ANNE SÜTÜ VE COVID-19

Aralık 2019 başında Çin’de ortaya çıkan Yeni Korona Virüs salgını Mart 2020 tarihinde ülkemizde görülmeye başlandıktan sonra koruyucu sağlık hizmetlerinin önemi bir kez daha ortaya çıkmıştır. Olağanüstü koşullarda sağlığın korunması ve sürdürülmesinde anne sütü ile beslenme çok önemlidir. Bu salgın da bir olağanüstü durumdur. Enfeksiyonlardan korunmada anne sütünün anti-infektif ve immunmodülator etkisi öne çıkmaktadır. Anne sütü içeriğinde bulunan özellikle yüksek salgısal IgA ve diğer biyoaktif madddeler ile pasif doğal bağışıklık sağlanmaktadır. COVID-19 pandemisinin yaşandığı bu dönemde anne sütü ile beslenmenin sürdürülmesi ve desteklenmesi enfeksiyondan korunmak için gereklidir. Mevcut bilimsel verilere göre temas ya da enfeksiyon varlığında annenin maske takarak, gereken hijyen kurallarını sağlayarak emzirmeye ya da sağarak anne sütü vermeye devam etmesi önerilmektedir.
Anahtar Kelimeler:

COVID-19, emzirme, anne sütü

BREASTMILK AND COVID-19

After the New Corona Virus epidemic emerged in China at the beginning of December 2019, authorities announced the appearance of cases in our country in March 2020. This epidemic reminds us of the importance of preventive healthcare. Breastfeeding is very important for child health. The anti-infective and immunomodulatory properties of breast milk play an important role in protection against infections. Passive immunity is provided especially by the high secretory IgA concentration and other antipathogen factors in breastmilk. During emergency situations, protection and promotion of breastfeeding is very important. The COVID-19 pandemic is also an emergency situation, and it is recommended that mothers should continue breastfeeding or giving expressed milk by wearing a mask, and taking necessary hygiene measurements during this epidemic.

___

  • 1. Wu Z, McGoogan JM. Characteristics of and important lessons from the coronavirus disease 2019 (COVID-19) outbreak in China: summary of a report of 72 314 cases from the Chinese Center for Disease Control and Prevention. JAMA, 2020 February 24 (online). [CrossRef]
  • 2. WHO Director-General’s opening remarks at the media briefing on COVID-19 - 11 March 2020. Erişim: https:// www.who.int/dg/speeches/detail/who-director-general-sopening-remarks-at-the-media-briefing-on-covid-19---11march-2020. Son Erişim: 20.3.2020.
  • 3. Lu X, Zhang L, Du H, Zhang J, Li YY, Qu J, et al. SARS-CoV-2 infection in children [published online ahead of print, 2020 Mar 18]. N Engl J Med. 2020;10.1056/NEJMc2005073. [CrossRef]
  • 4. Royal College of Paediatrics and Child Health. COVID-19guidance for paediatric services. RCPCH. London. Erişim: https://www.rcpch.ac.uk/sites/default/files/generated-pdf/ document/COVID-19---guidance-for-paediatric-services. pdf. Son erişim: 20.3.2020
  • 5. Chen H, Guo J, Wan, C, Luo F, Yu X. Zhang,W, et al. Clinical characteristics and intrauterine vertical transmission potential of COVID-19 infection in nine pregnant women: a retrospective review of medical records. The Lancet 2020; 395(10226):809-15. [CrossRef]
  • 6. Wang L, Shi Y, Xiao T, Fu J, Feng X, Mu D, et al. Chinese expert consensus on the perinatal and neonatal management for the prevention and control of the 2019 novel coronavirus infection. Ann Transl Med 2020;8(3):47. [CrossRef]
  • 7. World Health Organization Q&A on COVID-19, pregnancy, childbirth and breastfeeding.World Health Organization. Geneva Erişim: https://www.who.int/news-room/q-a-detail/ q-a-on-covid-19-pregnancy-childbirth-and-breastfeeding. Son erişim: 20.3.2020
  • 8. Gökçay G, Keskindemirci G. Anne sütünün önemi. Telatar B, editör. Aile Hekimliğinde Anne Sütünün Anne ve Bebek Sağlığı Açısından Önemi. 1. Baskı. Ankara: Türkiye Klinikleri; 2019. p.1-7.
  • 9. Lawrence R A, Lawrence RM. Breastfeeding: A Guide for the Medical Profession. Eighth Edition, Philadelphia: Elsevier Yayınları 2016. p.146-193.
  • 10. Goldman AS, Goldblum RM, Graza C. Immunologic components in human milk during the second year of lactation. Acta Paediatr Scand 1983;72:461-2. [CrossRef]
  • 11. Quigley MA, Kelly YJ, Sacker A. Breastfeeding and hospitalization for diarrheal and respiratory infection in the United Kingdom Millennium Cohort Study. Pediatrics 2007;119(4):e837-e842. [CrossRef]
  • 12. Karabayir N, Yaşa B, Gökçay G. Chickenpox infection during lactation. Breastfeed Med 2015;10(1):71-2. [CrossRef]
  • 13. Reddy V, Bhaskaram C, Raghuramula N, Jagadeesan V. Antimicrobial factors in human milk. Acta Paediatr Scand 1977;66:229-32. [CrossRef]
  • 14. Morrow AL, Ruiz-Palacios GM, Altaye M, Jiang X, Guerrero ML, Meinzen-Derr JK, et al. Human milk oligosaccharides are associated with protection against diarrhea in breastfed infants. J Pediatr 2004;145(3):297-303. [CrossRef]
  • 15. Andreas N J, Kampmann B, Le-Doare KM. Human breast milk: A review on its composition and bioactivity. Early Hum Dev 2015;91(11):629-35. doi: 10.1016/j.earlhumdev. 2015.08.013. Epub 2015 Sep 12. [CrossRef]
  • 16. Academy of Breastfeeding Medicine Statement On Coronavirus 2019 (COVID-19). Academy of Breastfeeding Medicine. Erişim: https://www.bfmed.org/abm-statementcoronavirus. Son erişim: 20.03.2020.
  • 17. Center for Disease Control. https://www.cdc.gov/ coronavirus/2019-ncov/prepare/pregnancy-breastfeeding. html. Son erişim: 21.03.2020.
  • 18. World Health Organization, Guiding principles for feeding infants and young children during emergencies. 2004, Geneva WHO/NHD/99.10
  • 19. World Health Organization. Home care for patients with COVID-19 presenting with mild symptoms and management of their contacts: interim guidance, 17 March 2020 (No. WHO/nCov/IPC/HomeCare/2020.3).
  • 20. Drugs and Lactation Database (LactMed) Erişim: https:// www.ncbi.nlm.nih.gov/books/NBK501922/ Son erişim: 20.3.2020.
  • 21. Jones W. Breastfeeding and Medication. 2013 Routledge London. [CrossRef]
İstanbul Tıp Fakültesi Dergisi-Cover
  • Başlangıç: 1916
  • Yayıncı: İstanbul Üniversitesi Yayınevi
Sayıdaki Diğer Makaleler

