HEMŞİRELİK ÖĞRENCİLERİNİN KİŞİSEL SAĞLIK VERİLERİNİN KAYIT VEKORUNMASI KONUSUNDAKİ TUTUMLARI

Araştırma bir devlet üniversitesinin hemşirelik bölümü öğrencilerinin kişisel sağlık verilerinin kayıt ve korunması konusundaki tutumlarının belirlenmesi amacıyla tanımlayıcı olarak yapılmıştır. Örnekleme üçüncü ve dördüncü sınıflardan 319 öğrenci alınmıştır. Veriler literatür taranarak oluşturulan "Kişisel Bilgi Formu" ve "Hemşirelik Öğrencileri İçin Kişisel Sağlık Verilerinin Kayıt ve Korunması Tutum Ölçeği" (KSVKKTÖ) kullanılarak toplanmıştır. Araştırmaya katılan öğrencilerin ölçek toplam puan ortalaması 3.94±0.42 olup tutumları olumlu olarak değerlendirilmiştir. Öğrenciler ölçeğin ‘Yasal veri paylaşımı’ alt boyutundan 4.24±0.57 ile en yüksek puanı almışlardır. Öğrencilerin sınıf düzeyi ve kişisel sağlık verileri ifadesini daha önce duyma durumlarının tutum düzeylerini etkilediği belirlenmiştir. Kişisel sağlık verileri ifadesini daha önce duyan ve duymayan öğrencilerin tutum puanları arasında istatistiksel olarak anlamlı fark olduğu saptanmıştır. Hemşirelik öğrencilerinin kişisel verilerin kaydı ve korunmasına ilişkin tutumlarının olumlu olduğu belirlenmiştir. Bu konuda öğrenci ve çalışan hemşirelerin dikkatini çekmeye yönelik eğitimlerin planlanması ve yasal sorumluluklarının paylaşılması önerilebilir.

Nursing Students’ Attitudes Regarding Registration and Protection of Personal Health Data

The research was conducted descriptively in order to determine the attitudes of the nursing students of a stateuniversity on the registration and protection of personal health data. 319 students from third and fourth yearswere included in the sampling. The data were collected using the "Personal Information Form" and the "PersonalHealth Data Registration and Preservation Attitude Scale For Nursing Students" created by scanning theliterature. The scale total score average of the students participating in the study is 3.94 ± 0.42 and their attitudesare evaluated as positive. The students got the highest score with 4.24 ± 0.57 from the "Legal data sharing" sub- dimension of the scale. It was determined that student's class level, and hearing the expression of personal healthdata before affected their attitude levels. A statistically significant difference was found between the attitudescores of the students who had heard the statement of personal health data before and those who did not. It hasbeen determined that the nursing students' attitudes towards the recording and protection of personal data arepositive. It may be suggested to plan training programs to attract the attention of students and working nursesand to share their legal responsibilities.

