JOHN LOCKE’DA ÖZGÜRLÜK -DOĞA DURUMU VE MÜLKİYET HAKKI BAĞLAMINDA-

John Locke'dan bahsedildiğinde, onun tabula rasa (boş tahta) ifadesinde anlamını bulan deneysel (duyusal ve tecrübi) epistemoloji akla gelmektedir. Ancak onun en az bu epistemolojik yönü kadar önemli ve etkili olan bir diğer yönü de siyaset felsefesidir. Bu siyaset felsefesinde onun ele aldığı en önemli problem toplumsal sözleşme ve mülkiyet üzerinden temellendirdiği, özgürlük fikridir. Fakat Locke bu özgürlük fikrini insanlığın yaşadığı tarihi süreçler üzerinden değil de daha çok doğa yasası ya da akıl üzerinden temellendirilmiştir. Hâlbuki bir duyumcu olarak onun insanlık tarihinde tecrübe edilen tarihsel gerçeklik üzerinden bir temellendirme yapması beklenirdi. İşte bu makalede, tarihin değişim sürecinde ortaya çıkan yaşam tarzı farklılıklarını dikkate alarak onun politik felsefesini anlaşılabilir hale getirmeye çalışacağız. Bu bağlamda, siyaset felsefesinde birbiriyle yakından ilgili olan aşağıdaki kavramlar yeniden ele alınacaktır: tabiat durumu, doğa yasası, mülkiyet özgürlüğü, devlet, yasa, kuvvetler ayrımı, ticaret ve para. Tarihsel süreçteki gelişmeler ışığında bu kavramlar göz önüne alınıp değerlendirildiğinde, onun özgürlük fikri daha anlaşılır olarak ortaya konacaktır. Bu sayede hem mevcut devlet, hukuk, özgürlük, demokrasi ve siyasette meşruiyet gibi kavramların temelleri gösterilmiş olacak, hem de mevcut demokrasi deneyimimizin ne kadar sıkı bir bütünlük arz ettiği hatırlatılmış olacaktır.

Anahtar Kelimeler:

Anahtar Sözcükler: John Locke, özgürlük, doğa durumu, mülkiyet

FREEDOM IN JOHN LOCKE IN THE CONTEXT OF STATE OF NATURE AND PROPERTY RIGHT

Whenever we mention about John Locke, we think of his empiricist (sensory and experiential) epistemology given with tabula rasa (empty board) analogy. However, it is political philosophy, which is at least as important and effective as this epistemological aspect. The most important problem he dealt with in this political philosophy is the idea of freedom based on social contract and property. But Locke's idea of freedom is based not on historical processes of mankind, but rather on natural law or reason. However, he was expected to build a basis on the historical reality experienced in the history of mankind. In this article, we will try to make his political philosophy understandable by taking into account the lifestyle differences that emerged in the process of change of history. In this context, the following concepts, which are closely related to each other in his political philosophy, will be reconsidered: the state of nature, the law of nature, the freedom of property, the government, the law, the separation of forces, the concepts of trade and money. When these concepts are considered and evaluated in the light of the developments in the historical process, the idea of freedom will be made clearer. In this way we will try to show how the foundations of state, law, freedom, democracy and legitimacy in politics, and we will also argue that how our current experience of democracy is tightly united.

Keywords:

John Locke freedom, state of nature, property, nature law,

PDF

___

1. Akarsu, Bedia, “John Locke’un Devlet Felsefesi”, Felsefe Arkivi, 12. Sayı, 1961, (72-85).2. Bakırcı, Fahri, Locke ’ta Mülkiyet Anlayışı, Babil Yayınları, Ankara, 2004.3. Cevizci, Ahmet, Felsefe Sözlüğü, 6. basım, Paradigma Yayınları, İstanbul, 2005.4. Cevizci, Ahmet, Felsefe Tarihi, 3. basım, Say Yayınları, İstanbul, 2011.5. Çelebi, Emin, John Locke’un İdeler Teorisi Eleştirel Bir İnceleme, Gece Yayınları, Ankara, 2017.6. Değirmencioğlu Yıldız, Burcu, “John Locke’ta Doğa Durumu ve Direnme Hakkı”, Gazi Üniversitesi Hu-kuk Fakültesi Dergisi, C.XX, Sayı 3, 2016, (375-410).7. Locke, John, Hükümet Üzerinde İkinci İnceleme, (çev. Fahri Bakırcı), Ebabil Yayıncılık, Ankara, 2004.8. Magee, Bryan, Felsefenin Öyküsü, çev. Bahadır Sina Şener, Alfa Yayınları, İstanbul, 2017.9. Özcan, Mehmet Tevfik, “John Locke’un Birey Anlayışının Felsefi Temeli”, İstanbul Hukuk Fakültesi Mecmuası, Cilt LII, 52/1-4, Temmuz 2011, (559-586).10. Şeriati, Ali, Medeniyet Tarihi I, (çev.. Ejder Okumuş), Fecr Yayınları, 2. Basım, Ankara, 2013.11. Topdemir, Hüseyin Gazi ve Yavuz Unat, Bilim Tarihi, Pegem Akademi, 2. basım, Ankara, 2009.12. Usta, Sadık, Dünyayı Değiştiren Düşünürler III, Kafka, İstanbul, 2018.13. Çal, Canan, “Ibn Khaldûn And John Locke: A Polıtıcal Interpretatıon Of Socıety – A Road To Prıvate Property”, Yüksek Lisans Tezi, ODTÜ Sosyal Bilimler Enstitüsü, Felsefe Bölümü, Şubat, 2014.14. Yer, Sadi, “Gazali ve İbn Haldun’da Din-Devlet İlişkisi”, Yüksek Lisans Tezi, İstanbul Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü Felsefe ve Din Bilimleri ABD, İstanbul, 2004.15. Rousseau, Jean Jacques, Toplum Sözleşmesi, çev. Vedat Günyol, Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları, İstanbul, 2013.16. Aydın, Ayhan, Felsefe Düşünce Tarihi, Pegem Akademi, 6. basım, Ankara, 2011.