Osmanlı İmparatorluğu'nda Girişimcilik: Klasik Dönem Üzerine Bir Çalışma
Osmanlı İmparatorluğu klasik döneminde girişimcilik, işletme bilimi bakışaçısıyla yeterince incelenmemiştir. Hatta birçok eserde ya yok sayılmış ya dagayrimüslimlerin tekelinde olduğu iddia edilmiştir. Bu çalışma Osmanlı’nın klasikdönemindeki Müslüman tacirlerin girişimcilik konusunda gayet aktif olduğunu vegirişimcilik ortamının birçok Avrupa devletine kıyasla daha esnek olduğunubelirtmektedir. Osmanlı İmparatorluğu’nda sosyal refah sağlamanın adaletin bir boyutuolarak görülmüş ve tüm iktisadi kararların bu amaçla alınmıştır. Bu yaklaşım hemOsmanlı’nın girişimcilik kültürü ve uygulamaları açısından belirleyici bir role sahiptirhem de Osmanlı'nın klasik dönemindeki üstün iş ahlakı ve gelişmiş sosyal sorumlulukanlayışını açıklamaktadır.
Entrepreneurship in the Ottoman Empire: A Study on Classical Period
Entrepreneurship in Ottoman Empire's classical period is not adequately studied from a Business Science perspective. Even in many works, it was ignored or it was the monopoly of non-Muslims. This study states that in the classical period of the Ottoman era Muslim merchants were very active in entrepreneurship and the entrepreneurial environment was more flexible than many European states. Social welfare in the Ottoman Empire was seen as a dimension of justice and all economic decisions were taken for this purpose. This approach has a decisive role not only in the Ottoman entrepreneurship culture and practices but also explains the advanced business ethics and advanced social responsibility practices of the Ottomans classical period.
___
- 3 numaralı mühimme defteri (966-968/1558-1560) özet ve transkripsiyon.
(1993), Devlet Arşivleri Genel Müdürlüğü Yay., Ankara.
- 5 numaralı mühimme defteri (973/1565-1566), Özet ve İndeks. (1994),
Devlet Arşivleri Genel Müdürlüğü Yay., Ankara.
- 6 numaralı mühimme defteri (972/1564-1565), (özet-transkripsiyon ve
indeks). (1995) C.1, Devlet Arşivleri Genel Müdürlüğü Yay., Ankara.
- 7 numaralı mühimme defteri (975-976/1567-1569), (özet-transkiripsiyonındex
ı). (1997), Devlet Arşivleri Genel Müdürlüğü Yay., Ankara.
- 12 numaralı mühimme defteri (978-979/1570-1572), (özet-transkiripsiyon
ve indeks ı) (1996), Devlet Arşivleri Genel Müdürlüğü Yay., Ankara.
- AKDAĞ, M. (1949). Osmanlı imparatorluğunun kuruluş ve inkişafı
devrinde Türkiye’nin iktisadi yapısı, Belleten, XIII, Ankara: Türk Tarih Kurumu,
51: 497-568.
- AKKUŞ, Y. (2009). XIV. ve XV. asırlarda Osmanlı ve Avrupa ekonomileri:
bir mukayese denemesi, Sosyoloji Konferansları Dergisi, İstanbul Üniversitesi,
İktisat Fakültesi, Sosyoloji ve Metodoloji Araştırmaları Merkezi, İstanbul, 40:
33-69
- AŞKIN, A. (2011). Tarihsel süreçte girişimcilik kavramı ve gelişimi,
Girişimcilik ve Kalkınma Dergisi, Çanakkale Onsekiz Mart Üniversitesi, Biga
İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Yayınları, Biga, 6(2): 55-72.
- ATASOY, T. (2012). Kendinizin patronu olmak: girişimcilik, 2. Basım,
Ankara: ODTÜ Yayıncılık
- AYDIN, H. V. (2010). 18. yüzyılda selanik kazasında tefecilerle köylüler
arasındaki borç ilişkileri, XVI. Türk Tarih Kongresi, 20-24 Eylül 2010, IV. Cilt-I.
Kısım, Ankara: Türk Tarih Kurumu.
- AYDIN, H. V. (2014). Selanik´te 18. yüzyılın ilk yarısında para vakıfları ve
kredi işlemleri, Ege Üniversitesi Tarih İncelemeleri Dergisi, 29: 87-106.
- BARKAN, Ö. L. (2002). Osmanlı İmparatorluğunda kolonizatör Türk
dervişleri, Türkler Ansiklopedisi, Cilt 9 Osmanlı, Ankara: Yeni Türkiye Yayınları.
- BAŞAR, M. (2014). Girişimcilik iklimi, Girişimcilik ve İş Kurma, Editör:
Yılmaz Ürper, 2. Baskı, Eskişehir: Anadolu Üniversitesi Yayınları.
- BATTUTA, İ. (2010). İbn Battuta seyahatnamesi, Çev. A. Sait Aykut, Cilt 1,
İstanbul: Yapı Kredi Yayınları.
- BRAUDEL, F. (2004). Maddi uygarlık mübadele oyunları, 2. Baskı,
İstanbul: İmge Kitapevi.
- Büyük Türkçe Sözlük. (2017) İaşe, (Erişim Tarihi:21.06.2017), Büyük
Türkçe Sözlük. http://www.tdk.gov.tr
- CANTILLON, R. (2010). An essay on economictheory (an english
translation of richard cantillon’sessai sur la nature du commerce en général),
Çev. ChantalSaucier, Alabama: LudwingvonMisesInstitute.
- ÇİZAKÇA, M. (1996). A comparativeevolation of business partnership,
Leiden: E. J. Brill.
