Gülsüm KAYA, Şeyma TRABZON, Selma ALTINDİŞ, Ruveyda ALACAHAN

Sağlık eğitimi alan üniversite öğrencilerinde COVID-19 pandemi sürecinde değişen beslenme ve hijyen alışkanlıkları ile koronavirüs korku düzeyleri arasındaki ilişki

Amaç: Bu çalışmada COVID-19 pandemi döneminde üniversite öğrencilerinin beslenme ve hijyen alışkanlıklarında değişim ile COVID-19 korku düzeylerini belirlemek amacıyla yapılmıştır. Yöntem: Çalışma, Mayıs-Haziran 2020 arasında Sakarya Üniversitesi Sağlık Hizmetleri Meslek Yüksek Okulu ve Sağlık Bilimleri Üniversitesi Hamidiye Sağlık Meslek Yüksek Okulu’nda öğrenim gören ve çalışmaya katılmayı kabul eden öğrencilerle online anket aracılığıyla yapılmıştır. Veriler SPSS 21 programında analiz edildi, p<0.05 anlamlı kabul edildi. Bulgular: Öğrencilerinin 534’ü kadın ve yaş ortalaması 20,25±1,99 (18,00-37,00) yıl olup öğrencilerin 412’si birinci sınıfta öğrenim görmekteydi. Öğrencilerin 84’ü kronik hastalığa sahipken 68’inin tanı almış bir ruhsal hastalığı vardı ve 73 öğrenci bu hastalıklar nedeniyle sürekli ilaç kullanmaktaydı. Beslenme Alışkanlıkları İndeksi (BAİ) ortalaması 11,84±3,92 (0-22,00) olup; öğrencilerin beslenme alışkanlıkları risk düzeyi orta dereceli riskli olarak bulundu. COVID-19 korku ölçeği puan ortalaması ise 16,38±5,80 (7,00-35,00) olarak saptandı ve öğrencilerin COVID-19’dan orta düzeyde korktukları tespit edildi. BAİ ile COVID-19 korkusu ölçeği puanı arasındaki ilişki değerlendirildiğinde; öğrencilerin BAİ puan ortalaması ile COVID-19 korkusu puanı arasında pozitif yönde, kuvvetli ve istatistiksel olarak anlamlı bir ilişki olduğu saptandı (p=0,005; r=0,109). Sonuç: Çalışmamızda öğrencilerin beslenme alışkanlıkları risk düzeyi orta dereceli riskli bulunmuş ve COVID-19’dan orta düzeyde korktukları saptanmıştır. Ayrıca BAİ puan ortalaması ile COVID-19 korkusu puanı arasında pozitif yönde, kuvvetli ve istatistiksel anlamlı ilişki bulunmuştur. Öğrencilerin sağlıklı yaşam alışkanlıkları ve kaygıyla baş etme stratejileri geliştirmeleri gerektiği düşünülmektedir.

Anahtar Kelimeler:

COVID-19 salgını, Beslenme alışkanlıkları, hijyen alışkanlıkları, COVID-19 korkusu, Üniversite öğrencileri

The relationship between changing nutrition and hygiene habits and coronavirus fear levels during the COVID-19 pandemic process in university students receiving health education

Objective: This study was conducted to determine the changes in nutrition and hygiene habits of university students and their fear levels of COVID-19 during the COVID-19 pandemic period. Methods: The study was conducted through an online questionnaire with the students who were studying at Sakarya University Health Services Vocational School and Health Sciences University Hamidiye Vocational School of Health between May-June 2020 and accepted to participate in the study. The data were analyzed in SPSS 21 program, p<0.05 was considered significant. Results: 534 of the students were female and the mean age was 20.25±1.99 (18.00-37.00) years, and 412 of the students were studying in the first grade. While 84 of the students had a chronic disease, 68 of them had a diagnosed mental illness, and 73 students were constantly using medication due to these diseases. The mean Nutritional Habits Index (BAI) was 11.84±3.92 (0-22.00); The nutritional habits of the students were found to be at moderate risk. The mean score of the COVID-19 fear scale was found to be 16.38±5.80 (7.00-35.00), and it was determined that the students were moderately afraid of COVID-19. When the relationship between BAI and fear of COVID-19 scale was evaluated; It was determined that there was a positive, strong and statistically significant relationship between students' BAI score average and COVID-19 fear score (p=0.005; r=0.109). Conclusion: In our study, the risk level of students' eating habits was found to be moderately risky and they were found to be moderately afraid of COVID-19. In addition, a positive, strong and statistically significant relationship was found between the BAI score average and the fear of COVID-19 score. It is thought that students should develop healthy living habits and strategies to cope with anxiety.

