Azmi YETİM, Ersan TOLUKAN, Mustafa Yaşar ŞAHİN

SPOR TESİSİ YÖNETİCİLERİNİN DÖNÜŞÜMCÜ LİDERLİK DAVRANIŞ ÖZELLİKLERİNİN İNCELENMESİ

Araştırmada spor tesisi yöneticilerinin dönüşümcü liderlik düzeyleri belirlenerek, katılımcıların demografik özelliklerine göre farklılıklar incelenmiştir. Betimsel tarama yönteminin kullanıldığı çalışmada veri toplama aracı olarak Bass ve Avolio tarafından (1995) geliştirilen dönüşümcü liderlik ölçeği, Ankara İlindeki 293 spor yöneticisine uygulanmıştır. Araştırma sonucunda; beden eğitimi ve sporla ilgili eğitim kurumlarından mezun olan yöneticilerin, dönüşümcü liderlik düzeylerinin daha yüksek olduğu (=4,07), İdealleştirilmiş etki boyutunun ilk sırada yer aldığı tespit edilmiştir. Özel Spor Tesisi yöneticilerinin dönüşümcü liderlik düzeylerinin daha yüksek olduğu ve “Telkinle Güdüleme” ve “Entelektüel Uyarım” alt boyutlarında özel spor tesisi yöneticileri, “İdealleştirilmiş Etki (Davranış)” alt boyutunda ise yerel yönetimlerde çalışan spor tesisi yöneticileri lehine anlamlı farklılık olduğu belirlenmiştir. Katılımcıların cinsiyet değişkeni ile liderlik düzeylerinin aynı seviyede olduğu, bununla birlikte; dönüşümcü liderlik ölçeği ve “İdealleştirilmiş Etki (Atfedilen)”, “Telkinle Güdüleme”, “Entelektüel Uyarım”, “Bireysel Destek” alt boyutlarında, beden eğitimi ve spor ile ilgili alanlardan mezun olan yöneticiler lehine anlamlı farklılık olduğu saptanmıştır

Anahtar Kelimeler:

Spor Yöneticisi, Liderlik, Dönüşümcü Liderlik

EXAMINATION OF TRANSFORMATIONAL LEADERSHIP BEHAVIOR CHARACTERISTICS OF SPORT FACILITY ADMINISTRATORS

In the study, transformational leadership levels of sport facility administrators wereestablished and differences according to the demographic characteristics of participants wereexamined. In the study where descriptive survey model was used transformational leadershipscale developed by Bass and Avolio (1995) was implemented as a data collection tool on 293sport administrators in the Province of Ankara.In the search result, the fact that administrators who graduated from educational institutionsrelated to physical education and sports have a higher kevel of transformational leadership ( =4,07) and idealized effect dimension take the place on top has been established. It wasdetermined that Private Sport Facility administrators have higher transformational leadershiplevels, and significant difference in favour of private sport facility administrators in“Motivation with Prompting” and “Intellectual Stimulation” sub-dimenstions, and sportfacility administrators working in local authorities in “Idealized Effect (Behavior)” subdimensionwas identified. The fact that gender variable and leadership levels of theparticipants are on the same level and, nonetheless, there is a significant difference in favourof administrators who graduated from educational institutions related to physical educationand sports in transformational leadership scale and “Idealized Effect (Imputed)”, “Motivationwith Prompting”, “Intellectual Stimulation”, “Individual Support” sub-dimensions wasdetected.detected.

Keywords:

