HUKUKA AYKIRI TASFİYENİN TÜZEL KİŞİLİĞE ETKİSİ

Tüzel kişinin bütün hukuki ilişkileri sona erdiğinde tasfiye tamamlanır ve tüzel kişilik sona erer. Zira tüzel kişinin doğrudan doğruya sona erdiğinin varsayılması, kişinin hukuki ilişkileri ve malvarlığı bakımından kabul edilemez sonuçlara yol açar. Bir tüzel kişinin hukuka aykırı olarak tasfiye edilmiş olması, tüzel kişiliğin sona ermesine neden olmaz. Hukuka aykırı olarak tasfiye edilmiş bir tüzel kişinin davaya taraf olması durumunda, tüzel kişinin varlığı, bir dava şartı olarak davanın açıldığı mahkeme tarafından incelenmek gerekir. Oysa Türk yargı uygulamasında bu durumlarda, asıl mahkemenin tüzel kişinin taraf ehliyetini incelemeyeceği, ihya davası adı verilen bir davayla tüzel kişinin taraf ehliyetini yeniden kazandırılacağı kabul edilmektedir. Yürürlükteki Türk Ticaret Kanunu da bu uygulamayı benimseyerek, uygulamaya sermaye ortaklıkları bakımından ek tasfiye adıyla somut bir dayanak kazandırmıştır.

Anahtar Kelimeler:

Tüzel Kişi, Tüzel Kişiliğin Sona Ermesi, Tasfiye, Tasfiyenin Sonucu

EFFECTS OF UNLAWFUL LIQUIDATION ON LEGAL ENTITY

A legal entity ceases to exist and its liquidation is completed only if all legal relations embracing the entity are terminated, since the assumption according to which the entity vanishes without liquidation results unacceptable consequences with relation to the patrimony of the entity. Thus, an unlawful liquidation does not lead the entity to disappearance. The court before which a lawsuit involving the liquidated entity has competence to judge on whether the entity stili exists or not. However, the Turkish jurisprudence obliges the parties to file another lawsuit called restoration in order that the legal personality unlawfully liquidated is reinstated. The Turkish Code of Commerce has adopted the jurisprudence related to the restoration lawsuit and instituted the additional liquidation provisions.

Keywords:

Legal entity Dissolution of legal entity, Liquidation, Effects of liquidation, Restoration of legal entity,

