Çalışmamızda fare ve tavşanın intrinsik dil kaslarının kas lifi tipleri ve bu liflerin elektron mi kroskopik özellikleri incelendi. Bu çalışmada dört adet beyaz fare ve dört adet tavşan kullanıldı. Dilden alınan parçalar gluteraldehidle ve osmium tetroksitle fikse edildi. Uranil asetat ve kurşun sitrat ile boyanan ince kesitler JEOL-100SX elektron mikroskopta incelendi. Tavşanda elektron mikroskopik özellikleri farklı olan iki tip kas lifi gözlendi. Bunlardan biri myofibriller arasında geniş çaplı mitokondri kolonları içermekteydi. Sarkoplazmik retikulum tubulleri geniş ve belirgindi. Diğer lif tipinde ise küçük çaplı az miktarda mitokondri kolonu bulunmaktaydı. Ancak sarkoplazmik retikulum tubulileri de az miktarda ve küçük çaplıydı. Farenin dil kaslarını oluşturan kas lifleri de birbirlerinden farklı özellikteydi. Bazı lifler myofibriller arasında paralel uzanan geniş çaplı mitokondri kolonlarını içermekteydi. Sarkoplazmik retikulum elemanları küçüktü. Bazıları ise belirgin ve geniş çaplı sarkoplazmik retikulum tubullerine sahipti. Mitokondrileri diğer lif tipinden daha azdı ve bunlar uzun diziler şeklinde organize olmamışlardı. Bazı liflerde mitokondri daha azdı, sarkoplamik retikulum tubulileri küçük ve belirsizdi. Mitokondri ve sarkoplazmik retikulumunun gelişim derecesinin ve organizasyon örneğinin farklı memelilerin farklı kas liflerinde değişken olabileceği sonucuna varıldı.

In this study we investigated the muscle fiber types and their ultrastructural features in the intrinsic lingual muscles of the mouse and the rabbit. Four albino mice and four rabbits were used. Pieces of the tongues were fixed in gluteraldehyde and postfixed in osmium tetroxide. Ultrathin sections stained with uranyl acetate and lead citrate were examined in JEOL-100SX electron microscope. In the rabbit, two types of muscle fibers that varied in ultrastructural features were observed. One of these fibers had numerous mitochondria I columns of large diameter. Tubules of sarcoplasmic reticulum were large and prominent. The other type had fewer numbers of mitochondrial columns of small diameter. But tubules of sarcoplasmic reticulum were fewer and small in diameter. The muscle fibers that make up the mouse lingual muscles were not all identical also. Some of the muscle fibers consisted parallel rows of mitochondria of large diameter. The elements of sarcoplasmic reticulum were small. Some of them consisted prominent and large sarcoplasmic reticulum tubules. Mitochondria were fewer than that of the other fiber type, and these were not arranged as long rows. In some of them mitochondria were fewer and sarcoplasmic reticulum tubules were small. It is concluded that the organization pattern and development degree of mitochondria and sarcoplasmic reticulum may be variable in different muscle fiber types in different mammals.