Nuray TURAN, Nurten KAYA, Songün ÜLGEN, Nurper BOLOL, Çiğdem İŞÇİ

Kanserli Bireylerin Olumsuz Duygudurumu Düzenleme Beklentileri

Amaç: Bu araştırma, kanserli bireylerin olumsuz duygu durumu düzenleme beklentilerini saptamak amacı ile yapıldı. Yöntem: Vaka-kontrol türde gerçekleştirilen araştırmanın evreni, İstanbul’da bir üniversite hastanesinin Kulak Burun Boğaz (KBB) Servisi’nde yatan hasta bireyler örneklemini ise, bu evren arasından gelişigüzel örnekleme yöntemi ile seçilen 47 kanser, 56 kanser olmayan birey oluşturdu. Veriler; Hasta Tanıtım Formu ve Olumsuz Duygudurumu Düzenleme Beklentileri Ölçeği (ODDBÖ) aracılığı ile toplandı. Elde edilen veriler; bilgisayarda uygun istatistiksel yöntemler kullanılarak analiz edildi. Bulgular: Araştırma kapsamındaki kanserli bireylerin %80.9’u erkek, yaş yılı ortalaması 59.49 (SS=11.73) yıl, beden kitle indeksi (BKİ) ortalaması 25.23 kg/m2 (SS=4.83); kanser olmayan bireylerin ise %50’si erkek, yaş yılı ortalaması 35.07 (SS=13.88) yıl, BKİ ortalaması 24.62 kg/m2 (SS=4.55) olarak saptandı. Kanserli bireylerin ODDBÖ toplam puan ortalaması 100.21 (SS=18.94); kanserli olmayan bireylerin ise 110.61 (SS=19.67) olduğu görüldü. Kanser ve kanser olmayan bireylerin ODDBÖ toplam (p=0.004) ve Olumsuz Duygudan Uzaklaşma (p=0.003) alt ölçeği puan ortalamaları arasında, kanser olmayan bireylerin lehine, istatistiksel anlamlılık taşıyan farkın bulunduğu belirlendi. Sonuç: Kanserli bireylerin olumsuz duygudurumu düzenleme beklentileri kanser olmayanlara göre daha düşüktür. Bu sonuç doğrultusunda, kanserli bireyin olumlu beklentiler geliştirebilmesi için hemşirelik bakımı stratejilerinin geliştirilmesi ve sonuçlarının değerlendirilmesi gerektiği söylenebilir.

Anahtar Kelimeler:

Duygudurum, kanser, sağlıklı/hasta birey

PDF

___

1. Türk Dil Kurumu 2018, http://www.tdk.gov.tr/index.php?option=com_bts&view=bts&kategori1=veritbn&kelimesec=329572. Erişim Tarihi: 01.10.2018.
2. Doksat K. Mizaç, karakter, kimlik, kişilik, duygudurum ve duygulanım nedir? Birinci Basamak İçin Psikiyatri 2003; 2(2): 9-15.
3. Er N. Duygu durum sıfat çiftleri (DDSÇ) Listesi. İstanbul Çalışmaları Dergisi 2006; 26: 21-43.
4. Coşkun H, Gültepe B. Duygudurum ve bazı davranışlarımız: yeni bulgular ışığında bir değerlendirme. AİBÜ Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi 2013; 13(2): 81-100.
5. Watson D, Tellegen A. Toward a consensual structure of mood. Psychological Bulletin 1985; 98(2): 219-35.
6. Barsade S, Gibson, DE. Why does affect matter in organizations? Academy of Management Executive 2007; 36-59.
7. World Value Survey Group http://www.worldvaluessurvey.org/wvs.jsp. Erişim Tarihi: 01.10.2018.
8. Lyubomirsky S, King L, Dianer E. The benefits of frequent positive affect: Does happiness lead to success? Psychological Bulletin 2005; 131(6): 803-55.
9. Catanzaro SJ, Mearns J. Measuring generalized expectancies for negative mood regulation: Initial scale development and implications. Journal of Personality Assessment, 1990; 54: 546-63.
10. Bahadır Ş. Romantik ilişkilerde bağlanma stilleri çatışma çözme stratejileri ve olumsuz duygudurumunu düzenleme arasındaki ilişki. Ankara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Doktora Tezi, Ankara; 2006.
11. Akgül A. Tıbbi Araştırmalarda İstatistiksel Analiz Teknikleri “SPSS Uygulamaları”. 3. Baskı, Emek Ofset Ltd Şti: Ankara; 2005.
12. Özdamar K. SPSS ile Biyoistatistik, 5. Baskı, Eskişehir: Kaan Kitabevi: İstanbul; 2003.
13. Açıkmeşe IN. Kanser hastalarında iç-dış kontrol odağının depresyon üzerine etkisinin araştırılması. İstanbul Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, İstanbul; 2007.
14. Tünel M, Vural A, Evlice YE, Tamam L. Meme kanserli hastalarda psikiyatrik sorunlar. Arşiv Kaynak Tarama Dergisi 2012; 189-219.
15. Er N, Hoşrik E, Ergün H, Şerif M. Duygu durum değişimlemelerinin otobiyografik bellek üzerindeki etkileri. Türk Psikoloji Dergisi 2008; 23(62): 1-13.
16. Diehl M, Hay EL. Personality-related risk and resilience factors in coping with daily stress among adult cancer patients. Research in Human Development 2013; 10(1): 47-69.
17. Kirsch I, Mearns J, Catanzaro SJ. Mood-regulation expectancies as determinants of dysphoria in college students. Journal of Counseling Psychology 1990; 37: 306-312.
18. Fawzy FI, Fawzy NW, Pasnau RO, Arndt LA. Critical review of psychosocial interventions in cancer care. Arch Gen Psychiatry 1995; 52(2): 100-113.
19. Sucala ML, Tatar AS. Optimism, pessimism and negative mood regulation expectancies in cancer patients. Journal of Cognitive and Behavioral Psychotherapies 2010; 10(1):13-24.
20. Surmann AT. Negative mood regulation expectancies, coping and depressive symptoms among American nurses. Journal of Social Psychology 1999; 139: 540-543.
21. Catanzaro JS. Negative mood regulation expectancies moderate the association between happiness emotion goals and depressive symptoms. Personality and Individual Differences 2016; 100: 23-27.