ROMATOLOJİK HASTALIKLARDA HİDRADENİTİS SÜPÜRATİVA’NIN ÖNEMİ

Dilek TEZCAN, Muhammet LİMON, Semral GÜLCEMAL, Sema YILMAZ

OUAS HASTALARINDA İLAÇLA İNDÜKLENMİŞ UYKU ENDOSKOPİSİ BULGULARININ POLİSOMNOGRAFİ VE EPWORTH SKALASI SONUÇLARI İLE İLİŞKİSİ

Mustafa Sıtkı GÖZELER, Yusufhan SUOĞLU

İLKÖĞRETİM ÇAĞINDAKİ ÇOCUKLARDA İDRAR DİPSTİCK TARAMA TESTİ SONUÇLARI

Günay MURADOVA, Zeynep YÜRÜK YILDIRIM, Özde Nisa TÜRKKAN, Ahmet NAYIR

TEK TARAFLI İZOLE KONJENİTAL ALT LATERAL KIKIRDAK TOTAL YOKLUĞU OLGUSU

Melihcan SEZGİÇ, Perçin KARAKOL

TORAKOLOMBER BİLEŞKE DİSK HERNİASYONLARININ CERRAHİ TEDAVİSİNDE POSTEROLATERAL TRANSKAMBİN YAKLAŞIM

Halil CAN, Furkan DİREN

MYASTHENİA GRAVİS HASTALARINDA FARKLI UYARI FREKANSLARI İLE ARDIŞIK SİNİR UYARIM TESTİNİN İNCELENMESİ

Nermin Görkem ŞİRİN, Elif KOCASOY ORHAN, Elif OĞUZ AKARSU, Hacer DURMUŞ, Feza DEYMEER, Mehmet Barış BASLO

GLUT-1 EKSİKLİĞİ SENDROMU İLE İLİŞKİLİ SLC2A1 GENİNDE YER ALAN DİZİ VE KOPYA SAYISI VARYASYONLARININ İNCELENMESİ

Cemre ÖRNEK ERGÜZELOĞLU, Bülent KARA, İlker KARACAN, Özkan ÖZDEMİR, Yeşim KESİM, Nerses BEBEK, Uğur ÖZBEK, Sibel Aylin UĞUR İŞERİ

YETİŞKİN HASTALARDAKİ ÜST KAPAK CERRAHİSİ SONRASI CERRAHİYE BAĞLI ASTİGMATİZMA

Emre ALTINKURT, Nihan AKSU CEYLAN

MEKANİK VE ENZİMATİK YÖNTEM İLE İZOLE EDİLEN STROMAL VASKÜLER FRAKSİYON’UN YARA İYİLEŞMESİ ÜZERİNDEKİ ETKİSİNİN IN VİTRO İNCELENMESİ

Kemal Tunç TİRYAKİ

KARACİĞER KİST HİDATİĞİNDE PERİKİSTEKTOMİ: TEK MERKEZ DENEYİMİMİZ

Kürşat Rahmi SERİN, Cem İBİŞ, Yaman TEKANT, İ̇lgin ÖZDEN