Meltem GÖKDAĞ BALTAOĞLU, Hale SUCUOĞLU, İrfan YURDABAKAN

Öğretmen Adaylarının Öz-yeterlik Algıları ve Başarı/Başarısızlık Yüklemeleri: Boylamsal Bir Araştırma

Bu araştırmanın amacı, aynı üniversitede öğrenim görmekte olan öğretmen adaylarının öz-yeterlik ve başarı/başarısızlık yüklemelerini betimlemek ve yıllara göre değişimini karşılaştırmalı olarak ele almaktır. Bu nedenle araştırmanın yöntemi betimseldir. Ancak, karşılaştırmalar aynı grupların 2. ve 4. sınıftaki öğrenimleri sırasında toplanan verilere dayandığından araştırma aynı zamanda boylamsal bir araştırmadır. Çalışma için veriler Öğretmen Öz-yeterlik ve Başarı/başarısızlık Yüklemeleri Ölçekleriyle örneklemde yer alan gruplardan iki yıl arayla (2. ve 4. sınıf, n=296) toplanmıştır. Yapılan analizlerin sonucunda, öğretmen adaylarının 2. sınıftan 4. sınıfa öz-yeterlik algılarının yükseldiği, başarı ve başarısızlık yüklemelerinin ise düştüğü, son sınıf öğrencilerinin öğretmenlik öz-yeterlik algılarının daha olumlu olduğu ayrıca, söz konusu farkların cinsiyete göre değişmediği fakat öğretmen adaylarının devam etmiş oldukları bölümlerine göre anlamlı farklılıklar gösterdiği bulgusuna ulaşılmıştır.

Anahtar Kelimeler:

Öğretmen adayı, Öğretmen Öz-yeterliği, Başarı/Başarısızlık Yüklemeleri

-

The purpose of this study is to describe self-efficacy and success/failure attributions of prospective teachers undergoing education in the same university, and to comparatively address variation of these by years. The study is a descriptive research as it is intended to comparatively analyse the variation of selfefficacy and success/failure attributions of prospective teachers by years. It is a longitudinal study as comparisons are based on data collected during education of the same groups in 2nd and 4th grades. The data of the study were collected from the groups in the sample with an interval of two years (2nd and 4th grades) (n=296). The data were collected by means of Teacher Self-Efficacy Scale and Success/Failure Attributions Scale. As a consequence of the study, it was seen that self-efficacy perceptions of prospective teachers increased, while their success and failure attributions decreased, and self-efficacy perceptions of senior students were rather positive

Keywords:

-,

PDF

___

KAYNAKÇA
Açıkgöz, K. Ü. (1996). Etkili öğrenme ve öğretme İzmir: Kanyılmaz Matbaası.
Ağgül Yalçın, F. (2011). Fen Bilgisi Öğretmen Adaylarının Bazı Değişkenlere Göre Öz Yeterlik İnançlarının İncelenmesi International Online Journal of Educational Sciences, 3(3), 1046-106.
Atay, D. (2007). Beginning teacher efficacy and the practicum in an EFL context. Teacher Development 11,2, 203-219.
Azar, A. (2010). Ortaöğretim fen bilimleri ve matematik öğretmeni adaylarının özyeterlik inançları.Teacher Development, 11:2, 203–219.
Bandura, A. (1997). Self-efficacy: The Exercise of Control. W.H. Freeman and Company,
Berkant, H. G. ve Ekici, G. (2007). Sınıf Öğretmeni Adaylarının Fen Öğretiminde Öğretmen Öz-Yeterlik İnanç Düzeyleri ile Zeka Türleri Arasındaki İlişkinin Değerlendirilmesi. Çukurova Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 16 (1)(113-132).
Bıkmaz, H.F. (2004). Eğitimde Bireysel Farklılıklar. Nobel yayın no:627. Eğitim yayınları dizi
No:186.1. Baskı.
Boruchovitch, E. (2004). A Study of Causal Attributions for Success and Failure in Mathematics among Brazilian Student, Revista Interamericana de Psicologia/Interamerican Journal of Psychology - Vol. 38, Num. 1 pp. 53-60.
Bümen, N. T. & Özaydın, T. E. (2013). Adaylıktan Göreve Öğretmen Özyeterliği ve Öğretmenlik Mesleğine Yönelik Tutumlardaki Değişimler. Eğitim ve Bilim. 38,(169),109-125.
Bümen, N. T. (2009). İlk ve Ortaöğretim Öğretmenlerinin Özyeterlik İnançlarının İncelenmesi: İzmir İli Örneği. 18. Ulusal Eğitim Bilimleri Kurultayı, 1-3 Ekim, Selçuk, İzmir.
Corkett, J., Halt, B., Benevides, T. (2011). Student and teacher self-efficacy and the connection to reading and writing. Canadian Journal of Education 34,1,65-98.
Çakıroğlu, J., Çakıroğlu, E. & Bone, W. J. (2005). Pre-service teacher self-efficacy beliefs regarding science teaching: A comparison of pre-service teachers in Turkey and the USA. Science Educator, 14 (1), 31-40.
Çalışkan, S., Sezgin Selçuk, G. ve Özcan, Ö. (2010). Fizik öğretmen adaylarının öz-yeterlik inançları: cinsiyet, sınıf düzeyi ve akademik başarının etkileri. Kastamonu Eğitim Dergisi, 18(2), 449-466.
Ekici, G. (2005). Eğitim fakültesi öğrencilerinin öğretmenlik öz-yeterlik inançlarını etkileyen faktörler. XIV. Ulusal Eğitim Bilimleri Kongresi, Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi, Denizli.
Ekici, G. (2008). Sınıf yönetimi dersini öğretmen adaylarının öğretmen öz-yeterlik algı düzeyine etkisi. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi 35, 98-110.
Ekici, G. (2009). Biyoloji Öğretmenlerinin Laboratuvar Kullanımı Öz-Yeterlik Algılarının İncelenmesi. Ahi Evran Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 10,3, 25-35.
Ekinci Vural, D. ve Hamurcu, H. (2008). Okul öncesi öğretmen adaylarının fen öğretimi dersine yönelik öz-yeterlik inançları ve görüşleri. İlköğretim Online, 7(2), 456-467, 2008. Http://İlkogretim-Online.Org.tr
Erden, M. ve Akman, Y. (1997). Eğitim psikolojisi (gelişim-öğrenme-öğretme), Ankara: Arkadaş Yayınevi, 4. Baskı
Fidan, N. (1996). Okulda öğrenme ve öğretme, Ankara: Alkım Yayınevi.
Gencer, A.S., Cakiroglu, J. (2007). Turkish preservice science teachers’ efficacy beliefs regarding science teaching and their beliefs about classroom management. Teaching and Teacher Education 23 (5), 664-675, 2007.
Gençtürk, A., Memiş, A. (2010). İlköğretim Okulu Öğretmenlerinin Öz-Yeterlik Algıları ve İş Doyumlarının Demografik Faktörler Açısından İncelenmesi. Elementary Education Online, 9,(3), 1037-1054.
Gibson, A., Dembo, M., 1984. Teacher efficacy: a construct validation. Journal of Educational Psychology 76, 4, 569–582
Gökdağ ,M. (1997). Temel eğitim öğretmenleri ile öğrencilerin güdü düzeyleri ve öğrenci öğretmen özellikleri, Nasıl Bir Eğitim Sistemi: Güncel Uygulamalar ve Geleceğe İlişkin Öneriler Sempozyumu, İzmir: 255-260.
Gredler, E. Margaret (1992). Bernard Weiner’s attribution theory, learning and ınstruction: theory into practice, Second Edition, New York. N.Y: Macmillan Publishing Company.
