Muharrem GÖLÜKCÜ, Haluk TOKGÖZ, Fatma UYSAL BAYAR, Orçun ÇINAR

Biberiye (Rosmarinus officinalis L.) Uçucu Yağ Kalite Parametrelerinin Hasat Zamanı ve Lokasyona Göre Değişimi

Bitkisel ürünlerin üretiminde kaliteyi etkileyen birçok parametre bulunmaktadır. Çalışmanın amacı biberiye bitkisinde uçucu yağı miktarı ve bazı kalite özelliklerinin bitkisel materyalin alındığı lokasyon ve hasat zamanına göre değişimini tespit etmektir. Çalışma kapsamında kullanılan materyaller doğal yetiştiriciliğinin yaygın olarak yapıldığı Akdeniz Bölgesi’nden üç farklı lokasyondan 12 ay boyunca birer aylık periyotlarla iki yıl süreyle (2018-2019) hasat edilmiştir. Hasat edilen örneklerde uçucu yağ miktarı, kırılma indisi, optikçe aktiflik ve özgül ağırlık analizleri gerçekleştirilmiştir. Ele alınan kalite parametreleri üzerinde lokasyon önemli etkiye sahip iken, hasat zamanı, uçucu yağ miktar ve optikçe aktiflik değeri üzerinde etkili olmuştur. Biberiyenin önemli kalite parametrelerinden birisi olan uçucu yağ bakımından, lokasyon bazında değerlendirme yapıldığında Adana-Karaisalı lokasyonu öne çıkmıştır. Hasat zamanına göre bir değerlendirme yapıldığında, uçucu yağ açısından en uygun hasat zamanının temmuz ayı olduğu tespit edilmiştir. Araştırma bulguları biberiyenin değerlendirilmesinde lokasyon ve her bir lokasyon için uygun hasat zamanının belirlenmesinin yerinde olacağını göstermektedir.

Anahtar Kelimeler:

Rosmarinus officinalis, uçucu yağ, hasat zamanı, lokasyon, kalite

Quality Parameters Variation of Rosemary (Rosmarinus officinalis L.) Essential Oil with Respect To Harvesting Time and Location

There are many parameters which are affected the herbal products quality. It was aimed to determine the effects of location and harvesting time on essential oil content of rosemary and some quality parameters of the oil. Plant materials were harvested one month intervals during two years (2018-2019) at three different location on Mediterrenean region, this region is main wild growing area for rosemary. Essential oil content, refractive index, optical activity and specific gravity analyzes were carried out for these plant materials. While, location has statistically significant effect on all quality parameters, harvesting time has important effect essential oil content and optical activity parameters. In terms of essential oil ratio, which is one of the important quality parameters of rosemary, the highest essential oil content was determined the plant harvested from Adana-Karaisalı according to location. And, the highest volatile oil content was obtained at the samples collected in July with respect to harvesting time. As a result, in order to determine the appropriate harvest time for each location should be evaluated before rosemary processing.

Keywords:

Rosmarinus officinalis, essential oil, harvesting time, location, quality,

PDF

___

Alipour M. Saharkhiz MJ. 2016. Phytotoxic Activity and Variation in Essential Oil Content and Composition of Rosemary (Rosmarinus officinalis L.) During Different Phenological Growth Stages. Biocatalysis and Agricultural Biotechnology. 7: 271-278.
Anh TT. Ngan LTT. Lam TD. 2019. Essential Oil from Fresh and Dried Rosemary Cultivated in Lam Dong Province. Vietnam. Materials Science and Engineering. 544: 1-5.
Anonim. 2003. Eteri yağları-Biberiye yağı (Rosmarinus officinalis L.). TS ISO 1342.
Anonim. 2008. Eteri yağlar-Optik çevirme açısı tayini-Polarimetrik metot. TS ISO 592.
Anonim. 2009. Eteri yağlar - Kırılma indisi tayini. TS ISO 280.
Anonim. 2011. Baharatlar. çeşniler ve tıbbi bitkiler - Uçucu yağ muhtevasının tayini (hidrodistilasyon yöntemi). TS EN ISO 6571.
Anonim. 2012. Hayvansal ve Bitkisel Yağlar – Özgül ağırlık tayini. TS 4959.
Anonymous. 2008. Rosemary leaf (Rosmarini folium). European Pharmacopeia. p: 2839-2840.
Atti-Santos AC. Rossato M. Pauletti GF. Rota LD. Rech JC. Pansera MR. Agostini F. Serafini L.. Moyna P. 2005. Physico-chemical Evaluation of Rosmarinus officinalis L. Essential Oils. Brazillian Archives of Biology and Technology. 48 (6): 1035-1039.
Ayanoğlu F. Başkaya Ş. Bahadırlı NP. 2016. Biberiye (Rosmarinus officinalis L.) Bitkisinin Uçucu Yağ Oranı. Uçucu Yağ Bileşenleri ve Antioksidan İçeriğinde Morfogenetik ve Ontogenetik Varyabilite. Mustafa Kemal Üniversitesi Ziraat Fakültesi Dergisi. 21(1): 12-20.
Ayoob I. Rahman MU. Rehman SU. 2018. Essential Oil Composition of Rosmarinus officinalis L. from Kashmir (India). EC Microbiology. 14 (2): 29-32.
Barakat H. Ghazal GA. 2016. Antifungal and Antioxidant Activities of Rosemary (Rosmarinus officinalis L.) Essential Oil. Journal of Food and Dairy Science. 7 (5): 273-282.
Bazaid SA. El-Amoudi MS. Ali EF. Abdel-Hamed ES. 2013. Volatile Oil Studies of Some Aromatic Plants in Taif Region. Journal of Medicinal Plants Studies. 1 (5): 119-128.
Begum A. Sandhya S. Ali SS. Vinod KR. Reddy S. Banji D. 2013. An In-Depth Review on the Medicinal Flora Rosmarinus officinalis (Lamiaceae). Acta Scientiarum Polonorum. Technologia Alimentaria. 12 (1): 61-73.
Chalchat JC. Garry RP. Michet A. Benjilali B. Chabart JL. 1993. Essential Oils of Rosemary (Rosmarinus oflicinalis L.) The Chemical Composition of Oils of Various Origins (Morocco. Spain. France). Journal of Essential Oil Research. 5: 613-618.
Davis PH. 1982. Flora of Turkey and The East Aegean Islands. Volume 7. Edinburgh: Edinburgh University Press.
Dıraz Yıldırım E. 2018. The Effect of Seasonal Variation on Rosmarinus Officinalis (L.) Essential Oil Composition. International Journal of Agriculture and Wildlife Science. 4(1): 33-38.
Düzgüneş O. Kesici T. Kavuncu O. Gürbüz F. 1987. Araştırma ve Deneme Metotları. Ankara Üniversitesi. Ziraat Fakültesi Yayınları. Ankara. 381s.
Genena AK. Hense H. Smania Junior A. Souza SMD. 2008. Rosemary (Rosmarinus officinalis) – A Study of the Composition. Antioxidant and Antimicrobial Activities of Extracts Obtained with Supercritical Carbon Dioxide. Food Science and Technology (Campinas). 28 (2): 463-469.
Gülbaba AG. Özkurt N. Kürkçüoğlu M. Başer KHC. 2002. Mersin Ve Adana Yöresindeki Doğal Biberiye (Rosmarinus Officinalis L.) Populasyonlarının Tespiti Ve Uçucu Yağ Verim Ve Bileşimlerinin Belirlenmesi. Orman Bakanlığı Yayın No:193.
Gürbüz B. Bahtiyarca Bağdat R. Uyanık M. Pour Rezaeieh KA. 2016. Rosemary (Rosmarinus officinalis L.) Cultivation Studies under Ankara Ecological Conditions. Industrial Crops and Products. 88: 12–16.
Hussain AI. Anwar F. Chatha SAS. Jabbar A. Mahboob S. Nigam PS. 2010. Rosmarinus officinalis Essential Oil: Antiproliferative. Antioxidant and Anibacterial Activities. Brazilian Journal of Microbiology. 41: 1070-1078.
Kassahun A. Feleke G. 2019. Proximate Analysis. Physicochemical Properties and Chemical Characterization of Rosmarinus officinalis L. Oil. Natural Volatiles & Essent Oils. 6 (2): 20-24.
Kırıcı S. İnan M. 2001. Effect of Different Harvesting Time on The Essential Oil Content of Rosemary in the Çukurova Conditions. Proceedings of the Workshop on Agricultural and Quality Aspects of Medicinal and Aromatic Plants. May 29- June 01-2001 Adana. pp: 263-271.
Kırpık M. Özgüven.M. 2018. Farklı Kökenli Rosmarinus officinalis L. (Biberiye) Bitkilerinin Verim Ve Uçucu Yağları Üzerinde Araştırmalar. Adıyaman Üniversitesi Tarımsal Araştırma ve Uygulama Merkezi Dergisi. 6 (2): 46-54.
Koleilat M. Raafat K. El-Lakany A. Aboul-Ela M. 2017. Designing Monographs for Rosmarinus officinalis L. and Lavan¬dula angustifolia L.: Two Lebanese Species with Significant Me¬dicinal Potentials”. Pharmacognosy Journal. 9 (4): 452-474.
Melito S. Petretto GL. Chahine S. Pintore G. Chessa M. 2019. Seasonal Variation of Essential Oil in Rosmarinus officinalis Leaves in Sardinia. Natural Product Communications. 14 (7): 1–7.
Najem AM. Abed IJ. 2017. Potential Use of Rosemary (Rosmarinus officinalis L.) Essential Oil as Anti-Bacterial and Anti –Algal. Journal of Pharmacy and Biological Sciences. 12 (2): 68-71.
OGM. 2021. T.C. Tarım ve Orman Bakanlığı Orman Genel Müdürlüğü. Resmi İstatistikleri (https://www.ogm.gov.tr/tr/e-kutuphane/resmi-istatistikler) (Erişim tarihi: 20.03.2021).
Ospina JD. Tovar CDG. Flores JCM. Orozco MSS. 2016. Relationship Between Refractive Index and Thymol Concentration in Essential Oils of Lippia origanoides Kunth. Chilean Journal of Agricultural & Animal Sciences. 32 (2): 127-133.
Roomiani L. Ghaeni M. Moarref M. Fallahi R. Lakzaie F. 2019. The Effects of Rosmarinus officinalis Essential Oil on the Quality Changes and Fatty Acids of Ctenopharyngodon idella. Iranian Journal of Fisheries Sciences. 18 (1): 95-109.
Sasikumar B. 2004. Rosemary. Handbook of Herbs and Spices. Editor: Peter. K.V. Cambridge: CRC Press.