Faruk KÜRKER, Ramazan TAŞALTIN, Kerim KARADAĞ

Elektrik Tesisinde Harmonik İncelemesi ve Harmonik Filtreli Kompanzasyon

Elektrik güç sistemlerinde üretilen enerjinin, dağıtımı ve iletiminde, gerilim ve akımın, sinüs eğrisi şeklinde ve 50 Hz frekansında olması gerekmektedir. Bu durum, elektrik enerjisinin kalitesini oluşturan faktörlerin başında gelir. Fakat, yarı iletken malzeme içeren doğrusal olmayan yüklerin ürettiği harmonikler sebebi ile gerilim ve akımın sinüs eğrisi şeklinden uzaklaştığı görülür. Böylece tesisin arzu etmediği önemli sorunlar ortaya çıkar. Harmonikler enerji sisteminde teknik ve ekonomik olarak problemler meydana getirir. Teknik problemler, sistemin çalışmasını olumsuz yönde etkileyen ve tüketiciye kaliteli enerji sunulmasını engelleyen problemlerdir. Ekonomik problemler ise, harmoniklerin sistemde meydana getirdiği ek kayıpların oluşturduğu problemlerdir. Bu çalışmada, bir tesiste kompanzasyon devrede iken ve kompanzasyon devre dışı iken güç analizörü ile sisteme ait akım, gerilim ve güç gibi parametreler kaydedilmiştir. Elde edilen veriler bilgisayara aktarılarak güç analizi gerçekleştirilmiştir. Yapılan analizlerde, akım ve gerilim harmonikleri incelenmiş ve tesis için harmonik filtreli kompanzasyon hesapları yapılarak tavsiyelerde bulunulmuştur.

Anahtar Kelimeler:

Harmonik, Güç kalitesi, harmonik filtreli kompanzasyon

PDF

___

Dugan, R.C., Mcgranaghan, M.F., BEATY H.W., Santoso S., Electrical Power Systems Quality 2nd Edition. McGraw-Hill, 521s, NewYork, 2004.
Güntürkün, R., İleri Beslemeli ve Elman Geri Beslemeli Yapay Sinir Ağlarını Kullanarak Harmoniklerin Kompanzasyonu, Sakarya Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Doktora Tezi, Sakarya, 156s, 2003.
Adak, S., Enerji Sistemlerinde Harmonik Distorsiyonunun Azaltılması, Yıldız Teknik Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Doktora Tezi, İstanbul, 130s, 2003.
Kakilli, A., Tunçalp, K., ve Sucu, M., Harmoniklerin Reaktif Güç Kompanzasyon Sistemine Etkilerinin İncelenmesi, Fırat Üniversitesi, Fen ve Mühendislik Bilimleri Dergisi, 20,1: 109-115, 2008.
Küçük, D., Salor, Ö., Güder, M., Demirci, T., Akkaya, Y., Çadırcı, I., Ermiş, M., Türkiye Elektrik İletim Sisteminde Harmonik Bozulma ve Kırpışma Parametrelerinin Oluşturulan Güç Kalitesi Veritabanı Yapısıyla Değerlendirilmesi, III. Enerji Verimliliği ve Kalitesi Sempozyumu, Kocaeli, 6s, 2009.
Kurker, F. ve Tasaltin, R., Elektrik Tesislerinde Harmoniklerin Meydana Getirdiği Kayıpların Analizi, Adıyaman Üniversitesi Mühendislik Bilimleri Dergisi, 5:21-38, 2016.
Kocatepe, C., Uzunoğlu, M., Yumurtacı, R., Karakaş, A., Arıkan, O., Elektrik Tesislerinde Harmonikler. Birsen Yayınevi, 330s, İstanbul, 2003.
ABB, Technical Application Papers No.8, 64s.https://library.e.abb.com/public/4704e67320c08992c1257870002e4700/1SDC007107G0202.pdf, Erişim Tarihi: 09.01.2018
Filiz, C., 2006. Güç Sistemlerine Harmonikler ve Filtrelerin İncelenmesi, Kırıkkale Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, Kırıkkale, 146s.
EPDK, Elektrik Dağıtımı ve Perakende Satışına İlişkin Hizmet Kalitesi Yönetmeliği, 2017. http://www.epdk.org.tr/TR/DokumanDetay/Elektrik/Mevzuat/Yonetmelikler/ElektrikDagitimiPerakendeSatisinaHizmetKalitesi, Erişim Tarihi: 10 Ocak 2017.
Kurker, F., Enerji Sistemlerinde Harmonik Analizi ve Harmonik Azaltma Teknikleri, Harran Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Doktora Tezi, Şanlıurfa, 293s, 2017.
Sucu, M., Elektrik Enerji Sistemlerinde Oluşan Harmoniklerin Filtrelenmesinin Bilgisayar Destekli Modellenmesi ve Simülasyonu. Marmara Üniversitesi, Fen Bilimleri Enstitüsü, Yüksek Lisans Tezi, İstanbul, 156s, 2003.