Keywords:

COVID-19 outbreak, Dietary habits, hygiene habits, fear of COVID-19, University students,

PDF

___

Filip R, Anchidin-Norocel L, Gheorghita R, Savage WK, Dimian M. Changes in dietary patterns and clinical health outcomes in different countries during the sars-cov-2 pandemic. Nutrients. 2021;13(10). doi:10.3390/nu13103612
Sidor A, Rzymsk P. Dietary Choices and Habits during COVID-19Lockdown: Experience from Poland. Nutrients. 2020;12(6):1657. doi:doi.org/10.3390/nu12061657
Jagielski EB-BP, Bolesławska I, Jagielska A, Nitsch-Osuch A, Kawalec P. Nutrition Behaviors in Polish Adults before andduring COVID-19 Lockdown. Nutrients. 2020;12(10):3084. doi:doi.org/10.3390/nu12103084
James PT, Ali Z, Armitage AE, Bonell A, Cerami C, Drakesmith H, et al. The Role of Nutrition in COVID-19 Susceptibility and Severity of Disease: A Systematic Review. J Nutr. 2021 Jul 1;151(7):1854-1878. doi: 10.1093/jn/nxab059. PMID: 33982105; PMCID: PMC8194602.
Yılmaz HÖ, Aslan R, Unal C. Effect of the COVID-19 pandemic on eating habits and food purchasing behaviors of university students. Kesmas J Kesehat Masy Nas (National Public Heal Journal). 2020;15(3):154-159. doi:10.21109/KESMAS.V15I3.3897
Amatori S, Donati Zeppa S, Preti A, Gervasi M, Gobbi E, Ferrini F, et al. Dietary Habits and Psychological States during COVID-19 Home Isolation in Italian College Students: The Role of Physical Exercise. Nutrients. 2020 Nov 28;12(12):3660. doi: 10.3390/nu12123660. PMID: 33260711; PMCID: PMC7759990.
Purnama SG, Susanna D. Hygiene and sanitation challenge for covid-19 prevention in Indonesia. Kesmas. 2020;15(2):6-13. doi:10.21109/KESMAS.V15I2.3932
Zakout YM, Khatoon F, Bealy MA, Khalil NAR, Alhazimi AM. Role of the Coronavirus Disease 2019 (COVID-19) pandemic in the upgrading of personal hygiene. A cross-sectional study in Saudi Arabia. Saudi Med J. 2020;41(11):1263-1269. doi:10.15537/SMJ.2020.11.25402
Gupta MK, Lipner SR. Hand hygiene in preventing COVID-19 transmission. Cutis. 2020;105(5):233-234.
Albert G. Wu, Lipner SR. A potential hidden reservoir: The role of nail hygiene in preventing transmission of COVID-19. J Am Acad Dermatol. 2020;83(3):245–246.
Esposito S, Principi N, Leung CC, Migliori GB. Universal use of face masks for success against COVID-19: Evidence and implications for prevention policies. Eur Respir J. 2020;55(6):2001260. doi:10.1183/13993003.01260-2020
Hygiene at home: A bulwark against COVID-19 to be protect from SARS-CoV-2. Bull Acad Natl Med. 2020 Dec;204(9):e26-e27. doi: 10.1016/j.banm.2020.05.020. Epub 2020 May 15. PMID: 32427155; PMCID: PMC7227552.
Zurlo MC, Cattaneo Della Volta MF, Vallone F. COVID-19 Student Stress Questionnaire: Development and Validation of a Questionnaire to Evaluate Students’ Stressors Related to the Coronavirus Pandemic Lockdown. Front Psychol. 2020;11(October):1-11. doi:10.3389/fpsyg.2020.576758
Perz CA, Lang BA, Harrington R. Validation of the Fear of COVID-19 Scale in a US College Sample. Int J Ment Health Addict. 2020:1557-1882. doi:10.1007/s11469-020-00356-3
Reznik A, Gritsenko V, Konstantinov V, Khamenka N, Isralowitz R. COVID-19 Fear in Eastern Europe: Validation of the Fear of COVID-19 Scale. Int J Ment Health Addict. 2020 May 12:1-6. doi: 10.1007/s11469-020-00283-3. Epub ahead of print. PMID: 32406404; PMCID: PMC7217343.
Demirezen E, Coşansu G. Adölesan çağı öğrencilerde beslenme alışkanlıklarının değerlendirilmesi. STED, 2005; 14(8): 174-17
Ahorsu DK, Lin CY, Imani V, Saffari M, Griffiths MD, Pakpour AH. The Fear of COVID-19 Scale: Development and Initial Validation. Int J Ment Health Addict. 2020 Mar 27:1-9. doi: 10.1007/s11469-020-00270-8. Epub ahead of print. PMID: 32226353; PMCID: PMC7100496.
Ladikli N, Bahadır E, Yumuşak FN, Akkuzu H, Karaman G, Türkan Z. Kovid-19 korkusu ölçeği’nin türkçe güvenirlik ve geçerlik çalışması. Uluslararası Sosyal Bilimler Dergisi, 2020, 3:71–80
