BEDENSEL ENGELLİLER İÇİN MUTFAKLARDA HAREKETLİ MOBİLYA VE EKİPMANLARININ TASARLANMASI

Mutfak fonksiyon olarak yemek pişirme, yemek yeme, çeşitli yemek gereçlerini ve gıdaları saklayabilme, bulaşık yıkama gibi temel eylemlerin yerine getirildiği yerdir. İnsanlar günün önemli bir bölümünü mutfakta geçirirler. Bedensel engellilerin de mutfakları kullanabilmeleri olağandır. Sadece mutfaktaki hareketli veya sabit elemanların ölçülerinde farklılıklar vardır. Mutfakta yemek pişirmek, yemek yeme, mutfak gereçlerini ve gıdaları saklamak sadece özürsüz bireyler için değil engelli bireyler içinde geçerlidir. Ayrıca engelliler için “kendi yemeğini yapabilmek” hiçte azımsanmayacak bir öneme sahiptir. Aslında engelli kullanıcı için mobilya tasarımı özel durumlarından dolayı kişilerin kısıtlanan hareketlerini, yardımcı ekipmanlar veya özel düzenlemeler vasıtasıyla yapabilir hale gelmesi ve yardıma ihtiyaç duymaksızın hayatını devam ettirebilmesidir. Günümüz teknolojisinde mutfakları engellilere uygun hale getirmek mümkündür. Mutfakta engelliler için en büyük problem erişebilirlik mesafelerinin uygun olmamasıdır. Özellikle mutfak dolaplarının standart yükseklikleri engellilerin kullanabilmeleri için uygun değildir. Bunun yerine bazı üretici firmaların engellilerin antropometrik ölçülerine göre ürettikleri mutfak ekipmanları mevcuttur. Bunun yanında yüksekliği ayarlanabilir tezgahlar, hareketli elektrikli gereçlerde engellilerin mutfakları kullanmasını kolaylaştırır. Bu makalede engellilerin mutfaklarda yaşadıkları problemler göz önüne alınarak çözüm önerileri sunulmaktadır.

Anahtar Kelimeler:

Engelli, Mobilya, Engelliler için Mutfak

PDF

___

[1] “Ulaşılabilirlik Kılavuzu”, Mimari Projelerde Engelli ve Yaşlılarla İlgili Olarak Uyulması Gereken Temel Kurallar [2] “Türkiye Özürlüler Araştırması”, 2004 Başbakanlık Devlet İstatistik Enstitüsü Başkanlığı- Başbakanlık Özürlüler İdaresi Başkanlığı, Devlet İstatistik Enstitüsü Matbaası, Ankara, [3]TS 9111, 1991, “Özürlü İnsanların İkamet Edeceği Binaların Düzenlenmesi Kuralları”, [4]Sürmen, Ş. 1995. “Özürlü, yaşlılarla İlgili Mimari Ölçüler, Standartlar ve Uygulamalar” İTÜ Çevre ve Şehircilik Uygulama Araştırma Merkezi, İstanbul. [5]Çalık, S, 2004 “Özürlülüğün Ölçülmesinde Metodolojik Yaklaşmalar Ve 2002 Türkiye Özürlüler Araştırması”, Öz – veri dergisi, Sayı 1, 303-331, [6]Türkiye Özürlüler Araştırması”, 2004 Başbakanlık Devlet İstatistik Enstitüsü Başkanlığı- Başbakanlık Özürlüler İdaresi Başkanlığı, Devlet İstatistik Enstitüsü Matbaası, Ankara, [7]Çağlar, D, 1982, Ortopedik Özürlü Çocuklar ve Eğitimleri, Ankara Üniversitesi Eğitim Bilimleri Fakültesi Yayınları, 2.Basım, No:115 [8]Ülke Raporu Çalışma Grubu, 2001, “Özürlüler İçin Ülke Raporu”, Başbakanlık Özürlüler İdaresi Başkanlığı Yayınları, Başbakanlık Basım Evi, Ankara [9]Başbakanlık özürlüler idaresi başkanlığı resmi web sitesi www.ozida.gov.tr [10] “Ergonomik Açıdan İnsan” http://www.ceko.sakarya.edu.tr/ders/cek325/3haftasunum.ppt [11]http://www.izmimod.org.tr/yasa/engelli.html#hakkinda#hakkinda [12]http://www.kbsa.org.uk/kitchen/accessible/furniture [13]http://www.access-board.gov/adaag/html “ Americans with Disabilities Act” (ADA)