Sport Administrator, Leadership, Transformational Leadership,

PDF

___

Avolio, B. J. & Bass, B. M. (1994). Organizational effectiveness through transformational leadership. London: Sage Publications.
Avolio, B. J., Bass, B. M., & Jung, D. (1999). Re-Examining the components of transformational and transactional leadership using the multifactor leadership questionnaire. Journal of Occupational and Organizational Psychology, 72(4), 441-462.
Bass, B. M. (1985). Leadership and performance beyond expectation. New York: Free Press.
Bass, B. M. (1989). Leadership: Good, better, best. Robert L. Taylor and William E. Rosenbach (Ed.), Leadership challenge for today’s principal (pp. 112-129). New York: Nichols.
Bass, B. M. (1997). Personal selling and transactional / transformational leadership. Journal of Personal Selling ve Sales Management, 17(3), 19-28.
Bass, B. M.,& Avolio, B. J. (1995), The multifactor leadership questionnaire Form 5x. Mind Garden. Palo Alto, CA.
Batmunkh, M. (2011). Liderlik tarzları ile örgütsel bağlılık ve örgütsel sessizlik arasındaki ilişki ve bir araştırma. Yüksek Lisans Tezi, Marmara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
Baumol, W. J. (1968). Entrepreneurship in economic theory. The American Economic Review, 58(2), 64-71.
Brestrich, T. E. (1999). Yönetim düşüncesinin evriminde liderliğin gelişimi ve dönüşümcü liderlik ve bir uygulama örneği. Doktora Tezi, Gazi Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Ankara.
Buluç, B. (2009). İlköğretim okullarında bürokratik okul yapısı ile okul müdürlerinin liderlik stilleri arasındaki ilişki. Eğitim ve Bilim, 34(152), 71-86.
Cemaloğlu, N. (2007). Okul yöneticilerinin liderlik stillerinin örgüt sağlığı üzerindeki etkisi. Türkiye Sosyal Araştırmalar Dergisi, 11(2), 165-194.
Çağlar, İ. (2004). İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Öğrencileri ile Mühendislik Fakültesi Öğrencilerinin Liderlik Tarzına İlişkin Eğilimlerinin Karşılaştırmalı Analizi ve Çorum Örneği. Gazi Üniversitesi Ticaret ve Turizm Eğitim Fakültesi Dergisi, 2, 91-108.
Çatır, O. (2009). Modern lider tipleri ve örgütsel bağlılık ilişkisi üzerine bir araştırma. Yüksek Lisans Tezi, Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
Çelik, A. (2006). Spor işletmelerinin yönetim süreçleri açısından incelenmesi ve ekonomik perspektifte değerlendirilmesi. Yüksek Lisans Tezi, Kocaeli Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Kocaeli
.
Çelik, V. (2003). Eğitimsel liderlik. Ankara: Pegem Yayıncılık.
Çetiner, A. (2008). İlköğretim okulu müdürlerinin dönüşümcü liderlik davranışlarını gösterme düzeylerine ilişkin öğretmen görüşleri (Burdur ili örneği). Yüksek Lisans Tezi, Süleyman Demirel Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Isparta.
Çiçek, E. G. (2010). İlköğretim okulu öğretmenlerinin müdürlerinin liderlik rollerine ilişkin algılarının bazı değişkenlere göre incelenmesi. Yüksek Lisans Tezi, Ege Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İzmir.
Demir, H. (2012). Türkiye’de liderlik araştırmaları ve örgütsel bağlılık arasındaki ilişki: Bir meta analizi. Yüksek Lisans Tezi, Genelkurmay Başkanlığı Harp Akademileri Komutanlığı Stratejik Araştırmalar Enstitüsü, İstanbul.
Demirci, K. M. (1999). Önderlik kuramları ve dönüştürücü önderlik ilişkisi. Dumlupınar Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 3, 329-350.
Derya,S. (2010). Liderlik tarzları ve liderlerin astlarını etkileme taktikleri arasındaki ilişki: Antalya ili 5 yıldızlı otel yöneticileri üzerinde bir araştırma. Yüksek Lisans Tezi, Süleyman Demirel Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Isparta.
Eren, E. (1998). Örgütsel davranış ve yönetim psikolojisi. İstanbul: Beta Yayınevi.
Ergin, D. (2008). Okul yönetiminde duygusal zeka ve dönüşümsel liderliğe ilişkin öğretmen algıları. Yüksek Lisans Tezi, Kocaeli Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Kocaeli.
Girginer, N.,& Şahin, B. (2007). Spor tesislerinde kuyruk problemine yönelik bir benzetim uygulaması. Hacettepe Üniversitesi Spor Bilimleri Dergisi, 1(18),13-30.
Gül, H.,& Şahin, K. (2011). Bilgi toplumunda yeni bir liderlik yaklaşımı olarak transformasyonel liderlik ve kamu çalışanlarının transformasyonel liderlik algısı. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 25, 237-249.
