HÜKÜMET SİSTEMİ TARTIŞMALARI BAĞLAMINDA BAŞKANLIK YA DA YARI-BAŞKANLIK SİSTEMLERİNİN TÜRKİYE’DE UYGULANABİLİRLİĞİ

Uygulandığı birçok ülkede zaman zaman siyasal istikrarsızlığa neden olan parlamenter sistem, Türkiye'de ve bu ülkelerde yeni sistem arayışlarını gündeme getirmiştir. Parlamentarizmin neden olduğu hükümet krizlerini aşabilmek için ihtiyaç duyulan güçlü yürütme özlemi, başkanlık veya yarı-başkanlık sistemlerinin tercih edilmesine neden olmaktadır. Bu çalışmada, başkanlık ve yarı-başkanlık sistemlerinin özellikleri, siyasal sistemimiz açısından avantajları ve sakıncaları karşılaştırmalı olarak incelenecek; başkanlık ve yarı-başkanlık sistemlerinin ülkemizde uygulanması halinde doğabilecek muhtemel sorunlar üzerinde durulacaktır.

Anahtar Kelimeler:

Devlet Başkanı, Hükümet, Parlamenter Sistem, Başkanlık Sistemi, Yarı-Başkanlık Sistemi

PDF

___

Aldıkaçtı, O. (1960). Modern Demokrasilerde ve Türkiye'de Devlet Başkanlığı. İstanbul.
Altuğ, Y (2003). Parlamento Hukuku, İstanbul: Çağlayan Kitabevi.
Ay deniz, Ş. (2006). “İngiltere ile Karşılaştırmalı Olarak Türkiye'de Parlamenter Sistemin İşleyişi ve Hükümet Sistemi Tartışmaları”. Dokuz Eylül Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 8, (3), 133-157.
Çağlar, B. (1989). Anayasa Bilimi. BFS Yayınları, İstanbul.
Çam, E. (1993). Devlet Sistemleri. İstanbul: Der Yayınları.
Demir, F. (1998). Demokrasilerde Hükümet Sistemleri ve Başkanlık Hükümeti Rejimi. İzmir: EGİAD Yayınları.
Duran, L. (1988). “Türkiye'nin Siyasi Rejimi”. Yeni Gündem. (Demokrasi Eki).
Duverger, Maurice (1192). “A New Political System Model: Semi-Presidential Government”. Liphart, A. (ed.). Parliamentary versus Presidential Government, Oxford: Oxford University Press.
Eroğul, C. (2001). Çağdaş Devlet Düzenleri. Ankara: İmaj Yayınevi.
Erdoğan, M. (2001). Anayasal Demokrasi. Ankara: Siyasal Kitabevi.
Gözler, K. (2000). Cumhurbaşkanı-Hükümet Çatışması. Bursa: Ekin Kitabevi.
Gözler, K. (2010). Anayasa Hukukuna Giriş. Bursa: Ekin Kitabevi.
Grote, R. (1995). Das Regierungssystem Der V. Französichen Republik. (1. Auflage). Baden-Baden: Nomos Verlag- Gesellschaft.
Günal, E. (2005). Türkiye'de Seçim Sistemlerinin Siyasal Kurumlar Üzerindeki Etkileri. Ankara: Turhan Kitabevi.
Hartmann, J. (2000). Westliche Regierungssysteme. Opladen: Leske-Budrich.
Hübner, E. (2003). Das Politische System Der USA. (5.Auflage). München: C.H. Beck Verlag.
Huntington, S. P. (2002). Üçüncü Dalga, (Çev.: Ergun Özbudun). Ankara: TDV Yayınları.
Kahraman, M. (2006). Parlamenter Sistemlerde ve Türk Anayasa Hukukunda Bakanlar Kurulunun Görevleri, Yetkileri ve Çalışma Usulü. Konya: Yayımlanmamış Doktora Tezi.
Kalaycıoğlu, E. (1996). “Yarı-Başkanlık: Dikta'ya Çağrı”. Milliyet, s. 6.
Kapani, M. (1976). Kamu Hürriyetleri, 5.b., Ankara.
Kempf, U. (2003). “Das Politische System Frankreich”. Die Politischen Systeme Westeuropas. (3. Auflage). Opladen: Leske-Budrich.
Kuzu, B. (2011). Her Yönü İle Başkanlık Sistemi. İstanbul: BKY Yayınları.
