SÜRDÜRÜLEBİLİR ARAZİ KULLANIMI BAKIMINDAN GÜLEK KASABASI YAYLALARI

ÖZETYeryüzündeki doğal kaynakların daha verimli bir şekilde kullanılması için yapılan çalışmalarda son zamanlarda büyük artış meydana gelmiştir. Zira bu kullanım faaliyetleri tarihi bir değere sahip olmakla birlikte planlı olarak bu faaliyetlerin devam ettirilmesi fikride önem kazanmıştır. Türkiye yaylacılık faaliyetlerinin çok karakteristik olarak gerçekleştiği bir ülkedir. her bölgesinde farklı karakterlerde ve sürelerle gerçekleştirilen yaylacılık faaliyetlerini kır potansiyeli açısından ele almak gerekmektedir. Özellikle hayvancılık amaçlı yapılan yaylacılık faaliyetlerinin çok hızlı bir şekilde sayfiye amaçlı yaylalara dönüştüğü ülkemizde, hayvancılık amaçlı yaylacılığın bitmemesi ve daha düzenli bir şekilde sürdürülebilmesi için bu yaylaların çok detaylı olarak incelenmesi faydalı olacaktır. Bu çalışmada Bolkar Dağlarının doğu kesiminde, Orta Anadolu bölgesini kıyıdan Çukurovaya bağlayan Gülek Boğazının Güney-Güneybatısında, Gülek Belediyasinin Mücavir alanı sınırları içerisinde kalan Karboğazı ve Elmalıboğaz yaylak alanı incelenmiştir. Bu çalışmada aynı zamanda bu alanda faaliyette bulunan yaylacıların kışlak alanları üzerinde de durulmuştur. Araştırmada Yaylalacılara ait 105 soruluk anket uygulanmış ve anket dışında da ek olarak verdikleri bilgiler not edilerek değerlendirmeye tabi tutulmuştur. Çalışma sonucunda bu alanda yürütülen yaylacılık faaliyetleri planlama bakımından ele alınarak sürdürülebilir arazi kullanımı bakımından geleceğe yönelik öneriler geliştirilmiştir.Anahtara Kelimeler: olkar dağları, Gülek Kasabası, Yaylacılık, Arazi Kullanım Planlaması

Anahtar Kelimeler:

Bolkar Dağları, Gülek Kasabası, Yaylacılık, Arazi Kullanım Planlaması

-

There are a lot of studies which are for more productive as use natural sources in the world. This usage form has continued since centuries, but it has not been planning. It is thing that it has to be planning. Turkey where there are characteristically transhumance activities is very rich country. Transhumance is continued differently and dissimilar time every regions. They have to be evaluated in terms of rural potential. As Summer Resort “Sayfiye Yaylacılık” has been developing recently, stockbreeding purposeful transhumance can be finished. Some arrangement should be for this activities not finishing. In this study, Elmalıboğaz and Karboğazı Summer Pastures, in the boundary of Gülek town where it is south of east part of Bolkar Mountain are investigated both yayla settlement and nomads. In the study, an inquiry which takes shape 105 questions is applied and asked some question apart from inquiry and this information are evaluated. In the end, some proposals are come up with in terms of sustainable land use aimed at planning.

Keywords:

Bolkar Mountains, Gülek Town, Transhumance, Land Use Planning,

PDF

___

Alagöz, C.A. (1938). Anadolu da Yaylacılık, C. H. P. Konferanslar Serisi. No. 1 Ankara
Alagöz, C.A. (1993). Türkiye’de Yaylacılık Araştırmaları, Türkiye Coğrafyası, Araştırma ve Uygulama Merkezi Dergisi, 1.
Atalay, İ.(1988). Toros Dağlarında Karstlaşma ve Karstik Alanların Ekolojisi. TJD Jeomorfoloji Dergisi, 16: 1-9.
Bazin M.(1995). Orta Toros Yörüklerinden Sarıkeçili Aşireti, Türkiye Coğrafyası, Araştırma ve Uygulama Merkezi Dergisi, 3, (Çev.: Hamdi KARA).
Bilgili, A. S., (2000). Tarsus Türkmenleri(Varsaklar),” Anadolu’da ve Rumeli’de Yörükler ve Türkmenler Sempozyumu Bildirileri, 83-101, Tarsus
Bilgili, A. S. (2001). Osmanlı Döneminde Tarsus Sancağı ve Tarsus Türkmenleri, Kültür Bakanlığı Esarleri:2657, Ankara
Blumenthal, M. (1956). Yüksek Bolkardağın Kuzey Kenar Bölgelerinin ve Batı Uzantılarının Jeolojisi (Güney Anadolu Torosları). Ankara: MTA Enst. Yay.
Çelik, Ş. (2000). XVI. Yüzyılda İçel Yörükleri Hakkında Bazı Değerlendirmeler. Anadolu’da ve Rumeli’de Yörükler ve Türkmenler Sempozyumu Bildirileri, 83-101, Tarsus
Demirtaşlı, E., Tutha, N., Bilgin, A.Z. ve Selim, M., (1984), “Geology of The Bolkar Mountains”, Geology of The Taurus Belt da., 26-29 Eylül, 125-142
Ege, İ. (2008a). Bolkar Dağlarının Doğu Kesiminde Jeomorfolojik Birimler Üzerinde Arazi Kullanımı. Yayınlanmamış Doktora Tezi, A.Ü., Sos. Bil. Enst., Ankara
Ege, İ. (2008b) “The Relationships Between Geomorphologic Units and Transhumance Activities in East Part of Bolkar Mountains”, (Bolkar Dağları’nın Doğu Kesiminde Jeomorfolojik Birimler ile Yaylacılık Faaliyetleri arasındaki ilişkiler). 5th International Conference on Geographic Information Systems, Volume 1, page:335- 341, 2-5 July 2008 İstanbul/Turkey
Emiroğlu, M. (1977) Bolu’da Yaylalar ve Yaylacılık. Ankara: Ankara Üniversitesi Dil ve Tarih Coğ. Fakültesi yayınları No:272,
Gözenç, S. (1978) Küçük Menderes Havzasında Arazinin Kullanılış ve Sınıflandırılması. İstanbul: İ. Ü., Yay. No:2396, Coğ. Enst. Yay. No: 94,
Gözenç, S. (1979) Bolu Depresyonu ve Yakın Çevresinde Araziden Faydalanma (land-use), İ. Ü., Yay. No:2598, Coğ. Enst. Yay. No: 108, İstanbul
Koca, H. - Özdemir, Ü. ve Şahin F.İ. (2005) Ulaşım Coğrafyası Açısından Gülek Boğazı, Doğu Coğrafya Dergisi, 14: 7-30.
Özçağlar, A. - Özgür, M.- Somuncu, M. Bayar, R.-Yılmaz, M. – Yüceşahin, M.- Yavan, N.-Akpınar, N. ve Karadeniz, N., (2006) Çamlıhemşin İlçesinde Doğal ve Beşeri Kaynak Tespitine Bağlı Olarak Geliştirilen Arazi Kullanım Kararları, TÜCAUM, Coğrafi Bilimler Der., 4 (1).
Refik, A. (1930). Anadolu’da Türk Aşiretleri 966-1200, İstanbul: Devlet Matb. Sevgi, C. (1984). Adana İlinin Kuzeydoğu Kesiminde Yaylacılık, Ege Coğrafya Dergisi, 2.
Somuncu, M. (2005). ALADAĞLAR, Yaylacılık ve Dağ Göçebeliği Konusunda Bir Araştırma. Ankara: Gündüz Eğitim ve Yayıncılık,
Şenol, M.; Şahin, Ş.; Duman, T. Y. (1989). Adana-Mersin Dolayının Jeoloji Etüd Raporu, (1/100.000 Ölçekli Mersin O33 paftası), MTA, Doğu Akdeniz Bölge Müdürlüğü.
Tunçdilek, N. (1978). Türkiye’nin Kır Potansiyeli ve Sorunları. İstanbul: İ. Ü. Yayınları.
Tunçdilek, N., (1985), Türkiye’de Relief Şekilleri ve Arazi Kullanımı. İstanbul: İ. Ü. Yayınları, Deniz Bilimleri ve Coğrafya Enst.
Yalman (Yalgın), A. R. (1993). Cenupta Türkmen Oymakları - I ve II. Ankara: Kültür Bakanlığı Yayınları