Nuriye BÜYÜKKAYACI DUMAN, Derya YÜKSEL KOÇAK, Gülay YILMAZEL, Şenay TOPUZ, Ayşe Burcu BAŞCI, Tayfun GÜNGÖR

Üreme Çağındaki Kadınların Acil Kontrasepsiyon ile İlgili Bilgi, Tutum ve Davranışları

Amaç: Bu çalışma Üreme Çağındaki 15-49 yaş kadınların acil kontrasepsiyona ilişkin bilgi, tutum ve davranışlarını belirlemek amacıyla yapılmıştır.Gereç ve Yöntemler: Tanımlayıcı ve kesitsel türdeki çalışmanın evrenini Çorum il merkezinde yaşayan 15-49 yaş arası üreme çağındaki tüm kadınlar, örneklemini ise basit rastgele örneklem yöntemiyle seçilen, gönüllü olarak çalışmaya katılmayı kabul eden 179 kadın oluşturdu. Örneklem büyüklüğünün hesaplanmasında power analizi %80 yöntemi kullanıldı. Çalışmanın verileri literatür incelenerek araştırmacılar tarafından hazırlanan 16 maddelik anket formu kullanılarak toplandı. Çalışmadan elde edilen veriler SPSS 23.0 istatistik paket programında değerlendirildi. Verilerin değerlendirilmesinde yüzdelik, Ki-kare ve Fisher’in Kesin Testi kullanıldı.Bulgular: Çalışmamızda yaklaşık olarak her iki kadından birisi %52.5 halen bir aile planlaması yöntemi kullanmakta ve bu kadınların çoğu %72.3 halen modern kontraseptif yöntemleri kullanmaktadır. Çalışmamızda kadınların acil kontrasepsiyon ile ilgili bilgi, tutum ve davranışları incelendiğinde; her dört kadından üçünün % 74.9 acil kontrasepsiyonun tanımını bildiği; her dört kadından üçünün %78.6 daha önce 2 ve daha fazla kez acil kontrasepsiyon yöntemi kullandığı; yaklaşık her on kadından sekizinin %85.5 acil kontrasepsiyonun hangi durumlarda kullanıldığını bildiği belirlendi. Çalışmamızda kadınların eğitim seviyesi arttıkça acil kontrasepsiyon terimini bildiğini ifade eden p=0.015 ve acil kontrasepsiyon yöntemlerini kullandığını belirten kadınların sayısının arttığı belirlendi p=0.001 . Ayrıca açalışmada kadınların ve eşlerinin eğitim seviyesi ve kadınların gelir seviyesi arttıkça acil kontrasepsiyon terimini duyan kadınların sayısının arttığı belirlendi p=0.01, p=0.004 ve p=0.024 .Sonuç: Bu bulgular, incelediğimiz toplulukta acil kontrasepsiyon ihtiyacının mevcut olduğunu ancak yöntem hakkında yeterli bilginin olmadığını göstermektedir. Bu nedenle özellikle düşük eğitim seviyesine sahip kadın ve erkekler ile düşük sosyoekonomik seviyedeki kadınların AKY hakkında bilgilendirilmesi ve bu yöntemlere ulaşımın kolaylaştırılması önerilir.

Anahtar Kelimeler:

Acil kontrasepsiyon, kadınlar, üreme çağı

The Knowledge, Attitudes and Behavior Of Women In Reproductive Age About Emergency Contraception

Aim: This studyhas been carried outto determine the knowledge andattitudes ofwomen of reproductive age.Material and Methods: The universe of this descriptiveandcross-sectional study consisted of all women betweentheages of 15-49 who live in the city center of Corum. The sample of this study selected by randomsampling and consisted of 179 women who agreed to participatevoluntarily. The calculation of thesample size,power analysis 80% method was used. The study datawere collected using a16-itemquestionnaire which was developedby the researchersexaminedthe literature. The dataobtained from this studywereanalyzed using SPSS23.0statistical software package. In the evaluation ofthe data, percentage, Chi-square and Fisher’s ExactTest was used.Results: Approximately one of every two women 52.5% currently use a family planning method and the majority 72.3% continues to use modern contraceptive methods. The knowledge and attitudes about women emergency contraception examined; Three out of every four women 74.86% said that they know the definitionof emergency contraception. Three out of every four women 78.6% stated that two or more times using the method of emergency contraception earlier. Nearly eight out of every ten women surveyed 85.5% stated that they know that emergency contraception is used in which conditions. In the research, it was found out that the number of women stated that knows the term of ‘emergency contraception’ and emergency contraception methods used was increase with womens education levels. That the number of women stated that hear the term of ‘emergency contraception’ increases with women’s and spouses educational level and women’s income levels.Conclusion: These findings demonstrate that our population is in need of emergency contraception. Therefore it is recommended to woman to have the low levels of education and low socioeconomic level of men and women to be informed about EC and provide access to this method.