Turan T, Ceylan SS, Çetinkaya B, Altundağ S. Meslek Lisesi Öğrencilerinin Obesite Sıklığının ve Beslenme Alışkanlıklarının İncelenmesi. TAF Preventive Medicine Bulletin, 2009. 8(1).
Albayrak S, Çelebi C, Taşkın Ü, Şaşmaz S, Çiçek S. Bir meslek lisesinde öğle yemeğine ulaşmada zorluk yaşayan öğrencilerin beslenme alışkanlıkları. Kırıkkale Üniversitesi Tıp Fakültesi Dergisi, 2013, 15(1), 21-25.
Süleymanoğulları M, Doğar A. Sağlık hizmetleri meslek yüksekokulu öğrencilerinin beslenme alışkanlıklarının ve obezite risk durumlarının incelenmesi. Anadolu Hemşirelik ve Sağlık Bilimleri Dergisi, 2021, 24(4), 555-562.
Akyol P, İmamoğlu O. Üniversite öğrencilerinde cinsiyete göre beslenme Alışkanlıkları. Spormetre Beden Eğitimi ve Spor Bilimleri Dergisi 2019;17(3):67-77
Altın M. Üniversite Öğrencilerinin Beslenme Alışkanlıkları ve Obezite İlişkisi. Selçuk Üniversitesi Spor Bilimleri Fakültesi, Konya Sportif Bakış: Spor ve Eğitim Bilimleri Dergisi 2015;2(2):87-96.
Akgündüz Y, Akdağ G, Güneş E. Gastronomi ve mutfak sanatları bölümü öğrencilerinin beslenme alışkanlıkları: üniversitelerde bir araştırma the nutrıtıon habıts of gastronomy and culınary arts students: a research ın unıversıtıes. Turar Turizm ve Araştırma Dergisi, 10(1), 31-46.
Calder PC. Nutrition, immunity and COVID-19. 2020.
Gürel S, Ok MA. Covid-19 Salgın Sürecinin, Sağlık Eğitimi Alan Öğrencilerin Beslenme Alışkanlıkları, Fiziksel Aktivite ve Vücut Ağırlıkları Üzerine Etkisinin Saptanması. Başkent Üniversitesi Sağlık Bilimleri Fakültesi Dergisi-BÜSBİD, 2021 6.
Macit MS. Covid-19 salgını sonrası yetişkin bireylerin beslenme alışkanlıklarındaki değişikliklerin değerlendirilmesi. Mersin Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi, 2020, 13(3), 277-288.
Dinçer S, Kolcu M. Covid-19 Pandemisinde Toplumun Beslenme Alışkanlıkların İncelenmesi: İstanbul Örneği. Türkiye Diyabet ve Obezite Dergisi, 5(2), 193-201.
Küçükcankurtaran S, Özdoğan Y. Koronavirüs Hastalığı’nın Yetişkinlerin Beslenme ve Fiziksel Aktivite Durumuna Etkisi; COVID-19 ve Beslenme. Düzce Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü Dergisi, 2021, 11(3), 318-324.
Garipoğlu G, Bozar N. COVİD-19 salgınında sosyal izolasyonda olan bireylerin beslenme alışkanlıklarındaki değişiklikler.
Özdemir P, Yıldız M, Oral G. Lise Öğrencilerinin Covid-19 hijyen farkındalık düzeyinin belirlenmesi. Turkish Studies-Educational Sciences, 2020, 15(5), 3553-3566
Duman N. Üniversite öğrencilerinde COVID-19 korkusu ve belirsizliğe tahammülsüzlük. The Journal of Social Science, 2020, 4(8), 426-437.
Ekiz T. Ilıman E, Dönmez E. Bireylerin Sağlık anksiyetesi düzeyleri ile Covid-19 salgını kontrol algısının karşılaştırılması. Usaysad Dergisi, 2020, 6(1), 139-154.
Gencer N. Pandemi sürecinde bireylerin koronavirüs (Kovid-19) korkusu: Çorum örneği. Uluslararası Sosyal Bilimler Akademi Dergisi, 2020, (4), 1153-1173.
Bakioğlu F, Korkmaz O, Ercan H. Fear of COVID-19 and Positivity: Mediating Role of Intolerance of Uncertainty, Depression, Anxiety, and Stress. Int J Ment Health Addict. 2020 May 28:1-14. doi: 10.1007/s11469-020-00331-y. Epub ahead of print. PMID: 32837421; PMCID: PMC7255700.
Bitan DT, Grossman-Giron A, Bloch Y, Mayer Y, Shiffman N, veeMendlovic S. Fear of COVID-19 scale: Psychometriccharacteristics, reliability and validity in the Israelipopulation. Psychiatry Research, 2020, 289 (2020), 1-5
Arpacıoğlu S, Baltalı Z, Ünübol B. COVID-19 pandemisinde sağlık çalışanlarında tükenmişlik, Covid korkusu, depresyon, mesleki doyum düzeyleri ve ilişkili faktörler. Çukurova Medical Journal, 2021, 46(1), 88-100.
Aydın OA, Orhan S, Gümüş M, Necibe K, Mahanoğlu E. COVİD-19’un nedenleri algısı ile COVİD-19 korkusu arasındaki ilişki üzerine bir inceleme. Al Farabi Uluslararası Sosyal Bilimler Dergisi, 2021, 6(3), 9-25.
Paksoy HM. Covid-19 Pandemisi ile oluşan korku ve davranışlara inancın etkisi üzerine bir araştırma: Türkiye Örneği. Kahramanmaraş Sütçü İmam Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Fakültesi Dergisi, 2020, 10(2), 135-155.