirildi. Arama kriterlerine göre sadece 11 makale bulundu. Araştırmaların çoğu (%27,27) Güneydoğu Anadolu Bölgesi'nden yapılmıştır. Marmara ve Doğu Anadolu bölgelerinden herhangi bir çalışma yapılmamıştı. Hemodiyaliz hastalarında bölgesel HEV seroprevalansı en yüksek İç Anadolu bölgesinde (%23.43) ve Güneydoğu Anadolu bölgesinde (%21.26), en düşük ise Ege bölgesinde (%5.95) bulundu. Marmara ve Doğu Anadolu bölgeleri için yapılan literatür taramasında herhangi bir çalışmaya rastlanmadı. Sonuç: Bu çalışmada HEV seroprevalans oranı ortancası %17,62 olarak bulundu. Çalışmalar sınırlı olup, ülkemizden riskli gruplarda HEV seroprevalansı ile ilgili yayınların arttırılması gerekmektedir.

Anahtar Kelimeler:

HEV, Hepatit E virüs, hemodiyaliz

Investigating the Hepatitis E seroprevalence rates among hemodialysis patients in Turkey with pool analyses method

Objectives: Hepatitis E virus (HEV) is a worldwide public health problem that affects both poor and developed countries. Hemodialysis (HD) patients have been reported to be at risk for HEV infection due to the likelihood of parenteral and/or nosocomial transmission. The goal of this study was to analyze studies on HEV seroprevalence rates among hemodialysis patients and to highlight differences in disease seroprevalence between geographic regions. Material and Methods: Published literature in English and Turkish language (full text articles or detailed abstracts) on HEV seroprevalence among hemodialysis patients from Turkey were elavuated. Google Scholar, Pubmed, the Scopus, ULAKBIM TR Dizin and the Web of Science databases were scanned by using the keywords " hepatitis E virus " or " HEV " and " hemodialysis patient " or " hemodialysis " and " seroprevalence” or "IG G” and ‘’Turkey’’or "Turkish". The publications were assessed based on their general frequency, location, region and year. Results: The published literature on HEV seroprevalence among Turkish hemodialysis patients in both English and Turkish was reviewed. Only 11 articles were found according to the search criteria. Most of the studies (27.27%) were from the Southeast Anatolia Region. There were no studies from the Marmara and Eastern Anatolia regions. The regional seroprevalence of HEV among hemodialysis patients was highest in the Central Anatolia region (23.43%) and in the Southeastern Anatolia region (21.26%), and lowest in the Aegean region (5.95%). No studies were found in the literature search for the Marmara and Eastern Anatolia regions. Conclusion: The median of HEV seroprevalence rate was found as 17.62% in this study. The studies were limited, and it is necessary to increase the number of publications on HEV seroprevalence in risky groups from our country.

Keywords:

HEV, Hepatitis E virüs, hemodialysis,

PDF

___

1. Hoofnagle JH, Nelson KE, Purcell RH. Hepatitis E. N Engl J Med. 2012; 367: 1237–44.
2. Lee GH, Tan BH, Teo EC, Lim SG, Dan YY, Wee A, et al. Chronic Infection with Camelid Hepatitis E Virus in a Liver Transplant Recipient Who Regularly Consumes Camel Meat and Milk. Gastroenterology. 2016; 150: 355–7.
3. Marion O, Abravanel F, Lhomme S, Izopet J, Kamar N. Hepatitis E in transplantation. Curr Infect Dis Rep. 2016;18(3):8.
4. Alkan S, Cancan Gürsul N, Önder T. Türkiye kaynaklı Hepatit E virüs seroprevelans çalışmalarının gözden geçirilmesi. Dental and Medical Journal- Review. 2022; 4(1): 59-71.
5. World Health Organization. Hepatitis E. Available from: http://www.who.int/en/news-room/fact-sheets/detail/hepatitis-e. Accessed: Feb 21, 2021.
6. Murrison LB, Sherman KE. The Enigma of Hepatitis E Virus. Gastroenterol Hepatol (N Y). 2017;13(8):484-91.
7. Yılmaz N, Çifci A, Balcı M, Kaya C, Cesur S, Uyar M, et al. Hemodiyaliz hastalarında hepatit E, hepatit G ve TTV seroprevalansı. Ortadoğu Tıp Dergisi. 2017; 9(1): 6-11.
8. Leblebicioglu H, Ozaras R. Hepatitis E virus infection in Turkey: a systematic review. Ann Clin Microbiol Antimicrob. 2018; 2: 17(1): 17.
9. Altuoğlu İ, Yaşar M, Türkeş AZ, Özkahya M. Anti-Hepatitis E Antibody in Hemodialysis Patients. Türk Nefroloji Diyaliz ve Transplantasyon Dergisi. 2018; 27(1): 117 - 8.
10. Bozdayı G, Verdi H, Derici Ü, Duranay M, Rota S, Uzunalimoğlu Ö. Hemodiyaliz hastalarında HEV ve HCV enfeksiyonları arasındaki ilişkinin araştırılması. Türk Nefrolofi Diyaliz ve Transplantasyon Dergisi I Official Journal of the Turkish Society of Nephrology. 2001;10(l):41-4.
11. Cengiz K, Ozyilkan E, Coşar AM, Günaydin M. Seroprevalence of hepatitis E in hemodialysis patients in Turkey. Nephron. 1996;74(4):730.
12. Değertekin H, Yükselen V, Dalgıç G, Badur S. Güneydoğu Anadolu'da anti-HEV seropozitifliği. Viral hepatit Derg. 1995; 1: 42-5.
13. Hoşoğlu S, Ayaz C, Kökoğlu ÖF. Geyik MF, Demirel M. Endemik bölgeder yaşayan erişkinlerde anti-HEV prevalansını etkileyen faktörler. Viral Hepatit Derg. 1997; 1:79-82.
14. Kaleli İ, Çetin B, Cevahir N. Turgut H. Yalçın AN, Akşiı F. Hemodiyaliz hastalarında hepatit E virus seroprevalansı. Viral Hepatit Derg. 1999; 2: 142-4.
15. Sezer T, Süleymanlar İ. Gültekin M. Hemodiyaliz hastalarında HEV antikor prevalansı. Mikrobiyol Bül. 1996; 30:227-32.
16. Türkkan A, Erhan M. Argun C. Tülek N. Mert A. Hemodiyaliz hastalarında anti-HEV prevalansı. Viral Hepatitle Savaşım Derneği III. Viral Hepatit Simpozyumu Program ve kongre kitabı. İstanbul 1996; ss80.
17. Uçar E, Cetin M, Kuvandik C, Helvaci MR. Hepatitis E virus seropositivity in hemodialysis patients in Hatay province, Turkey. Mikrobiyol Bul. 2009;43(2):299-302.
18. Yılmaz N, Çifci A, Balcı M, Kaya C, Cesur S, Uyar M, et al. Hemodiyaliz hastalarında hepatit E, hepatit G ve TTV seroprevalansı. Ortadoğu Tıp Dergisi. 2017; 9(1): 6-11.
19. Yükselen AV, Değertekin H, Badur S. Diyarbakır il merkezinde hepatit E. Viral Hepatit Derg. 1997; 1:76- 8.
20. Tavakoli A, Alavian SM, Moghoofei M, Mostafaei S, Abbasi S, Farahmand M. Seroepidemiology of hepatitis E virus infection in patients undergoing maintenance hemodialysis: Systematic review and meta-analysis. Ther Apher Dial. 2021;25(1):4-15.
21. Haffar S, Bazerbachi F, Leise M, et al. Systematic review with meta-analysis: The association between hepatitis E seroprevalence and haemodialysis. Aliment Pharmacol Ther. 2017;46: 790–9.
22. Hosseini-Moghaddam SM, Zarei A, Alavian SM, Mansouri M. Hepatitis E virus infection: A general review with a focus on hemodialysis and kidney transplant patients. Am J Nephrol. 2010; 31:398–407.