SPİRİTÜEL İYİ OLUŞLUK İLE ORGAN BAĞIŞI TUTUMU ARASINDAKİ İLİŞKİNİN BELİRLENMESİ

Amaç: Bu tanımlayıcı çalışmanın amacı, Türk toplumunda spiritüel iyi oluşluk ve organ bağışı tutumu arasındaki ilişkiyi belirlemektir. Gereç ve Yöntem: Araştırmanın örneklemi 18 yaşın üzerinde olan ve çalışmaya katılmayı gönüllü olarak kabul eden 569 yetişkinden oluşturmaktadır. Veriler, Ekim 2020 - Ocak 2021 tarihleri arasında internet üzerinden Üç Faktörlü Spiritüel İyi Oluş Ölçeği ve Organ Bağışı Tutum Ölçeği kullanılarak toplandı. Bulgular: Bu çalışmada, katılımcıların %66,3'ü kadındı. Katılımcıların ortanca yaşı 21 yıldı. Katılımcıların %92,4'ünün organ bağış kartı imzalamadığı tespit edildi. Spiritüel İyi Oluş Ölçeği ortalama puanı ve ölçeğin alt boyutları olan aşkınlık, doğa ile uyum ve anomi alt boyut puanları sırasıyla 112,9±18,6 - 61,1±13,6 - 29,3±6,0 ve 22,4±7,0 olarak belirlendi. Katılımcıların organ bağışına yönelik ortalama olumlu tutum puanları 46.0±23.7 ve ortalama negatif tutum puanı 73.6 ± 26.3’tür. Katılımcıların toplam Üç Faktörlü Spiritüel İyi Oluş Ölçeği puanları, organ bağışına yönelik olumsuz tutumlarla anlamlı pozitif korelasyon (r:0,298 p:0,0001) ve organ bağışına yönelik pozitif tutumla negatif korelasyon göstermiştir (r:-0,177 p:0,0001). Sonuç: Sonuç olarak, katılımcıların spiritüel iyilik düzeyleri arttıkça organ bağışına yönelik gönüllü tutumları azalmaktadır. Bireyleri organ bağışına teşvik etmek için farklı manevi inançlar için kampanya ve eğitim programlarının planlanması önerilmektedir.

Anahtar Kelimeler:

Spiritüel iyi oluş, organ bağışı, tutum

DETERMINING THE RELATIONSHIP BETWEEN SPIRITUAL WELL-BEING AND ORGAN DONATION ATTITUDE

Aim: The aim of this descriptive study is to determine the relationship between the spiritual well-being and organ donation attitude among Turkish society. Materials and Methods: The study sample is consisted of 569 adults who were above 18 years of age and voluntarily accepted to participate in the study. The data were collected via internet using Three-Factor Spiritual Well-Being Scale and Organ Donation Attitude Scale between October 2020 and January 2021. Results: In this study, 66.3% of the participants were female. The median age of the participants was 21 years. It was found that 92.4% of the participants had not signed an organ donor card. The mean score of the Spiritual Well-Being Scale and the sub-dimensions of the scale, transcendence, harmony with nature and anomie were determined as 112.9±18.6 - 61.1±13.6 - 29.3±6.0 and 22.4±7.0, respectively. The mean positive attitude towards organ donation score of participants is 46.0±23.7 and the mean negative attitude score is 73.6±26.3. Participants’ total Three-Factor Spiritual Well-Being Scale scores showed significant positive correlations with negative attitudes towards organ donation (r:0.298 p:0.0001) and negative correlations with positive attitudes towards organ donation (r:-0.177 p:0.0001). Conclusion: In conclusion, as the spiritual well-being levels of the participants increase, their voluntary attitude towards organ donation decreases. It is recommended to plan campaigns and training programs for different spiritual beliefs to encourage individuals to donate organs.

Keywords:

Spiritual well-being, organ donation, attitude,

PDF

___

Şantaş G, Şantaş F. Türkiye’de organ bağışının mevcut durumu ve organ bağışında stratejik iletişimin önemi. SDÜ Sağlık Bilim Derg. 2018;9–14.
Bortz AP, Ashkenazi T, Melnikov S. Spirituality as a predictive factor for signing an organ donor card. J Nurs Scholarsh. 2015;47(1):25–33.
Karar destek sistemi [Internet]. [cited 2021 Jan 11]. Available from: https://organkds.saglik.gov.tr/dss/PUBLIC/WL_SmallIntestine.aspx
Günay İsmailoğlu E, Özdemir H, Erol A, Zaybak A. Spiritüel bakım gereksinimleri ölçeği Türkçe formunun geçerlik ve güvenirliği. DEUHEFED. 2019;12(4):255–63.
Ekşi H, Kardaş S. Spiritual well-being: Scale development and validation. Spirit Psychol Couns. 2017;2(1):73–88.
Çınar F, Eti Aslan F. Spiritüalizm ve hemşirelik: Yoğun bakım hastalarında spiritüel bakımın önemi. J Acad Res Nurs. 2017;3(1):37–42.
Arisal I, Atalar T. Influence of knowledge, bodily integrity, religion and media on attitudes toward organ donation on the university campus. Int J Nonprofit Volunt Sect Mark. 2020;25(1):1–9.
Yazici Sayin Y. Turkish validity and reliability of organ donation attitude scale. J Clin Nurs. 2015;25:642–55.
Yakar B, Sertdemir Batbaş C, Önalan E, İçaçan G, Demir M. Attitudes and related factors toward organ donation among relatives of chronic kidney disease patients and healthy individuals. Cukurova Med J. 2020;45(4):1436–43.
Üçgün AB, Başaran Ö, Uskun E. Isparta il merkezinde yaşayan erişkin bireylerin organ bağışı tutumu ve etkileyen etmenler. Smyrna Tıp Derg. 2017;32–43.
Gürler H, Topal Hançer A. The attitude of ındividuals admitted a family center about organ donation. Turkiye Klin J Med Ethics-Law Hist. 2020;28(1):90–8.
Yaşın Tekizoğlu F. Organ bağışı: Bi̇reyleri̇n kararlarını etki̇leyen psi̇koloji̇k faktörler. Muhakeme Derg. 2018;1(1):21–35.
Wakefield CE, Reid J, Homewood J. Religious and ethnic influences on willingness to donate organs and donor behavior: An Australian perspective. Prog Transplant. 2011;21(2):161–8.
Bresnahan M, Lee SY, Smith SW, Shearman S, Yoo JH. Reservations of the spirit: The development of a culturally sensitive spiritual beliefs scale about organ donation. Health Commun. 2007;21(1):45–54.