YEREL BASININ GÖZÜNDEN BALKAN SAVAŞLARI ARİFESİNDE BİR BALKAN KENTİ: SEREZ

Bu çalışma, 14 Kasım 1910’da Serez’de “Siroz” adıyla yayına başlayıp ardından “Hançer” adını alarak yaklaşık iki yıl yayına devam eden ilk Türkçe gazetelerin gözünden, Balkan Savaşları arifesinde Makedonya bölgesinde siyasi ve ekonomik açıdan oldukça canlı bir Balkan kenti olan Serez’de yaşanan siyasi ve ekonomik olayları, gündelik hayatı ele alarak, savaş öncesi kentin canlı bir fotoğrafını sunmayı amaçlamaktadır. Ayrıca resmi yazışmalar ve belgelere de yansıyan çeşitli gelişme ve olayları Serezli aydınların bu gazete aracılığıyla halka nasıl aktardıkları, taşranın merkeze nasıl baktığı veya İstanbul’da yaşanan olayları nasıl gördüğü ortaya konulmaya çalışılacaktır. Kentte yaşayanların merkezi idareyi temsil eden atanmış idari birimlerle kendilerini temsil eden seçilmiş yerel yönetim ve yöneticilere bakışlarına; kentin sorunlarına yönelik çözüm önerileri ile halkın sesi olmaya yönelik çabalarına da ayrıca dikkat çekilmektedir.

Anahtar Kelimeler:

Serez, Balkan Savaşları, Yerel Basın, İttihat ve Terakki Cemiyeti, Siroz, Hançer

A BALKAN CITY ON THE EVE OF THE BALKAN WARS THROUGH LENSES OF THE LOCAL PRESS: SERRES

This study aims to explore political, economic and daily life in Serres on the eve of the Balkan Wars through the lenses of the first Turkish newspapers of Serres. Siroz was first published in 1910 and then changed its name into Hançer in 1911 and continued to be published until 1912. Additionally the study tries to show how the intellectuals of the city reflect different events and political developments explained in official documents and correspondences of the period to the the city dwellers, and how a provincial intellectual considers political events happening in the capital city of the Empire and reflects his readers through the newspapers as well. This study also tries to explore how columnists of these newspapers consider representatives of the central authority and elected authority in the town, and their proposals for solving the problems that affect the town and their efforts to be the voice of the people.

Keywords:

Serres, Siroz, Hançer, Balkan Wars, Local press, Committee of Union and Progress,

PDF

___

Aydın, H. V. (2011). Oi protes tourkikes efimerides ton serron. Timitikos Tomos gia ton Anastasio Iordanoglou (1. Baskı) içinde (s. 161-180). Thessaloniki: Ant. Stamoulis.
Aydın, H. V. (2012). Osmanlı idaresinin son yüzyılında Siroz (Serez) kenti ve sancağı. Mübadil kentler: Yunanistan (1.baskı) içinde (s. 31-47). İstanbul: Lozan Mübaddileri Vakfı.
Balta, E. (2009). Serez, TDV İslam Ansiklopedisi, 36, 556-558.
Başbakanlık Osmanlı Arşivleri (BOA) DH. MTV. 10/4
Başbakanlık Osmanlı Arşivleri (BOA). DH. 5964
Başbakanlık Osmanlı Arşivleri (BOA). DH. MKT. 1126/26
Başbakanlık Osmanlı Arşivleri (BOA). DH. MKT. 113/44
Başbakanlık Osmanlı Arşivleri (BOA). DH. MKT. 1179/20
Başbakanlık Osmanlı Arşivleri (BOA). DH. MKT. 2553/76
Başbakanlık Osmanlı Arşivleri (BOA). MF.MKT. 83/56
Başbakanlık Osmanlı Arşivleri (BOA). MF.MKT. 92/120
Başbakanlık Osmanlı Arşivleri (BOA).DH. MKT. 692/2 25
Brummet, P. (2000). Images and imperialism in the Otoman revolutionary press 1908-1911. New York: New York State University Press.
Çelik, Z. (2007). Osmanlının zor yıllarında Rumeli göçmenlerinin Türk basınındaki sesi: Muhacir Gazetesi (1909-1910). (Yayınlanmamış yüksek lisans tezi). Selçuk Üniversitesi, Konya.
Darkot, B. (1993). Serez, İslam Ansiklopedisi, 10, 516-518.
Kadri, Kazım H. (1991). Meşrutiyetten Cumhuriyete hatıralarım. İstanbul: İletişim Yayınları.
Κaftantzis, G. (1983). Oi Serres Allote kai Tora. Serres: Orfea Serron.
Kaftantzis, G. (1996). İstoria tis Poleos ton Serron kai tis Periferias tis, C. III. Thessaloniki: y.b.
Κandilakis, M. (1988). Efimeridografia tis Thessalonikis, C. I. Thessaloniki: University Studio Press.
Karatanasis, T. (1993). O D. Maroulis kai i efimerida Makedonia ton Serron (1878), zitimata istorias ton proton Serraikon ekdoseon, Serraika Analekta, 2, 341-351.
Kudret, C. (1985). Abdülhamit döneminde sansür I. İstanbul: Cumhuriyet yayınları.
Makedonia (1910). Makedonia: Vilaetia Thessalonikis-Monastariou. Athina: Typografiou Nomikis.
McCarthy, J. (2002). The population of the Ottoman Empire before and after the fall of the empire. Population History of the Middle East and the Balkans (1. baskı) içinde (s. 275-288), İstanbul: Isis Press.
Niyazi, Resneli A. (1326). Hatırat-ı Niyazi yahud tarih-i inkılab-ı kebir-i Osmaniyeden bir sahife. İstanbul: Sabah Matbası
Panzac, D. (1995). La Population de la Macédonia au XIXe Siecle (1820-1912), Population et Santé dans L’Empire Ottomman (XVIII e- XXe s.). (1. baskı) içinde (s. 113-134). İstanbul: Les Edition Isis.
Şafak, E. (2005, 29 Mayıs). Niyazi bey ve geyiği, Sabah Gazetesi. https://www.sabah.com.tr/yazarlar/pazar/safak/2005/05/29/niyazi_bey_ve_geyigi
Salname (1299). Salname-i Selanik, Defa 8, Selanik: Selanik Vilayet Matbaası.
Salname (1307). Salname-i Selanik, Defa 10. Selanik: Selanik Vilayet Matbaası.
Salname (1312). Salname-i Selanik, Defa 13, Selanik: Selanik Vilayet Matbaası.
Salname (1315). Salname-i Selanik, Defa 15, Selanik: Selanik Vilayet Matbaası.
Serezli, M. E. (2002). Memleket hatıraları, C. I. Ankara: TTK.
Siroz ve Hançer gazeteleri (1910-1912). Sayı 1-88. Siroz.
Statistikio (1919). Statistikoi pinakes tou plithismou kai ethnikotitas ton nomon Serron kai Dramas, Athens: y.b.
Tsanakaris, B. (1999). Chroniko Serreaikis typogragias (1878-1960). GIATI, Serres.
Tunaya, T. Z. (1998). İslamcılık cereyanı. İstanbul: Cumhuriyet Yayınları.
Uğraş, N. (2008). Osmanlı basınında Balkan Savaşları sırasında Osmanlı Devleti’nde yaşanan siyasal gelişmeler. (Yayınlanmamış yüksek lisans tezi). Gazi Üniversitesi, Ankara.
Yerolimpos, A. (2002). Siroz, Encyclopedia of Islam. 9, 673-675.