Gündüz, H. B.,& Kuruçayır, A. (2010, Mayıs). Okul yöneticilerinin liderlik stilleri ve empatik eğilim düzeyleri. V. Ulusal Eğitim Yönetimi Kongresi’nde sunulmuş bildiri, Gazi Üniversitesi, Antalya.
İmamoğlu, A. F. (1992). Fonksiyonel açıdan spor yönetiminin anlamı ve önemi. Gazi Eğitim Fakültesi Dergisi, 1, 22.
İmamoğlu, A. F.,& Mutlu, T. O. (2012). Spor işletmelerinde öğrenen organizasyon uygulamalarının örgütsel performansa etkisi. Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 2(1), 141-150.
İnci, M. (2001). Dönüştürücü liderlik yaklaşımı ve uygulamadan örnekler. Yüksek Lisans Tezi, Marmara Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
Karip, E. (1998). Dönüşümcü liderlik. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi, 4(16), 443-465.
Korkmaz, M. (2005). Duyguların ve liderlik stillerinin öğretmenlerin performansı üzerinde etkisi. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi Dergisi, 11(43), 401-422.
Korkmaz, M. (2006). Okul yöneticilerinin kişilik özellikleri ile liderlik stilleri arasındaki ilişki. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi Dergisi, 12(46), 199-226.
Korkmaz, M. (2007). Örgütsel sağlık üzerinde liderlik stillerinin etkisi. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi Dergisi, 13(49), 57-91.
Korkmaz, M. (2008). Okul müdürlerinin liderlik stilleri ile öğrenen örgüt özellikleri arasındaki ilişki üzerine nicel bir araştırma. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi Dergisi. 14(53), 78-98.
Kurt, T. (2009). Okul müdürlerinin dönüşümcü ve işlemci liderlik stilleri ile öğretmenlerin kolektif yeterliği ve öz yeterliği arasındaki ilişkilerin incelenmesi. Doktora Tezi, Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
Lievens, F., Geit, P. V., & Coetsier, P. (1997). Identification of transformational leadership qualities: An examination of potential biases. European Journal of Work and Organizational Psychology, 6(4), 415-430.
Luthans, F. (1995). Organizational behavior. New York: McGraw Hill.
Marşap, A. (1999). Yaratıcı liderlik. Ankara: Öncü Kitap.
Mimir, M. (2008). Liderlik tarzlarının firma performansı ve çalışanların kuruma olan bağlılıklarına etkisi üzerine bir araştırma. Yüksek Lisans Tezi, Gebze Yüksek Teknoloji Enstitüsü Sosyal Bilimler Enstitüsü, İzmit.
Nebioğlu, O. (2011). Seyahat acentası yöneticilerinin liderlik tarzları ve çatışma yönetimi ilişkisi: Alanya bölgesi a grubu seyahat acentaları uygulaması. Yüksek Lisans Tezi, Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
Okçu, V. (2011).Okul yöneticilerinin liderlik stilleri ile öğretmenlerin örgütsel bağlılıkları ve yıldırma yaşama düzeyleri arasındaki ilişkilerin incelenmesi. Doktora Tezi, Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
Öztürk, H., Bahçecik, N., & Gürdoğan P. E. (2012). Hastanelere göre yönetici hemşirelerin liderlik yaklaşımlarının değerlendirilmesi. İ.Ü.F.N. Hemşirelik Dergisi, 20, 17-25.
Serarslan M. Z.,& Kepoğlu, A. (2005). Spor örgütlerinde toplam kalite yönetimi. İstanbul: Morpa Kültür Yayınları.
Serinkan, C. (2005). İşletmelerde liderlik tarzları ve toplam kalite yönetimi ilişkisi. İstanbul Üniversitesi İşletme İktisadi Enstitüsü Dergisi, 16(50), 86-103.
Şahin, A. (2005). Kültürel niteliklerimizin Türk yönetsel değerlerine etkisi ve Japon Z teorisiyle karşılaştırılması. Gazi Üniversitesi iktisadi Ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi,7(1), 177-198.
Şirin, F. E.,& Yetim, A. A. (2009). Beden Eğitimi ve Spor Yüksekokulu yöneticilerinin dönüşümcü liderlik stiline ilişkin yönetici algıları. Niğde Üniversitesi Beden Eğitimi Ve Spor Bilimleri Dergisi, 3(1), 69–84.
Tengilimoğlu, D. (2005). Kamu ve özel sektör örgütlerinde liderlik davranışı özelliklerinin belirlenmesine yönelik bir alan çalışması. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi,4(14), 1-16.
Yavuz, E. (2008). Dönüşümcü ve etkileşimci liderlik davranışının örgütsel bağlılığa etkisinin analizi. Doktora Tezi, Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.
Yetim, A. A.,& Şenel, Ö. (2001). Türkiye’de spor yöneticisi yetiştirme faaliyetlerinin görünümü. Milli Eğitim Dergisi, 150, 18-19.
Yıldırım, C. (2006). Okul müdürlerinin liderlik stillerinin örgütsel sağlık üzerindeki etkisi. Yüksek Lisans Tezi, Gazi Üniversitesi Eğitim Bilimleri Enstitüsü, Ankara.