Mesut FENKLİ, Ayşe Nur ÇIRAK, Serhat SOYLU

İzmir İlinde Tüketicilerin Online Alışverişlerinde Ödeme Yöntemi Olarak Kripto Para Kullanımına Yönelik Tutumu Üzerine Bir Araştırma

Belli bir kuruma ve kuruluşa bağlı olmayan kripto paralar elle tutulamayan ancak fiziksel para birimlerine de dönüştürülebilen para birimleridir. İlk kripto para 2009 yılında ortaya çıkmış ve sonrasında dünya genelinde kripto paraya gösterilen yoğun ilgi 10.266 farklı çeşit kripto para biriminin çıkmasına neden olmuştur. Son dönemlerde kripto para birimlerine gösterilen yoğun ilgiden dolayı bu çalışmada Teknoloji Kabul Modeli (TAM) esas alınarak tüketicilerin online alışverişlerinde ödeme yöntemi olarak kripto para kullanımına yönelik tutumları araştırılmıştır. Çalışmanın verileri İzmir ilindeki 212 katılımcıya uygulanan anket metoduyla toplanmıştır. Elde edilen verilere uygulanan bağımsız testi ve Anova analizine göre katılımcılar arasında cinsiyetin, eğitim durumunun ve meslek durumlarının kripto para kullanmaya yönelik tutumları üzerinde anlamlı farklılığa neden olmadığı, katılımcıların yaş ve gelir durumlarının ise tutum üzerinde anlamlı farklılığa neden olduğunu görülmüştür. Ayrıca, araştırma için oluşturulan hipotezler yapısal eşitlik modeli (PLS-SEM) tahmin edilerek test edilmiş; kolaylık, güven, fayda faktörlerinin tutum üzerinde pozitif yönlü, risk faktörünün ise tutum üzerinde negatif yönlü ilişkisi tespit edilmiştir.

Anahtar Kelimeler:

Kripto para, Online alışveriş, Teknoloji kabul modeli

Investigating Consumers’ Attitudes on Cryptocurrency Usage as an Online Shopping Payment Method in the City of Izmir

Cryptocurrencies that are not affiliated with any certain institution or organization are currencies that cannot be physically held but can be converted into physical currency. The first cryptocurrency appeared in 2009, and since then, the intense interest in cryptocurrency around the world has led to the emergence of 10,266 different types of cryptocurrencies. Due to the intense interest in cryptocurrencies in recent years, this study, investigates consumers’ attitudes towards the use of cryptocurrencies as a payment method for online shopping based on the technology acceptance model (TAM). The study’s data were collected using the survey method applied to 212 participants in Izmir. According to the independent t-test and ANOVA applied to the obtained data, participants’ gender, educational status and occupational status were seen to not result in any were seen to not result in any significant difference regarding attitudes toward using cryptocurrencies, while their age and income status resulted in significant differences regarding their attitude. In addition, the hypotheses created for the research were tested by estimating the structural equation model (PLS-SEM), and the factors of convenience, trust, and benefit were determined to be positively related to attitude, while the factor of risk determined to be negatively related to attitude.

Keywords:

Cryptocurrency, Online shopping Payment, Technology acceptance model, Consumer attituded,

