Karadeniz’de Farklı Hammaddelerden Elde Edilen Balık Unlarının Besin Kompozisyonu

Bu çalışmada, 2017-2018 av sezonunda Sinop ilinde faaliyet gösteren balık unu-yağı fabrikasının Karadeniz’de avlanan hamsi (Engraulis encrasicolus) ve çaça (Sprattus sprattus)  balıklarının işlenmesi ile ürettiği balık ununun besin kompozisyonu araştırılmıştır. Üretilen hamsi ununun çaça balığından elde edilen undan yaklaşık olarak %6 daha yüksek ham proteine sahip olduğu (HBU: %72.56±0.386, ÇBU: %66.68±0.204) tespit edilmiştir. Ham protein bakımından HBU ile ÇBU grupları arasında ki fark istatistiki olarak önemli bulunmuştur (p<0.05). HBU grubunda ham yağ (%8.12±0.360), nem (%7.78±0.810) ve ham kül (%10.75±0.625) değerleri ile ÇBU grubundaki değerler (sırasıyla %: 10.73±0.216, 6.41±0.178, 15.23±0.217) arasında da istatistiki olarak farklar önemli bulunmuştur (p<0.05). Karbonhidrat değeri HBU ve ÇBU’da sırasıyla % 0.80±0.085, 0.96±0.176, enerji değeri ise sırasıyla 366.47±2.237, 367.11±1.824 kcal / g olarak belirlenmiştir. Karbonhidrat ve enerji değerleri bakımından gruplar arasında farkın önemsiz olduğu tespit edilmiştir (p>0.05). Hayvan yem rasyonları için ÇBU ve HBU önemli ham protein kaynaklarıdır. Hamsiye göre çaça balığının av sezonu uzun sürdüğü için tür fabrikaların çalışma iş gününü artırması bakımından önemli bir hammadde kaynağı oluşturabilir. Hamsi ve çaça balığının stok yapısı ve populasyon dinamikleri ile ilgili araştırmaların devamlılığı ve sonuçlarının balıkçılık yönetimi tarafından değerlendirilmesi gerekmektedir. Bu değerlendirme, Türkiye için önemli bir su ürünleri işleme sektörü olan balık unu-yağ fabrikalarının sürdürülebilir hammadde kaynaklarının korunması bakımından oldukça önemlidir.

___

  • Bayraklı, B. ve Duyar H.A., (2016). The Effect of Raw Freshness on Fish Meal Quality. Engineering Information Institutie Fisheries and Aquaculture Conference ID: FAC2015Dec_60026,
  • Einarsson, M. I., Jokumsen, A., Bæk, A. M., Jacobsen, C., Pedersen, S. A., Samuelsen, T. A., & Flesland, O. (2019). Nordic Centre of Excellence Network in Fishmeal and Fish oil.
  • Storebakken, T., Shearer, K.D., Baeverfjord, G., Nielsen, B.G., Asgard, T., Scott, T. and De Laporte, A. (2000). Digestibility of macronutrients, energy and amino acids, absorption of elements and absence of intestinal enteritis in Atlantic salmon, Salmo salar, fed diets withwheat gluten. Aquaculture184,115-132.
  • Ponce, L.E. and A.G. Gernat (2002). The effect of using different levels of Tilapia by-product meal in broiler diets. Poult. Sci., 81: 1045-1049.
  • Kousoulaki,K., Albrektsen, S., Langmyhr, E., Olsen, O.J., Campbell, P. and Aksnes, A. (2009). The water soluble fraction in fish meal (stickwater) stimulates growth in Atlantic salmon (Salmo salar L.) given high plant protein diets. Aquaculture 289. 74–83
  • Cozzolino, D, Chree, A., Murray, I. and Scaife, R. (2002). The assessment of the chemical composition of fishmeal by near infrared reflectance spectroscopy. Aquaculture Nutrition. 8;149-155
  • Simopoulos, A.P. (2008). The importance of the omega-6/omega-3 fatty acid ratio in cardiovascular disease and other chronic diseases. Exp Biol Med (Maywood) 233: 674–688.
  • Zarkadas, C.G. (1986). The amıno acid and mineral composition of white fısh meal containing enzymedigested or untreated stickwater solids. Animal Feed Science and Technology, 14. 291—305