Türk Ticaret Kanunu’nun 7. Maddesinde Öngörülen “Ticari İşlerde Teselsül Karinesi” Tam Anlamıyla Uygulanabilir Durumda mıdır?
Yakın zamanda yürürlüğe giren 6102 Sayılı Yeni Türk Ticaret Kanunu’nda
(“TTK”) (m. 7), tıpkı 6762 Sayılı Eski Türk Ticaret Kanunu’nda (“eTTK”) olduğu gibi,
ticari işler nedeniyle birlikte borç altına girmede ve ticari işlerden doğan borçları temin
etmek için sağlanan kefaletlerde (gerek asıl borçluyla kefil, gerekse de birden fazla kefil
varsa, kefillerin kendi aralarında) teselsül esasının uygulama alanı bulacağını kabul
etmiştir. Diğer taraftan yine yakın zamanda yürürlüğe giren 6098 Sayılı Yeni Türk Borçlar
Kanunu (“TBK”) da, bu kez 818 Sayılı Eski Borçlar Kanunu’ndan (“eBK”) biraz daha
farklı olarak kefalet sözleşmeleri ve teminat amacıyla -sadece gerçek kişilerin teminat
veren konumunda oldukları- müteselsil borçluluk (ve borca katılma) halleri bakımından
özel bazı geçerlilik şekli düzenlemeleri sevk etmiştir. Buna göre TBK m. 583 bizzat kefalet
sözleşmeleri özelinde, TBK m. 603 ise genel olarak gerçek kişilerin teminat veren
konumunda oldukları diğer kişisel teminat sözleşmelerinde (dolayısıyla teminat amaçlı
müteselsil borçluluk ve borca katılmada) bazı geçerlilik şekli düzenlemeleri
öngörmektedir. Durum böyle olunca, TTK m. 7’nin öngördüğü teselsül karinesinin bu
düzenlemeler karşısındaki durumu açıklığa kavuşturulması ve her zaman uygulanabilir
durumda olup olmadığının tespit edilmesi gerekir. İşbu çalışmanın amacı, öğretide ve
yargı kararlarında konu ile ilgili olarak ileri sürülen farklı düşüncelerin ayrıntılarıyla ele
alınması ve söz konusu maddeler (TTK m. 7 ve TBK m. 583, 603) arasındaki ilişki ve
etkileşimin ne yönde olması gerektiğinin tespit edilmesidir.
“Presumption of Solidarity in Commercial Affairs” (Article 7 of the Turkish Commercial Code) Can Be Applied By All Means?
Art. 7 of the New Turkish Commercial Code N. 6102 (“New TCC”), provides a
presumption of solidarity in commercial affairs, as the Old Turkish Commercial Code N.
6762 (“Old TCC”). According to this presumption, unless it is otherwise stipulated by the
parties, where there is plurality of debtors in commercial affairs or a suretyship (if there
are more than one surety, also with regard their relation among themselves) is provided
for any debt that is arisen thereof, joint and several indebtedness or joint and several suretyship rules apply. On the other hand, New Turkish Code of Obligation N. 6098 (“New
TCO”), regulated the suretyship agreement differently from the Old Turkish Code of
Obligations N. 818 (“Old TCO”), which amounted to a thorough reform of the related
provisions. Accordingly, with regard to our subject matter, Art. 583 and 603 of the New
TCO stipulate compulsory form requirements with regard to both surety contracts and all
other types of personal securities (among other types, joint and several indebtedness and
adhesion to an existing debt included thereto as well) provided by real persons. In this
context, the interrelation of the Art. 7 of the New TCC and Art. 583 and 603 of the New
TCO must be enlightened and the question whether Art. 7 of the New TCC can be applied
by all means must be answered. This work aims to go in detail with regard the different
views put forward both in the legal doctrine and court decisions; and accordingly to
analyze the outcomes of the interactive relation of these mentioned provisions
___
- Arkan, Sabih, Ticari İşletme Hukuku, 19. Bası, BATİHAE, Ankara, 2014.
- Aslan, Yılmaz, Ticaret Hukuku Dersleri, 9. Baskı, Ekin Yayınları, Bursa, 2014.
- Ayan, Serkan, Kefalet Sözleşmesinde Kefilin Sorumluluğu, Adalet Yayınevi,Ankara, 2013.
- Aydoğdu, Murat / Kahveci Nalan, Türk Borçlar Hukuku – Özel Borç İlişkileri, İleri Kitabevi, İzmir, 2013.
- Barlas, Nami, “Kefalet Sözleşmesinin Geçerlilik Şartları”, Türk Borçlar Kanunu Sempozyumu, Makaleler-Tebliğler, Ed. M. Murat İnceoğlu, Oniki Levha Yayınları, İstanbul, 2012, s. 349-361.
- Baş, Ece, “6098 Sayılı Türk Borçlar Kanunu’nda Kefalet Sözleşmesinin Geçerlilik Şartlarına İlişkin Bazı Yenilikler”, İÜHFM, C. LXX, S.2, Yıl: 2012, s.115-144.
- Bilgen, Mahmut, 6098 Sayılı Türk Borçlar Kanunu Işığında Öğreti ve Uygulamada Kefalet ve Yargılama Hukukuna İlişkin Uyuşmazlıklar, Adalet Yayınevi, Ankara, 2013.
- Canyürek, Murat, Müteselsil Borçlulukta İç ve Dış İlişkiler, Vedat Kitapçılık, İstanbul, 2003.
- Çağa, Tahir, “Özel Hüküm Genel Hükmü Daima Bertaraf Eder Mi?”, TBB Dergisi, Yıl: 1991, S.3, s. 366-375.
- Çelik, Ahmet, Müteselsil Kefaletin Kurulması ve Geçerlilik Şartları, Adalet Yayınevi, Ankara, 2016.