PDF

___

Aksu, Mustafa, “Türk Borçlar Kanununun Getirdiği Yeniliklerden İbra”, Yaşar Üniversitesi Elektronik Dergisi: Aydın Zevkliler Armağanı Özel Sayısı, S. 8, 2013 Akünal, Teoman, Türk Medenî Hukukunda Tüzel Kişiler, İstanbul, 1988 Alangoya, Yavuz, Medenî Usul Hukuku Esasları, İstanbul, 2003 Alışkan, Murat, “Anonim Şirketlerde Sicil Kaydının ve Tasfiyenin Yeniden Açılması (=İhya)”, Kazancı Hukuk Dergisi, S. 59-60, 2009 Alper, Gizem, Türk Özel Hukukunda Ultra Vires İlkesi (Anlamı ve Kapsamı), İstanbul, 2013 Altay, S. Anlam, Anonim Ortaklıklar Hukuku’nda Sermayeye Katılmalı Ortak Girişimler [Equity Joint Ventures], İstanbul, 2009 Arslanlı, Halil, Anonim Şirketler (V), İstanbul, 1961 Ayan, Mehmet/Ayan, Nurşen, Kişiler Hukuku, Konya, 2015 Aybay, Aydın/Hatemi, Hüseyin, Eşya Hukuku Dersleri, İstanbul, 1981 Aydos, Oğuz Sadık, “Vakfın Sona Ermesi”, İNÜHFD, C. 4, S. 1, 2013 Ballar, Suat, Türk Dernekler Hukuku, Ankara, 2006 Ballar, Suat, Yeni Vakıflar Hukuku, İstanbul, 2015 Barlas, Nami, Adî Ortaklık Temeline Dayalı Sözleşme İlişkileri, İstanbul, 2008 Deschenaux, Henri/Tercier, Pierre/Steinauer, Paul-Henri, Personnes Morales du Code Civil, Friburg, 1987 Doğanay, Ümit Yaşar, Hükmî Şahıslar (Ders Notları), İstanbul, 1969 Dural, Mustafa/Öğüz, Tufan, Kişiler Hukuku, İstanbul, 2016 Edgü, Ekrem, “Tasfiyesi Hitam Bulmuş Olan Bir Anonim Şirketin Yeniden Ticaret Siciline Kaydının Yapılabilmesi”, Ankara Barosu Dergisi, S. 6, 1953 Egger, August, İsviçre Medenî Kanunu Şerhi – Kişinin Hukuku, İkinci Kısım Tüzel Kişiler mad. 52-89, Çeviri: Av. Volf Çernis, Ankara, 1949 Eren, Fikret, Mülkiyet Hukuku, Ankara, 2014 Ergün, Ömer, Medeni Hukuk Tüzel Kişilerinin Ehliyet Durumu, İstanbul, 2010 Ertaş, Şeref, Eşya Hukuku, İzmir, 2015 Frank, Richard/Sträuli, Hans/Messmer, Georg/Wiget, Niklaus/Wiget, Gregor, Kommentar zur zürcherischen Zivilprozessordnung, 1997 Grüninger, Harold, Basler Kommentar: Zivilgesetzbuch I. Art. 1-456 ZGB, 2007 Gutzwiller, Max, Schweizerisches Privatrecht: Zweiter Band Einleitung und Personenrecht, 1967 Gümüş, Mustafa Alper, İbra Sözleşmesi, İstanbul, 2015 Gümüş, Mustafa Alper, Türk Medeni Hukukunda Kayyımlık, İstanbul, 2006 Güral, Jale, Hükümsüzlük Nazariyeleri Karşısında Türk Medenî Kanununun Sistemi, Ankara, 1953 Gwelessiani, Michael/Schindler, Niels, Commentaire pratique de l'Ordonnance sur le registre du commerce, 2014
Haab, Robert/Simonius, August/Scherrer, Werner/Zobl, Dieter, Das Eigentum, Art. 641-729 ZGB Kommentar zum Schweizerischen Zivilgesetzbuch, Das Sachenrecht: ZK - Zürcher Kommentar Band/Nr. IV/1, 1977 Hausheer, Heinz/Aebi-Müller, Regina E., Das Personenrecht des Schweizerischen Zivilgesetzbuches, Bern, 2008 Heini, Anton, Schweizerisches Privatrecht: Zweiter Band Einleitung und Personenrecht, 1967 Heini, Anton/Schrerrer, Urs, Basler Kommentar: Zivilgesetzbuch I. Art. 1-456 ZGB, 2007 Huguenin, Claire, Basler Kommentar: Zivilgesetzbuch I. Art. 1-456 ZGB, 2007 İşeri, Ahmet, Türk Medenî Kanunua Göre Vakıf (Tesis), Ankara, 1968 Jeanneret, Vincent/Hari, Oliver, Commentaire Romand: Code Civil I, 2010 Jung, Peter, “Entstehung und Untergang von Kapitalgesellschaften”, recht 2013 S. 79 Käch, Hans-Jakob, “Les impacts de la nouvelle ordonnance sur le registre du commerce”, TREX 1/2008 Kale, Serdar, Medeni Yargılamada Taraf Ehliyeti, İstanbul, 2010 Karaman Coşgun, Özlem, Anonim Şirketin Tasfiyesi, Ankara, 2015 Kervankıran, Emrullah, Anonim Şirketlerin Tasfiyesi, Ankara, 2015 Kılıçoğlu, Ahmet M., Medeni Hukuk, Ankara, 2016 Köprülü, Bülent, Medenî Hukuk, İstanbul, 1970-1971 Kuru, Baki, Hukuk Muhakemeleri Usulü, İstanbul, 2001 Kuru, Baki/Budak, Ali Cem, Tespit Davaları, İstanbul, 2010 Laim, Hermann, Basler Kommentar: Zivilgesetzbuch II. Art. 457-977 ZGB und Art. 1-61 SchIT ZGB, 2007 Montavon, Pascal, Abrégé de droit civil Art. 1er à 640 CC/LPart, 2013 Moroğlu, Erdoğan, Türk Ticaret Kanununa Göre Anonim Ortaklıklarda Genel Kurul Kararlarının Hükümsüzlüğü, İstanbul, 2004 Nomer, Haluk N., Kişi Birliklerinde