Keywords:

Emergency contraception, reproductive age, women,

PDF

___

1. Emergency contraception Fact sheet No:244 http://www.who.int/mediacentre/factsheets/fs244/en/
2. Taşkın Mİ. Acil kontrasepsiyon. Balıkesir sağlık bilimleri dergisi 2015;4:55-59.
3. Dede M, Yenen MC, Göktolga Ü, Mesten Z, Ergün A, Pabuçcu R. Kombine Acil kontraseptiflerle acil postkoidal kontrasepsiyon. Gulhane med J 2004;46:015-019.
4. Aksu H, Karaöz B. Acil kontrasepsiyon yöntemlerinin tanıtım gereksinimi. Sağlık bilimleri dergisi 2008;17:63-68.
5. Adalı E, Yıldızhan R, Ataman O, Acil kontrasepsiyon. Van Tıp Dergisi 2008;15: 34-39.
6. Toker SO. Aile planlaması ve acil kontrasepsiyon. Nobel Medicus Journal 2006;2:4-9.
7. Daniels K, Jo J, Joyce A.Use of emergency contraception among women aged 15–44: United States, 2006–2010. NCHS Data Brief 2013; February 112:1-8. (http://www.cdc.gov/nchs/data/databriefs/db112.pdf)
8. TNSA 2013 (Türkiye Nüfus ve Sağlık Araştırması)
9. Bridge D.Emergency contraception: Focus on thefacts. JAAPA Journal of the american academy of physician assistants 2016; 29:20-24.
10. Eren S, Tuğrul S, Yıldırım G. Acil Kontrasepsiyon. The Journal of turkish german gynecology association 2005;6:147-149.
11. Tekiner AS, Çetin F, Ceyhun Ag, Kafkaslı A. Planlanmamış gebelikler ile kontraseptif yöntemler arasındaki ilişki Dirim Tıp Gazetesi 2010;85:65- 71.
12. Keskin DD, Keskin S. Aile Planlaması: Geleneksel ve Modern Yöntemler. Selçuk Tıp Derg 2015;31:351-354.
13. World Health Organization Task Force on Post-ovulatory Methods for Fertility Regulation. Comparison of three single doses of mifepristone as emergency contraception: a randomised trial. Lancet, 1999; 353: 697–702.
14. Bilgili N, Ayaz S. Acil kontrasepsiyon: Kadınların bilgi ve deneyimleri. TAF Prev Med Bull 2009;8:251-258.
15. Li HWR, Lo SST, Ho PC. Emergency contraception, Best Practice & Research Clinical Obstetrics and Gynaecology 2014;28:835-844.
16. Uzuner A, Ünalan P, Ekşi MŞ, Erbölükbaş R, Onaran H, Save D. Üreme çağındaki kadınların acil kontrasepsiyon hakkındaki bilgi düzeyi. Türk Aile Hek Derg 2005;9:105-112.
17. Ege E, Akın B, Altuntuğ K, Kal HE, Bıçakçı H. Kürtaj polikliniğine başvuran kadınların acil kontrasepsiyon bilgi ve uygulamaları. Genel Tıp Derg 2011;21:5-10.
18. Doğaner G, Bilgiç D, Doğaner A, Umut ÜF, Kürk H, Çelik E. 15 – 49 yaş kadınların acil kontrasepsiyona ilişkin bilgi ve tutumları DEÜ Hemşirelik Yüksekokulu E-Dergi 2011;4:159-164.
19. Abbot J, Feldhaus KM, Houry D, Lowenstein SR. Emergency contraception: what do our patients know? AnnEmergMed2004;43;376-81.
20. Korucuoğlu Ü, Biri A, Bozkurt N, Özcan P, Yılmaz E, Traş B. Kadınların acil kontrasepsiyon konusunda bilgi ve tutumları. Türk Jinekoloji ve Obstetri dergisi 2007;4:195-198.
21. Bayık A, Karabulut ÖÖ, Çoban A. Ebe ve Hemşirelerin acil kontrasepsiyona ilişkin bilgileri. İ.Ü.F.N. Hem. Derg 2007;15:18-24.
22. Tokuç B, Eskiocak M, Saltık A. Acil kontrasepsiyon 2002;11:94-97.
23. Bayoğlu Tekin Y, Mete Ural Ü, Üstüner I, Balık G, Kır Şahin F, Güvendağ Güven ES. Knowledge and Attitudes about emergency contraception among married women in the eastern black sea region of Turkey. Gynecol obstet reprod med 2015;21:22-26.
24. Güngör ve ark. (2006) Dilek KUT, Güngör S, Yazıcı FG. Acil Postkoital Kontrasepsiyon. Turkiye Klinikleri J Surg Med Sci 2006;2:89-94.
25. Myer L, Mlobeli R, Cooper D, Smit J, Morroni C. Knowledge and use of emergency contraception among women in the Western Cape province of South Africa: a cross-sectional study. BMC Women’s Health 2007;7