Kuzu, B. (2010). “Türkiye, Başkanlık Sistemine Geçer mi, Başbakan, Başkan Olur mu?”. http://www.arayis.org/2010/09/burhan-kuzubaskanlik-sistemini-basbakan-da-dusunuyor/ . (Erişim Tarihi: 23.02.2011).
Lijphart , A. (1995). Çağdaş Demokrasiler, Yirmibir Ülkede Çoğunlukçu Ve Oydaşmacı Yönetim Örüntüleri, (Çev. Ergun Özbudun-Ersin Onulduran). Ankara: Yetkin Yayınları.
Linz, J. J. ve Valenzuela, A. (1994). The Failure Of Presidential Democracy: The Case Of Latin America. U.S.A: The Johns Hopkins Univ. Press.
Mainwairing, S. ve Shugart, M. S. (1997). Presidentialism And Democracy in Latin America, U.S.A: Cambridge Univ. Press.
Oytan, M. (1982). “Fransa'da Yürütme Organının Yetkileri ve Güçlü Olma Nedenleri”. AİD. C. 15, S. 1, s. 87.
Özbudun, E. (1968). Batı Demokrasilerinde ve Türkiye'de Parti Disiplini. Ankara.
Özbudun, E. (1993). Demokrasiye Geçiş Sürecinde Anayasa Yapımı. Ankara: Bilgi Yayınevi.
Özbudun, E. (2004). Türk Anayasa Hukuku. Ankara: Yetkin Yayınları.
Öztürk, N. K. (1992). “Türkiye'de Cumhurbaşkanlığı Geleneği ve 1982 Anayasasındaki Düzenlemenin Parlamenter Sistemle Uyumu”. AİD. C.25.
Sartori, G. (1997). Karşılaştırmalı Anayasa Mühendisliği, (Çev. Ergun Özbudun). Ankara: Yetkin Yayınları.
Shugart, S.M. ve Carey J. M. (1992). Presidents and Assemblies: Constitutional Design and Electoral Dynamics, Cambridge University Press.
Tunaya, T. Z. (1980). Siyasal Kurumlar ve Anayasa Hukuku. İstanbul: İÜHF Yayınları.
Turan, İ. (1968). “Parti Disiplini, Kapsam, Tarihçe, Teşvik Eden Sebepler”. İÜİFM. C. 28, No: 1-4.
Teziç, E. (1998). Anayasa Hukuku Genel Esaslar. İstanbul: Beta Yayınları.
Tunç, H. (2011). “Türkiye'de Başkanlık Sistemi Tartışmaları”. http://www.haberhareket.com/turkiyede-baskanlik-sistemitartismalarimakale,332.html (Erişim Tarihi: 24.03.2011).
Turhan, M. (1989). Hükümet Sistemleri ve 1982 Anayasası. Diyarbakır: Dicle Üniversitesi Hukuk Fakültesi Yayını.
Turhan, M. (1995). “Parlamenter Sistem mi, Yoksa Başkanlık Sistemi mi?”. Mülkiyeliler Birliği Dergisi. Cilt 19, S:179–180, s.78–82.
Uluşahin, N. (1999). Anayasal Bir Tercih Olarak Başkanlık Sistemi. Ankara: Yetkin Yayınları.
Uluşahin, N. (2007). Saf Hükümet Sistemleri Karşısında İki Başlı Yürütme Yapılanması. Ankara: Yetkin Yayınları.
Uluşahin, N. (2011). “Türkiye'de Mevcut Hükümet Sisteminin Niteliği ve Rejimin Başkanlık Sistemine Kaymasının Getireceği Tehdit ve Tehlikeler”. Hukuk ve İktisat Araştırmaları Dergisi, C. 3, No. 1.
Yanık, M. (2007). “Parlamenter Hükümet Sistemi Bağlamında Türkiye'de Parti Disiplini”. Kamu Hukuku Arşivi. S. 106.
Yazıcı, S. (2002). Başkanlık ve Yarı-Başkanlık Sistemleri, Türkiye İçin Bir Değerlendirme. İstanbul: Bilgi Üniversitesi Yayınları.
Yavuz, B. (2008). “2007 Anayasa Değişikliğinin Doğurduğu Tereddütler ve Çözüm Yolları”, Gazi Üniversitesi Hukuk Fakültesi Dergisi, C. XII, Ankara.
Yazıcı, S. (2010) “Başkanlık Sistemi Türkiye'yi Olumsuz Etkiler”.
http://www.ntvmsnbc.com/id/25086300/. (Erişim Tarihi: 24.03.2011)
http://www.tesev.org.tr/default.asp?PG=ANATR . (Erişim Tarihi: 22.04.2011).