PDF

___

Akar, Y., Özyurt, E., Erduran, S., Uğurlu, D., Aydın, İ. (2019). Hasta mahremiyetinin değerlendirilmesi. Sağlık Akademisyenleri Dergisi, 6(1), 18-24.
Arslan, E. T., Demir, H. (2017). Sağlık çalışanlarının hasta mahremiyetine ilişkin tutumu: Nitel bir araştırma. Bolu Abant İzzet Baysal Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 17(4), 191-220.
Aydın, M. F. (2017). Kişisel sağlık verileri konusundaki farkındalık ve gözlemlerin öğrencilerde araştırılması. Selçuk Üniversitesi Sosyal ve Teknik Araştırmalar Dergisi, (14), 1-5.
Aydoğana, S. (2016). Hemşirelik öğrencilerinin klinik beceri kazanmaları sırasında karşılaştıkları etik problemler. Ethical problems of nursing students related to acquisition of clinical skills. Turk J Bioeth, 3, 120-123.
Bang K. S., Kang J. H., Jun M. H., Kim H. S., Son H. M., Yu S. J.,… Mi, K. K. (2011). Professional values in Korean undergraduate nursing students. Nurse Educ Today, 31(1), 72–5.
Balestra, M. L. (2017). Electronic health records: patient care and ethical and legal implications for nurse practitioners. The Journal for Nurse Practitioners, 13(2), 105-111.
Bekmezci, H., Özkan, H. (2015). Ebelik uygulamalarında mahremiyetin önemi. Sağlık Bilimleri ve Meslekleri Dergisi, 2(1), 113-124.
Bilir, Ö., Şişmanlar, D., Ersunan, G., Ayaz, T. (2015). Acil servis çalışanlarının hasta haklarına bakışı. Konuralp Tıp Dergisi, 7(1), 28-33.
Candan, M., Bilgili, N. (2018). Hemşire ve ebelerin hasta mahremiyetine ilişkin görüşlerinin değerlendirilmesi. Gazi Sağlık Bilimleri Dergisi, 3(3), 34-43.
Değirmen, N., Şaylıgil, Ö. (2020). Body privacy in gynecology obstetrics. Acta Bioethica, 26(2), 225-235.
Entzeridou, E., Markopoulou, E., Mollaki, V. (2018). Public and physician’s expectations and ethical concerns about electronic health record: benefits outweigh risks except for information security. International journal of medical informatics, 110, 98-107.
Gözmener, S. B., Şenol, S., İntepeler, Ş. S. (2019). Hemşirelik öğrencileri için kişisel sağlık verilerinin kayıt ve korunması tutum ölçeği geçerlik ve güvenirlik çalışması. Dokuz Eylül Üniversitesi Hemşirelik Fakültesi Elektronik Dergisi, 12(1).
Hosseini-Ghavam-Abad, L., Asghari, F., Bandehagh, A., Najafipour, S., Bigdeli, S. (2019). Patient privacy: Awareness and attitudes of Iran University of Medical Sciences medical students. Medical journal of the Islamic Republic of Iran, 33, 12.
International Council of Nurses. (2001). The ICN code of ethics for nurses. Nurs Ethics, (8), 375-379.
İzgi, M. C. (2014). Mahremiyet kavramı bağlamında kişisel sağlık verileri. Türkiye Biyoetik Dergisi, 1(1), 25-37.
Karaarslan, E., Ergin, A. M., Turğut, N., Kılıç, Ö. (2015). Elektronik sağlık kayıtlarının gizlilik ve mahremiyeti. XX. Türkiye'de İnternet Konferansı, 1-3.
Meleis, A. I. (2012). Theoretical nursing: Development and progress. Lippincott Williams & Wilkins, p.1-37.
Öğütçü, G., Testik, Ö. M., Chouseinoglou, O. (2016). Analysis of personal information security behavior and awareness. Computers & Security, 56, 83-93.
Özata, M., Özer, K. (2017). Sağlık çalışanlarının hasta mahremiyeti konusundaki tutumlarının incelenmesi. Hacettepe Sağlık İdaresi Dergisi, 20(1), 81-92.
Poorchangizi, B., Borhani, F., Abbaszadeh, A., Mirzaee, M., Farokhzadian, J. (2019). The importance of professional values from nursing students’ perspective. BMC nursing, 18(1), 1-7.
Shen, N., Bernier, T., Sequeira, L., Strauss, J., Silver, M. P., Carter-Langford, A., Wiljer, D. (2019). Understanding the patient privacy perspective on health information exchange: a systematic review. International journal of medical informatics, 125, 1-12.
Sookhak, F., Bazrafshan, M. R., Ahmadi, A., Kavi, E. (2019). Nurses' level of awareness and observance of patients' rights. Journal of Client-Centered Nursing Care, 5(3), 167-174.
Soysal, A., Kuşcu, F. N. (2018). Hasta hakları: Üniversite öğrencileri üzerinde bir uygulama. Gümüşhane Üniversitesi Sağlık Bilimleri Dergisi, 7(1), 101-110.
Thieme, E. (2016). Privacy, security, and confidentiality: Toward trust. In Health Information Exchange, Academic Press. pp. 91-104.
Türk Hemşireler Derneği. (2009). Hemşireler için etik ilke ve sorumluluklar. http://www. turkhemsirelerdernegi. org. tr. Upload/hemsire% 20brosur. pdf. Adresinden 15 Kasım 2020 tarihinde erişildi.
Ülker, T. (2018). Hemşirelik öğrencilerinin kendi mesleki yetkinliklerini değerlendirme aracının geçerlik ve güvenirlik çalışması. (Yayımlanmamış doktora tezi), Hacettepe Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü Ankara.
Varol, E. (2018). Hemşirelerin mahremiyet hakkındaki tutumları ve bakım uygulamalarının hasta mahremiyetine olan etkileri. (Yayımlanmamış doktora tezi), Balıkesir Üniversitesi Sağlık Bilimleri Enstitüsü, Balıkesir.
Yalçın, N., Aştı, T. (2011). Hemşire-hasta etkileşimi. Florence Nightingale Hemşirelik Dergisi, 19(1), 54-59.
Yüksel, Y. D. (2015). Mahremiyet hakkı ve sosyo-tarihsel gelişimi. Ankara Üniversitesi Siyasal Bilgiler Fakültesi Dergisi, 58(1), 182.