OSMANLI KÜLTÜRÜNDE SANDUKA ÖRTÜSÜ GELENEĞİ VE II. MAHMUT SANDUKA ÖRTÜSÜ

Sanduka örtüleri devlet yöneticileri ve dini açıdan toplum içinde değer gören mutasavvıflara ait türbe içinde bulunan sandukalar üzerindeki örtülerdir. Tarihin her sürecinde tekstiller statü göstergesi niteliğinde olmuştur. Osmanlı hanedanları tekstil objesinin değerini bir kez daha sanduka üzerinde göstererek mevcut örnekler ve belgeler ile doğumdan mezara kadar olan süreçte tekstil objesinin insanoğlu için vazgeçilmez bir değeri olduğuna tanıklık etmemize vesile olmuştur.

Anahtar Kelimeler:

Sanduka örtüsü, Osmanlı, Dival işlemesi.

SARCOPHAGUS COVER TRADITION IN OTTOMAN CULTURE AND SARCOPHAGUS COVER of SULTAN MAHMUDII.

Sarcophagus covers are the quilts on tomb sarcophagus belonging to state rulers and esteemed Sufis held highly in society by virtue of their religious status. In all stages of history, textile was extolled as a status symbol. Ottoman dynasty, once again, immortalized the value of textile object by means of sarcophagus and via current models and documents as well as human journey from birth till death, the samples functioned as a means to help us witness the indispensable value oftextileobject for humankind.

Keywords:

Sarcophagus cover, Ottoman, Brocade embroidery,

PDF

___

Arca Alpaslan, Sibel (19-21 Eylül 2011). “Ayasofya Müzesi Şehzadeler Türbesinde Tespiti Yapılan Tekstil Buluntuları”, 14. Uluslararası Türk Sanatı Kongresi, Paris, (https://www.academia.edu/10189944/14th_International_Congress_of_Turkish_Art_Paris_Coll%C3%A8ge_de_France_19, [Erişim tarihi: 26.01.2021])
Aslanapa, Oktay (1984). Türk Sanatı 1-2, İstanbul: Kervan Yayıncılık.
Atasoy, Nurhan vd. (2011). İpek Osmanlı Dokuma Sanatı, Londra: Teb İletişim ve Yayıncılık.
Bağcı, Sibel (1996). “İslam Dünyasında Matemi Simgeleyen Renkler: Mor, Mavi ve Siyah”, (http://isamveri.org/pdfdrg/D049711-02/1996/1996_BAGCIS.pdf [Erişim tarihi: 13.02.2021]).
Barışta, H. Örcün (2007). “Osmanlı Hanedan Türbelerinden Bazı Işlemeli Çocuk Sanduka Kılıflarının Türk Sanatına Katkıları”, (https://Docplayer.Biz.Tr/10232008-Osmanli-Hanedan-Turbelerinden-Bazi-Islemeli-Cocuk-Sanduka-Kiliflarinin-Turk-Sanatina-Katkilari [Erişimtarihi: 10.09.2020]).
Barışta, H. Örcün, (1997). “19-20. Yüzyil Yazılı Bezemeli Türk Işlemeleri –Istanbul Hanedan Türbelerinden Puşide Ve Puşide Levhalarından Örnekler”, (https://www.ayk.gov.tr/wp-content/uploads/2015/01/BARI%c5%9eTA-H.-%c3%96rc%c3%bcn-OSMANLI-HANEDAN-T%c3%9cRBELER%c4%b0NDEN-BAZI c4%b0%c5%9eLEMEL%c4%b0-%c3%87OCUK-SANDUKA-KILIFLARININ-T%c3%9cRK-SANATINA-KATKILARI.pdf [Erişim tarihi: 03.11.2020])
Bozkurt, Nebi (2019). “Sanduka”, TDV İslam Ansiklopedisi, C. 36, İstanbul: İsam.
Büyükokutan, Aslı (2017). “Muğla Yöresi Alevi Türkmenlerinde Ölümle İlgili İnanç ve Pratikler”, (http://dspace.balikesir.edu.tr/xmlui/handle/20.500.12462/5057 [Erişim tarihi: 18.11.2020]).
Çoruhlu, Yaşar (2016). Eski Türklerin Kutsal Mezarları Kurganlar, İstanbul: Ötüken Neşriyat.
Ebu Abdullah Muhammed İbn BatutâTanci (2018). İbn Battûta Seyahatnamesi, (Çev. A. Sait. Aykut). İstanbul: Yapı Kredi Kültür Sanat Yayıncılık.
İnalcık, Halil (2008). Türkiye Tekstil Tarihi Üzerine Araştırmalar. İstanbul: Türkiye İş Bankası.
İnan, Abdülkadir (1986). Tarihte ve Bugün Şamanizm Materyaller ve Araştırmalar, Ankara:Türk Tarih Kurumu Basımevi.
İpek, Selin (2003). “Topkapı Saray Müzesindeki Mekke ve Medine'ye Gönderilen Dini Kumaşlar”. Yüksek Lisans tezi. Mimar Sinan Güzel Sanatlar Üniversitesi, Sosyal Bilimler Enstitüsü, İstanbul.
İpek, Selin (2005). “Osmanlı’da Sandukalara Örtü Örtme Geleneği ve Eyüp Sultan Haziresi’ndeki bir Taş Lahit”, Tarihî Kültür ve Sanatıyla Eyüpsultan Sempozyumu IX Tebliğler, İstanbul: Eyüp Belediyesi Kültür Ve Sosyal İşler Müdürlüğü.
Koç, Rahmi M., Şahin S., Gülgönen B.-A., Edgü F., Atlıhan Ş. (2011). 18.-19. Yüzyıl Anadolu Kilimleri, Vehbi KoçVakfı.
Öney, Gönül (1981). “ İran Ve Anadolu Selçuklu Türbelerinin Mukayeseleri”, Yıllık Araştırmalar Dergisi, S.3, s.46. http://isamveri.org/pdfdrg/D00148/1981_3/1981_3_ONEYG.pdf [ Erişim tarihi: 01.03.2021]).
Taştan, Abdulvahap (Mart 2018). “Kimliğin Bir Boyutu Olarak Evliya Kültü Gazi-Veli Motifi” Düşünen Şehir, Kayseri, S. 5, s. 122-123, Kayseri: Kayseri Büyükşedir Belediyesi.
T.C. Cumhurbaşkanlığı, Tc Kültür ve Turizm Bakanlığı, Tc Milli Eğitim Müdürlüğü (2017). Osmanlı Hanedan Türbelerindeki Maraş İşi PuşidelerPuşide 1, İstanbul: İstanbul Sabancı Olgunlaşma Enstitüsü.
Tezcan, Hülya (2017).Kutsal Mekanlarda Kutsanmış Örtüler Topkapı Sarayından Örneklerle Kabe Örtüleri, İstanbul: Masa.
Tezcan, Hülya (2006), Osmanlı Sarayının Çocukları Şehzadeler ve Hanım Sultanların Yaşamları, Giysileri, İstanbul: Aygaz.
Tezcan, Hülya (2011). Topkapı Sarayı Müzesi Koleksiyonundan Tılsımlı Gömlekler, İstanbul: TİMAŞ. Yilmazkurt Gönül (1999). “Istanbul Eyüpsultan Mihrişah Sultan Türbesi Sandukalarındaki Puşideler”, Tarihî Kültür ve Sanatıyla III. Eyüpsultan Sempozyumu Tebliğler, İstanbul: Eyüp Belediyesi Kültür Ve Sosyal İşler Müdürlüğü. -21_September_2011_ [Erişim tarihi: 26.01.2021]).
http://www.celikkol.org/timurungizlilahdi.htm, (Erişim tarihi: 04.01.2022)
http://sabanciolgunlasma.meb.k12.tr/icerikler/puside-projesi_2252925.html (Erişim tarihi: 21/11/2020).
http://muze.semazen.net/content.php?id=00106 (Erişim tarihi: 10.08.2021)
http://www.mevlanamuzesi.com/category/tekstil/ (Erişim tarihi: 19/12/2020)
http://collections.vam.ac.uk/item/O86230/kaftan-unknown/, (Erişim tarihi: 28.12.2020)
https://collections.vam.ac.uk/item/O86967/dress-fabric-unknown/Erişim tarihi: 01.11.2021)
Sibel Arca, Ayasofya Şehzadeler Türbesinde Bulunan Tekstiller ve Defin Geleneği,https://www.youtube.com/ watch?v=Xa-aVZPsVuE(Erişimtarihi: 17/12/2020).
http://www.celikkol.org/timurungizlilahdi.htm, (Erişim tarihi: 04.01.2022)