Genel Kurul Kararlarının Geçersizliğine İlişkin Temel Esaslar, İstanbul, 2008 Nomer, Halûk N., Borçlar Hukuku Genel Hükümler, İstanbul, 2015 Oğuzman, Kemal/Barlas, Nami, Medenî Hukuk, İstanbul, 2015 Oğuzman, Kemal/Seliçi, Özer/Oktay-Özdemir, Saibe, Kişiler Hukuku, İstanbul, 2015 Oğuzman, Kemal/Seliçi, Özer/Oktay-Özdemir, Saibe, Eşya Hukuku, İstanbul, 2015 Öğüz, Tufan, Türk Hukukunda Vakıf Tüzel Kişiliğinin Hukuki Esasları, İstanbul, 2007 Özsunay, Ergun, Medenî Hukukumuzda Tüzel Kişiler, İstanbul, 1978 Öztan, Bilge, Tüzel Kişiler, Ankara, 1998 Pekcanıtez, Hakan/Atalay, Oğuz/Özekes, Muhammet, Medeni Usul Hukuku, Ankara, 2013 Philippin, Edgar, “Observations procédurales sur l’action en réinscription d’une entité juridique radiée”, REPRAX 2/2011
Piotet, Denis, “Commentaire d’Arrêt: Cour d’appel civile (CACI 13 décembre 2013/668)”, JdT 2014 III 185 Postacıoğlu, İlhan E./Altay, Sümer, Medenî Usûl Hukuku Dersleri, İstanbul, 2015 Pulaşlı, Hasan, Şirketler Hukuku Şerhi, C. II, Ankara, 2015 Rayroux, François, Commentaire Romand: CO II, 2008 Riemer, Hans Michael, Allgemeine Bestimmungen, Systematischer Teil und Kommentar zu Art. 52-59 ZGB Schweizerisches Zivilgesetzbuch, Einleitung und Personenrecht, Die juristischen Personen: BK - Berner Kommentar Band/Nr. I/3/1, Bern, 1993 Riemer, Hans Michael, Die Vereine, Systematischer Teil und Kommentar zu Art. 60-79 ZGB Schweizerisches Zivilgesetzbuch, Einleitung und Personenrecht, Die juristischen Personen: BK - Berner Kommentar Band/Nr. I/3/2, 1990 Riemer, Hans Michael, Die Stiftungen, Systematischer Teil und Kommentar zu Art. 80-89bis ZGB Schweizerisches Zivilgesetzbuch, Einleitung und Personenrecht, Die juristischen Personen - BK-Berner Kommentar Band/Nr. I/3/3, 1981 Rosenberg, Leo, Lehrbuch des Deutschen Zivilprozessrechts, Münih ve Berlin, 1960 Ruedin, Roland, Droit des sociétés, Bern, 2007 Rüetschi, David, CS - Commentaire Stämpfli: Handelsregisterverordnung vom 17. Oktober 2007 (HRegV), 2013 Rüetschi, David, “Zum Verfahren der Wiedereintragung ins Handelsregister gemäss Art. 164 HRegV - Zugleich eine Entgegnung auf Philippin, REPRAX 2/2011, 20 ff.”, REPRAX 4/2011 S. 23 Saymen, Ferit Hakkı, Medenî Hukukumuzda Hükmî Şahıslar, İstanbul, 1944 Saymen, Ferit Hakkı, Türk Medenî Hukuku Cilt II: Şahsın Hukuku, İstanbul, 1960 Schaub, Marc-Antoine, “Une fondation peut-elle décider sa propre dissolution”, JdT 1952 I 31 Schrerrer, Urs, ZGB Kommentar Schweizerisches Zivilgesetzbuch: OFK - Orell Füssli Kommentar (Navigator.ch), 2011 Serozan, Rona, Tüzel Kişiler Özellikle: Dernek ve Vakıflar, İstanbul, 1994 Sirmen, Lale, Eşya Hukuku, Ankara, 2015 Soykan, İsmail Cem, Anonim Ortaklıkta Organ Yokluğu, İstanbul, 2012 Steinauer, Paul-Henri, Der Schuldbrief, Die Anleihensobligationen mit Grundpfandrecht, Art. 842-865 und 875 ZGB: ZK - Zürcher Kommentar, 2015 Sutter-Somm, Thomas/Hasenböhler, Franz/Leuenberger,/Christoph, Kommentar zur Schweizerischen Zivilprozessordnung (ZPO), 2016 Şener, Oruç Hami, Adi Ortaklık, Ankara, 2008 Şener, Oruç Hami, Anonim Ortaklıkta Ek Tasfiye (İhya), Ankara, 2015 Tekinalp, Ünal, Sermaye Ortaklıklarının Yeni Hukuku, İstanbul, 2013 Tercier, Pierre/Pichonnaz, Pascal/Develioğlu, Murat, Borçlar Hukuku Genel Hükümler, İstanbul, 2016
Velidedeoğlu, Hıfzı Veldet, Türk Medenî Hukuku Cilt I: Başlangıç ve Şahsın Hukuku, İstanbul, 1951 Vez, Parisima, Commentaire Romand: Code Civil I, 2010 Vischer, Markus, “Untergang der AG: Konstitutive oder deklaratorische Wirkung der Löschung im Handelsregister?”, GesKR 2015 S. 257 Vogel, Alexander, GmbH, Genossenschaft, Handelsregister und Wertpapiere – Bucheffektengesetz Art. 772-1186 OR und BEG: CHK - Handkommentar zum Schweizer Privatrecht, 2012 Xoudis, Julia, Commentaire Romand: Code Civil I, 2010 Yılmaz, Asuman, “Türk Ticaret Kanunu'na Göre Anonim ve Limited Şirketlerde Ek Tasfiye”, Banka ve Ticaret Hukuku Dergisi, C. 32, S. 2 (Haziran), 2016 Zevkliler, Aydın/Acabey, M. Beşir/Gökyayla, K. Emre, Medeni Hukuk, Ankara, 2000