AİHM’NİN ÖNLEYİCİ TUTUKLAMAYLA İLGİLİ VERDİĞİ KARARLAR BAKIMINDAN TEMELLENDİRİLEBİLİR AYRIMCILIK

Ayrımcılık konusu birçok durumda ortaya çıkabilmekte ve bazı durumlarda çeşitli gerekçelerle savunulabilmektedir. Etik bakımdan kimi ayrımcılıkların ise temellendirilebilir olabileceği belirtilmektedir. Bu durumlardan biri olan önleyici tutuklama gelecekte işlenecek bir suçu engellemek amacıyla tehlikeli kişilerin tutuklanması olarak tanımlanmaktadır. Önleyici tutuklama için kişinin mevcut durumda bir suçu işlemek üzere harekete geçmesi veya geçmişte suç işlemiş olması da her zaman gerekmemektedir. Bu çalışmada önleyici tutuklamanın etik bakımdan temellendirilebilir olup olmadığı Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi’nin kararları kapsamında tartışılmıştır. Zira Avrupa İnsan Hakları Mahkemesi’nin önüne gelen davalarda önleyici tutuklama konusu detaylı şekilde ele alınmıştır. Bununla ilgili “kanunsuz ceza olmaz” ve “özgürlük ve güvenlik hakkı” kapsamında önleyici tutuklamaya ilişkin kararlar incelenmiştir. Bu çalışmada da mahkemenin yaptığı tartışmalar bu maddeler ekseninde değerlendirilmekle birlikte mahkûmlarla ilgili bir “ayrımcılık” yapıldığından hareket edilmiştir. Etik değerlendirme bakımından mahkemece verilen kararların temellendirilebilir ayrımcılık kapsamında sayılıp sayılamayacağı konusu ele alınmıştır. Bu yapılırken İoanna Kuçuradi’nin etik görüşüne başvurulmuştur. Bu kapsamda AİHM’nin önleyici tutuklama konusunda verdiği kararlarının temellendirilebilir ve çelişkili olup olmadığıyla ilgili ulaşılan sonuç paylaşılmıştır.

Anahtar Kelimeler:

Temellendirilebilir Ayrımcılık, Önleyici Tutuklama, AİHM, İnsan Hakları

JUSTIFIABLE DISCRIMINATION IN THE CONTEXT OF ECHR’S DECISIONS ABOUT PREVENTIVE DETENTION

Discrimination occurs in various contexts and it may be justified for several reasons in some situations. It is stated that some discriminations may be ethically justifiable. Preventive detention, one of these situations, is defined as the detention of dangerous persons in order to prevent a crime to be committed in the future. It is not always necessary for a preventive detention to be involved in a crime or have committed a crime in the past. In this paper, it is discussed whether preventive detention is ethically justifiable or not in the context of European Court of Human Rights’s cases, because preventive detentions are dealt with in detail in the cases before the European Court of Human Rights. In this regard, cases about preventive detention are analyzed within the scope of “no punishment without law” and “right to liberty and security”. In this study, the discussions made by the court are evaluated on the basis of these articles and it has been accepted that a “discrimination” has come into view for the prisoners. Whether decisions made by the court are ethically justifiable or not is handled in the light of ethical evaluation. In doing this, Ioanna Kucuradi’s ethics is taken as a base. In the light of her views, the result about ethical justifiableness of preventive detention is shared.

Keywords:

Justifiable Discrimination, Preventive Detention, ECHR, Human Rights,

PDF

___

Case of Bergmann v. Germany Application no. 23279/14, 07.04.2016.
Case of Del Rio Prada v. Spain Application no. 42750/09, 21.10.2013.
Case of M. v. Germany Application no. 19359/04, 10.05.2010.
CENTEL Nur/ZAFER Hamide: Ceza Muhakemesi Hukuku, Beta Yay., İstanbul 2019.
CORRADO Michael: “Punishment Quarantine and Preventive Detention”, Criminal Justice Ethics içinde, 2(15), 1996, s.3-13.
GÖKCEN Ahmet/BALCI Murat/ALŞAHİN M. Emin/ÇAKIR Kerim: Ceza Muhakemesi Hukuku, Adalet Yay., Ankara 2020.
https://dusunbil.com/prof-dr-ioanna-kucuradi-korkarim-insan-haklari-tehlikeli-bir-kavram-olmustur-bile/ (Erişim Tarihi: 19.12.2019).
https://elpais.com/elpais/2013/10/21/inenglish/1382356317_763117.html (Erişim Tarihi: 13.11.2019).
İnsan Hakları ve Temel Özgürlüklerin Korunmasına İlişkin Sözleşme, Roma 1950.
KARAN Ulaş: “Bireysel Başvuru Kararlarında Ayrımcılık Yasağı ve Eşitlik İlkesi”, Anayasa Yargısı içinde, S.32, 2015, s.235-306.
KARAN Ulaş: Eşitlik İlkesi ve Ayrımcılık Yasağı, On İki Levha Yay., İstanbul 2017.
KUÇURADİ İoanna: “Felsefe ve İnsan Hakları”, İnsan Haklarının Felsefi Temelleri (Yayına Hazırlayan: İoanna KUÇURADİ) içinde, Türkiye Felsefe Kurumu Yay., Ankara 2009a, s.73-80.
KUÇURADİ İoanna: Çağın Olayları Arasında, Türkiye Felsefe Kurumu Yay., Ankara 2009b.
KUÇURADİ İoanna: Etik, Türkiye Felsefe Kurumu Yay., Ankara 2015.
KUÇURADİ İoanna: İnsan Hakları Kavramları ve Sorunları, Türkiye Felsefe Kurumu Yay., Ankara 2011.
KUÇURADİ İoanna: İnsan ve Değerleri, Türkiye Felsefe Kurumu Yay., Ankara 2013.
MCKENZIE, Mark J.: “The Influence of the European Court of Human Rights on the Behavior of National Courts in Terrorism and National Security Cases: A Case Study of Supreme Courts in Denmark, the U.K, and Spain”, 2014, s.1-31. (https://papers.ssrn.com/sol3/papers.cfm?abstract_id=2491723) (Erişim Tarihi: 9.11.2019).
MENGÜŞOĞLU Takiyettin: “Ontolojik Esaslara Dayanan Felsefi Antropoloji Hakkında Düşünceler”, Yüzyılımızda İnsan Felsefesi Takiyettin Mengüşoğlu Anısına içinde (Hazırlayan: İoanna KUÇURADİ), Türkiye Felsefe Kurumu Yay., Ankara 1997, s.1-7.
MENGÜŞOĞLU Takiyettin: Felsefeye Giriş, Doğubatı Yay., Ankara 2014.
MENGÜŞOĞLU Takiyettin: İnsan Felsefesi, Doğubatı Yay., Ankara 2015.
MONTAGUE Phillip: “Justifying Preventive Detention” Law and Philosophy içinde, S.18, 1999, s.173-185.
MORSE Stephen J.: Blame and Danger: An Essay on Preventive Detention”, Boston University Law Review içinde, 76(113), 1996, s.113-155.
RODRIGUEZ-FERRAND Graciela: “Spain: Parot Doctrine After the ECHR Decision”, The Law Library of Congress içinde, 2014, s.1-8: (http://www.loc.gov/law/help/parot-doctrine/spain-parot-doctrine.pdf) (Erişim Tarihi: 09.11.2019).
TEPE Harun: Etik ve Metaetik, Türkiye Felsefe Kurumu Yay., Ankara 2011.
TEPE Harun: Pratik Etik Etiğin Pratik Sorunları, Bilgesu Yay., Ankara 2016.
TEPE Harun: Varlık ve Bilgi Ontolojik Yaklaşımla Felsefe Yapmak, Türkiye Felsefe Kurumu Yay., 2017.
ÜNVER Yener/HAKERİ Hakan: Ceza Muhakemesi Hukuku, Adalet Yay., Ankara 2017