İLKÖĞRETİM ÖĞRETMENLERİNİN DUYGUSAL ZEKÂ DÜZEYLERİ İLE YAŞADIKLARI PSİKOLOJİK YILDIRMA ARASINDAKİ İLİŞKİNİN İNCELENMESİ

Bu çalışmanın amacı ilköğretim öğretmenlerinin duygusal zeka düzeyleri ile yaşadıkları psikolojik yıldırma (mobbing) arasındaki ilişkiyi incelemektir. Araştırmanın evreni Gaziantep İli Şahinbey ve Şehitkâmil merkez ilçelerinde bulunan ilköğretim okullarında görev yapan öğretmenlerden oluşmaktadır. Araştırmanın örneklemi ise Şahinbey ilçesinde bulunan 12 ilköğretim okulunda görev yapan 357 öğretmenden oluşmaktadır. Araştırmanın verileri Bar-on Duygusal Zeka Ölçeği ve Psiko-şiddet (Mobbing) Ölçeği ile toplanmıştır ve elde edilen veriler çok yönlü varyans analizi (ANOVA) tekniği ile test edilmiştir. Yapılan istatistiksel analizler sonucunda branş değişkeninin psikolojik yıldırma toplam puanı üzerinde anlamlı bir fark oluşturduğu ve branş öğretmenlerinin sınıf öğretmenlerine göre psikolojik yıldırma algılarının daha yüksek olduğu görülmüştür. Öğretmenlerin psiko-şiddet ölçeği aşağılama alt boyutu puanları duygusal zekaya göre farklılık göstermektedir. Duygusal zekâ düzeyi yüksek olanların düşük ve orta düzey duygusal zekâya sahip olanlara göre psikolojik yıldırma algıları daha yüksektir. Öğretmenlerin psiko-şiddet ölçeği cinsel taciz alt boyutu puanları kıdeme göre farklılık göstermektedir. Öğretmenlerin psiko-şiddet ölçeği iletişim engelleri alt boyutu puanları duygusal zekâya göre farklılık göstermektedir. Öğretmenlerin psiko-şiddet ölçeği iletişim engelleri alt boyutu puanları branşlarına göre farklılık göstermektedir.

Anahtar Kelimeler:

Psikolojik Yıldırma (Mobbing), Duygusal Zeka

-

The aim of this research is to present the relationship between mobbing and level of emotional intelligence of the teachers that work at primary school. The research consists of some teachers who work at schools in Şahinbey and Şehitkamil towns in Gaziantep. Examples of the research consist of randomly choosen 357 teachers that work at these schools. Datas at the research is acquired by Bar-on Emotional Intelligence scale and mobbing scale. Datas of this research are tested tecnique of ANOVA. In conclusion of statistical analysis there is a meaningful effect between mobbing and branch factor. According to this conclusion, branch teachers have higher sense of mobbing than class teacher. Mobbing scale insultment lower level points of teachers differ from according to emotional intelligence. The person whose emotional intelligence is higher has higher mobbing sense than the person who has low or medium emotional intelligence. Teachers’ mobbing scale sexual abuse lower level points differ from according to seniority. Teachers’ mobbing scale communication abstacles lower level points differ from according to emotional intelligence. According to this, when the emotional intelligence level of teachers gets higher, it is said that they are exposed to mobbing scale communication abstacles lower level too much. Teachers’ mobbing scale communication abstacles lower level points differ from according to branch

Keywords:

-,

PDF

___

Abay, A. (2009). İlköğretim Okullarında Çalışan Öğretmenlerin Psikolojik Şiddet Algıları İle Sosyal Destek Algıları Arasındaki İlişkinin İncelenmesi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Maltepe Üniversitesi, İstanbul.
Acar, F.T. (2001). Duygusal Zeka Yeteneklerinin Göreve Yönelik ve İnsana Yönelik Liderlik Davranışları ile İlişkisi: Banka Şube Müdürleri Üzerine Bir Alan Araştırması. Yayımlanmamış Doktora Tezi, İstanbul Üniversitesi, İstanbul.
Acar, A. B. ve Dündar, G. (2008). “İşyerinde Psikolojik Yıldırmaya (Mobbing) Maruz Kalma Sıklığı İle Demografik Özellikler Arasındaki İlişkinin İncelenmesi”. İstanbul Üniversitesi İşletme Fakültesi Dergisi, 37(2):8-9.
Alparslan, A.M. ve Tunç, H. (2009). “Mobbing Olgusu ve Mobbing Davranışında Duygusal Zeka Etkisi”. Süleyman Demirel Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 1(1):146-159.
Baltaş, Z. (2006). Duygusal Zeka. (3. Baskı). İstanbul: Remzi Kitapevi.
Başaran, İ. E. (2000). Eğitimin Psikolojik Temelleri-Eğitim Psikolojisi. (5. Baskı). İstanbul: Feryal Matbaası.
Cemaloğlu, N. (2007). “Okul Yöneticilerinin Liderlik Stilleri İle Psiko-şiddet Arasındaki İlişki”. Hacettepe Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 33:77-87.
Çalışkan, O. (2005). Turizm İşletmelerinde Çalışanlara Yapılan Psiko-şiddet Davranışları. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Mersin Üniversitesi, Mersin.
Doubtfire, D. (1997). İnsanlarla İyi Geçinmenin Yolları. (Çev.:Evren Kayra). İstanbul: Rota Yayınları.
Eğerci, T. Ç. (2009). İlköğretim Okullarında Görev Yapan Öğretmenlerin Maruz Kaldıkları Psiko-şiddetin (Mobbingin) Örgütsel Güven Düzeyine Etkisi. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Sakarya Üniversitesi, Sakarya.
Ertürk, A. (2005). Öğretmen ve Okul Yöneticilerinin Okul Ortamında Maruz Kaldıkları Yıldırma Eylemleri. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Gazi Üniversitesi, Ankara.
Goleman, D. (2011a). İşbaşında Duygusal Zeka. (9. Basım). (Çev.: Handan Balkara). İstanbul: Varlık Yayınları.
Goleman, D. (2011b). Duygusal Zeka: Neden IQ'dan Daha Önemlidir?. (34. Basım). (Çev.: B. Seçkin). İstanbul: Varlık Yayınları.
Güngör, M. (2008). Çalışma Hayatında Psikolojik Taciz. İstanbul: Derin Yayınları.
Işık, E. (2007). İşletmelerde Mobbing Uygulamaları ile İş Stresi İlişkisine Yönelik Bir Araştırma. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Yıldız Teknik Üniversitesi, İstanbul.
Keleş, R. ve Ünsal, A. (1996). “Kent ve Siyasal Şiddet”. Cogito Dergisi, 6(7):90-101.
Leymann, H. (1996). “The Contendand Development of Mobbing at Work”. European Journal of WorkandOrganizationalPsychology, 5(2):174.
Minibaş, J. ve İdiğ, M. (2009). Psikolojik Taciz-İşyerindeki Kabus. Ankara: Nobel Yayın.
Özler, D.E. ve Mercan, N. (2009). Yönetsel ve Örgütsel Açıdan Mobbing-Psikolojik Terör. Ankara: Detay Yayıncılık.
Tanoğlu, Ş. Ç. ( 2006). İşletmelerde Yıldırmanın (Mobbing) Değerlendirilmesi ve Bir Yüksek Öğrenim Kurumunda Uygulama. Yayımlanmamış Yüksek Lisans Tezi, Selçuk Üniversitesi, Konya.
Tınaz,P., Bayram, F. ve Ergin, H. (2008). Çalışma Psikolojisi ve Hukuki Boyutlarıyla İşyerinde Psikolojik Taciz (Mobbing). İstanbul: Beta Yayıncılık.
Titrek, O. Erçetin, Ş.Ş. ve Tozlu, N. (Ed.). (2006). Öğretmenlik Mesleği-Eğitim Bilimine Giriş. Ankara: Hegem Yayınları.
Tutar, H. (2004). İşyerinde Psikolojik Şiddet. (3. Baskı). Ankara: Platin Yayınları.
Tüzel, E. (2009). “Araştırma Görevlilerinin Maruz Kaldıkları Yıldırma (Mobbing) Davranışlarının Araştırma Görevlilerinin Sahip Oldukları Çeşitli Değişkenlere Göre İncelenmesi (Gazi Eğitim Fakültesi Örneği)”. Elektronik Sosyal Bilimler Dergisi, 7(26):334-357.
Yaman, E. (2009). “Psiko-şiddet (Mobbing) Ölçeği: Geçerlik ve Güvenirlik Çalışması”. Sakarya Üniversitesi Kuram ve Uygulamada Eğitim Bilimleri/ Educational Sciences: Th eory & Practice,9 (2):967-988.
Yaylacı, G. Ö. (2008). Kariyer Yaşamında Duygusal Zeka ve İletişim Yeteneği. (2. Baskı). İstanbul: Hayat Yayıncılık.