- ÇİZAKÇA, M. (2006). Cross-culturalborrowingandcomparativeevolution
of ınstitutions betweenıslamic world and the west, Relazioni Economichetra
Europa E Mondo Islamico, Secc. XIII-XVIII, Edit. S. Cavaciocchi, Istituto di Storia
Economica, F. Datini, Serie II, 38.
- DÖM, T. S. (2015). Girişimcilik ve küçük işletme yöneticiliği, 5. Baskı,
Ankara: Detay Yayıncılık.
- FAROQHI, S. (2006). Ticaret: bölgesel, bölgelerarası ve uluslararası,
Osmanlı İmparatorluğu’nun Ekonomik ve Sosyal Tarihi, Cilt II: 1600-16914, Çev.
Ayşe Berktay vd., İstanbul: Eren Yayıncılık.
- FAROQHI, S. (2014). Osmanlı’da kentler ve kentliler, Çev. Neyyir Berktay,
5. Baskı, İstanbul: Tarih Vakfı Yurt Yayınları.
- GENÇ, M. (2007). Osmanlı imparatorluğunda devlet ve ekonomi, 5. Baskı,
İstanbul: Ötüken Neşriyat.
- GENÇ, M. (2012). Osmanlı iktisadi dünya görüşünün ilkeleri, Sosyoloji
Dergisi, 3(1): 175-186.
- HALDUN, İ. (2013). Mukaddime, Cilt I ve II., Yayına Haz. Arslan Tekin,
İstanbul: İlki Kültür Sanat Yayıncılık.
- İNALCIK, H. (1967). Capital formation in the Ottoman Empire, The
Journal of Economic History, Cilt. 29, No. 1, TheTasks of EconomicHistory, 29
(1): 97–140.
- İNALCIK, H. (2000). Osmanlı İmparatorluğu’nun ekonomik ve sosyal
tarihi, Cilt I: 1300-1600, Çev. Halil Berktay, İstanbul: Eren Yayıncılık.
- İNALCIK, H. (2014). Devlet-i ‘Aliye Osmanlı İmparatorluğu üzerine
araştırmalar-I, 54. Baskı, İstanbul: Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları.
- KALLEK, C. (2012). Ticaret, Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi, Cilt
41, Ankara: Türkiye Diyanet Vakfı, 134-144.
- KILIÇBAY, M. A. (1992). Braudel, Fernand, Türkiye Diyanet Vakfı İslam
Ansiklopedisi, Cilt 6, Ankara: Türkiye Diyanet Vakfı, 333-335.
- KÜTÜKOĞLU, M. S. (1999). Osmanlı iktisadi yapısı, Osmanlı Devleti Tarihi
2, İhsanoğlu, E. (Ed.), İstanbul: IRCIA
- McGOWAN, B. (2006). Tüccar ve zanaatkâr, Osmanlı İmparatorluğu’nun
Ekonomik ve Sosyal Tarihi, Cilt II: 1600-16914, Çev. Ayşe Berktay vd., İstanbul:
Eren Yayıncılık.
- MENTEŞ, A. (2009). Kurumsal yönetişim ve Türkiye analizi, İstanbul:
Derin Yayınları.
- OCAK, A. Y. (1996). Fütüvvetnâme, Türkiye Diyanet Vakfı İslam
Ansiklopedisi, Cilt 13, Ankara: Türkiye Diyanet Vakfı, 264-265.
- ÖZER, A. (2001). Girişimci sınıf, iktisadi hayat ve siyaset, İktisadi İdari
Bilimler Fakültesi Dergisi, 3/2001, Ankara: Gazi Üniversitesi.
- PAMUK, Ş. (2001). A monetary history of the ottoman empire, 2. Baskı,
Cambridege: Cambridge University Press.
- PAMUK, Ş. (2004). The evolution of factor markets in the Ottoman
Empire, 1500-1800, The Rise, Organization and Institutional Framework of
Factor Markets, Global EconomicHistory Network Workshop, 23-25 Haziran
2005.
- QUATAERT, D. (2006). Ticaret, Osmanlı İmparatorluğu’nun Ekonomik ve
Sosyal Tarihi, Cilt 2: 1600-16914, (Çev. Ayşe Berktay vd.), İstanbul: Eren
Yayıncılık.
- RUDANI, M. B. S. (2012). Büyük hadis külliyatı cem’u’l-fevaid, Çev. Naim
Erdoğan, Cilt 2, İstanbul: İz Yayıncılık.
- SMITH, A. (2015). Milletlerin zenginliği, (Çev. Haldun Derin), 10. Baskı,
İstanbul: Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları.
- ŞAHİN, H. (2009). Somuncu baba, Türkiye Diyanet Vakfı İslam
Ansiklopedisi, Cilt 37, Ankara: Türkiye Diyanet Vakfı, 377-378.
- TABAKOĞLU, A. (2008). Türkiye iktisadi tarihi, 8. Baskı, İstanbul: Dergah
Yayınları.
- TİKİCİ, M. (2009). Girişimcilik ve küçük işletmeler, Ankara: Nobel Yayın
Dağıtım,.
- TURAN, Ş. (1968). Venedik’te Türk ticaret merkezi, Belleten, Cilt:32,
Ankara: Türk Tarih Kurumu. 126: 247-283
- ULUDAĞ, S. (1996). Fütüvvet, Türkiye Diyanet Vakfı İslam Ansiklopedisi,
Cilt 13, Ankara: Türkiye Diyanet Vakfı, 259-261.
- UZUNÇARŞILI, İ. H. (2011). Osmanlı tarihi, Cilt 2, 10. Baskı, Ankara: Türk
Tarih Kurumu Basımevi.
- WEBER, M. (1995). Toplumsal ve ekonomik örgütlenme kuramı, Çev. Özer
Ozankaya, Ankara: İmge Kitapevi.