PDF

___

Aktaş, S. (2021). Gelişmekte Olan Ülkelerde Kripto Para Kullanımının Davranışsal Finans Perspektifinden Analizi: Türkiye Örneği, Altınbaş Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü (Yayımlanmış Yüksek Lisans Tezi), İstanbul.
Alsancak, B. C. (2020). Tüketicilerin Ödeme Yöntemi Olarak Kripto Para Kullanımına Yönelik Tutumları Üzerine Bir Araştırma, Bahçeşehir Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü (Yayımlanmış Yüksek Lisans Tezi), İstanbul.
Anadolu Ajansı. (2022). https://www.aa.com.tr/tr/ekonomi/madenciligi-tamamlanan-bitcoin-sayisi-19-milyona-ulasti/ Erişim Tarihi (09.05.2022).
Atabaş, A. (2018). Blokzincir Teknolojisi ve Kripto Paraların Hayatımızdaki Yeni Yeri, Ceres Yayınları, İstanbul.
Ateş Aslantaş, B. (2016). Kripto Para Birimleri, Bitcoin ve Muhasebesi. Çankırı Karatekin Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 7(1), 349-366.
Armknecht, F., Ghassan, O. K., Mandal, A., Youssef, F. & Zenner, E. (2015). Ripple: Overview and Outlook. Trust and Trustworthy Computing- 8th International Conference.
Aydın, Ü., Ağan, B. & Aydın, Ö. (2020). Herd Behavior in Crypto Asset Market and Effect of Financal Information on Herd Behavior. Inertnational Journal of Economics and Finance Studies, 12(2), 58-604.
Azman, F. (2018). “Kripto Para”, Kripto Para Ekonomisi, Der. Volkan Alptekin, İsmail Metin ve Ahmet Tayfun Akcan, 1. Basım, Eğitim Yayınevi, Konya.
Bilgi Teknolojileri ve İletişim Kurulu. (2020). Kripto Para Araştırma Raporu, Ankara.
Bitcoinmagazine. (2022). https://bitcoinmagazine.com/guides/what-is-ripple Erişim Tarihi (09.05.2022).
Bunjako, F., Trajkovska, G. & Kacarski, M. (2017). Cryptocurrencies Advantages and Disadvantages. Journal of Economics, 2(1), 31-39.
Brito, J. & Castillo, A. (2013). Bitcoin: A Primer for Policymakers. Mercatus Center, George Mason Universty, 29(4), 3-12.
Çarkacıoğlu, A. (2016). Kripto Para-Bitcoin, Araştırma Raporu, Sermaye Piyasası Kurulu.
Cryptodigestnews, (2022). https://cryptodigestnews.com/real-world-application-of-cryptocurrencies Erişim Tarihi (11.05.2022).
Datareportal. (2022). https://datareportal.com/reports/digital-2022-big-rise-in-cryptocurrency-ownership Erişim Tarihi (11.05.2022).
Dayanan, D. (2021). Kripto Para Birimleri ve Türkiye’deki Yasal Uygulamaları. Rahva Teknik ve Sosyal Araştırmalar Dergisi, 1(1), 37-44.
Dizkırıcı, A. S. & Gökgöz, A. (2018). Kripto Para Birimleri ve Türkiye’de Bitcoin Muhasebesi. Journal of Accounting, Finance and Auditing Studies, 4(2), 92-105.
Dursun, Y. & Kocagöz, E. (2010). Yapısal Eşitlik Modellemesi ve Regresyon: Karşılaştırmalı Bir Analiz. Erciyes Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 35, 1-17.
Eğilmez, M. (2017). Kripto Paralar ve Blokchain, http://www.mahfieğilmez.com/kripto-paralar-bitcoin-ve-blockchain.html, Erişim Tarihi (08.05.2022).
Fincen.gov. (2022). https://www.fincen.gov/news/news-releases/fincen-fines-ripple-labs-inc-first-civil-enforcement-action-against-virtual Erişim Tarihi (11.05.2022).
Investaz. (2022). https://www.investaz.com.tr/blog/ethereum-nedir-bitcoinden-farklari-nelerdir/ Erişim Tarihi (10.05.2022).
Ivaschenko, A. I. (2016). Using Cryptocurrency in the Activities of Ukrainian Small and Medium Enterprises in order to İmprove Their Investment Attractiveness. Institutional Respository of Vadym Hetman Kyiv National Economic University, (3), 267-273.
Güven, V. & Şahinöz, E. (2018). Blokzincir-Kripto Paralar-Bitcoin Satoshi Dünyayı Değiştiriyor, Kronik Kitap, İstanbul.
Hair, J. F., Anderson, R. E., Tatham, R. L. & Black, W. C. (1998). Multivariate Data Analysis, Prentice Hall, New Jersey.
Kaplanhan, F. (2018). Kripto Paranın Türk Mevzuatı Açısından Değerlendirilmesi Bitcoin Örneği. Vergi Sorunları Dergisi, 353, 105-123.
Kesebir, M. & Günceler, B. (2019). Kripto Para Birimlerinin Parlak Geleceği. Iğdır Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 17, 605-625.
Kleimbaum, D. G., Kupper, L. L. & Muller, K. E. (1998). Applied Regression Analysis and Multivariable Methods, Duxbury Press.
Manukyan, Ş. (2017). https://blog.isyatirim.com.tr/dijital-dunya-regulasyonlari/ Erişim Tarihi (10.05.2022).
Nebil, F. S. (2018). Bitcoin ve Kripto Paralar, Pusula Yayıncılık ve İletişim, İstanbul.