Hoy, W. K., Woolfolk, A. E. (1993). Teachers’ sense of efficacy and the organizational healthy of schools. The Elementary School Journal 93,356-372.
Isıksal, M., and E. Cakiroglu. (2005). Teacher efficacy and academic performance. Academic Exchange Quarterly 9,4, 28–32.
Izgar, H., Dilmaç, B., (2008). Yönetici Adayı Öğretmenlerin Özyeterlilik Algıları ve Epistemolojik İnançlarının İncelenmesi. Selçuk Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi. 20, 437-446.
McClure, J., Meyer, L.H. , Garisch, J., Fischer, R., Weir, K. F., Walkey, F. H. (2011). Students’ attributions for their best and worst marks: Do they relate to achievement?, Contemporary Educational Psychology 36 (2011) 71–81
New York.
Oğuz, A. (2012). Sınıf öğretmeni adaylarının akademik özyeterlik inançları. Anadolu Journal of Educational Sciences International 2,2,15-28.
Önen, F; Muşlu Kaygısız. (2013). Prospective Science Teachers’ Self-efficacy Beliefs about Teaching Science between 6-8 Terms and the Opinions on These Beliefs. Educational Sciences: Theory & Practice – 13,(4), 2449-2453.
Özdemir, S. M. (2008). Sınıf öğretmeni adaylarının öğretim sürecine ilişkin özyeterlik inançlarının çeşitli değişkenler açısından incelenmesi. Kuram ve Uygulamada Eğitim Yönetimi 54, 277-306.
Rusillo, M. T. C., & Arias, P. F. C. (2004). Gender differences in academic motivation of secondary school students. Electronic Journal of Research in Educational Psychology, 2(1), 97-112.
Saracaloğlu, A. S., Yenice, N., Özden, B. (2013). Fen Bilgisi, Sosyal Bilgiler ve Sınıf Öğretmeni Adaylarının Öğretmen Özyeterlik Algılarının ve Akademik Kontrol Odaklarının İncelenmesi, Pamukkale Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 34 ,227-250.
Schunk, D. (1994). Self-regulation of self- efficacy and attributions in academic setting. Bulunduğu Eser: D. H. Schunk & B. J. Zimmerman (Eds). Self- regulation of learning and performance. Lawrence Erlbaum Associates, Publishers, Hillsdale: New Jersey.
Schunk, D. (2011). Learning Theories an educational perspective, (Eğitimsel bir bakışla Öğrenme Teorileri Çeviri Ed. Muzaffer Şahin) 2. Basım, Nobel.
Senemoglu, N., Demirel, M., Yagci, E., & Üstündağ, T. (2009). İlköğretim sınıf öğretmenlerinin öz yeterlik inanç düzeyleri (Elementary school teachers’ self- efficacy beliefs). Humanity& Social Sciences Journal. 4(2): 164-171.
Taşkın Ekici, F., Ekici, E. (2014). Öğretmen Adaylarının Öğretmenlik Öz-yeterlik Algılarının Bazı Değişkenlere Göre İncelenmesi. European Journal of Social Sciences Education and Research 2,( 3), 17-25.
Tekkaya, C., J. Cakiroglu, and O. Ozkan. (2004). Turkish pre-service science teachers’understanding of science, and their confidence in teaching science. Journal of Education for Teaching 30, 57–66.
Tschannen-Moran, M., Woolfolk Hoy, A., (2001). Teacher efficacy: capturing an elusive construct. Teaching and Teacher Education 17, 783–805.
Voyles, M., & Williams, A. (2004). Gender differences in attributions and behavior in a technology classroom. Journal of Computers in Mathematics and Science Teaching, 23(3), 233-256.
Weiner, B. (1985). An attribution theory of achievement motivation and emotion. Psychological Review, Vol. 92, No. 4, 548-573
Weiner, B. (2010), The development of an attribution-based theory of motivation:A history of ideas, Educational Psychologist, 45(1), 28-36.
Woolfolk Hoy, A. & Burke Spero, R. (2005). Changes in teacher efficacy during the early years of teaching. Teaching and Teacher Education. 21, 343–356.
Woolfolk, A. E. (2001). Education psychology, Eighth Edition, Allyn & Bacon.
Yaman, S., Koray, Ö.C. ve Altunçekiç, A. (2004). Fen bilgisi öğretmen adaylarının öz-yeterlik inanç düzeylerinin incelenmesi üzerine bir araştırma. Türk Eğitim bilimleri Dergisi, 2(3),355-364.
Yılmaz, M., Gürçay, D. ve Ekici, G. (2007) Akademik özyeterlik ölçeğinin Türkçe’ye uyarlanması. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi (H. U. Journal of Education), 33, 253-259.