Tena Štivičić’in Invisible Adlı Oyununda Göç, Yeni Irkçılık, Kültürel Kimlik ve Çokkültürlülük

Göç sorununun çokça tartışıldığı son yıllarda, İngiliz tiyatrosunun dikkat çeken oyun yazarlarından biri olan Hırvat asıllı Tena Štivičić bu sorunu ele aldığı Fragile (2007) ve Invisible (2011) isimli oyunları ile adından söz ettirmiş, bu oyunlar ile European Author’s Award ve Innovation Award gibi ödüllere layık görülmüştür. Yazar, bu makalede ele alınan Invisible adlı oyununda yirminci yüzyılın son çeyreğinden itibaren küreselleşen dünyamızın hızla değişen girift yapısında, uluslararası göç sorununu ekonomik, politik, kültürel ve psikolojik temelli olarak ele alarak göçmenlerin sorunlarını dile getirmeye çalışmıştır. Karakterlerin göç hikayelerini yirminci ve yirmi birinci yüzyılda meydana gelen savaş ve çatışmalara açık olmayan göndermelerde bulunarak ele alan yazar, aynı zamanda onların İngiltere’nin çok kültürlü ve kapitalist temelli toplumsal yapısı içerisinde kültürel kimlikleri ile var olma ve ayakta kalma savaşını çarpıcı bir şekilde ortaya koyar. Oyunda uluslararası göç sorununu ağırlıklı olarak kendilerini görünmez ve değersiz hisseden göçmenlerin perspektifinden yansıtmaya çalışan Štivičić, aynı zamanda sorunun diğer muhatabı olan İngilizlerin bakış açılarına da yer verir. Çalışmada, yazarın Invisible adlı oyunundan hareketle içinden çıkılması zor bir soruna dönüşen göç olgusu nedenleri ve sonuçları ile birlikte tartışılmaktadır. Göçmenlerin kimlik edinme süreçleri ve maruz kaldıkları ırkçı ve ötekileştiren muameleler Immanuel Wallerstein, Etienne Balibar ve Homi K. Bhabha gibi bazı kuramcıların görüşleri ışığında ele alınarak, Štivičić’in göç sorununun çözüm yollarına dair yaklaşımları incelenmektedir.

Anahtar Kelimeler:

Göç, yeni ırkçılık, çokkültürlülük, Tena Štivičić, Invisible

Migration, New Racism, Cultural Identity, and Multiculturalism in Tena Štivičić’s Invisible

In recent years, when the immigration problem has been widely discussed, Croatian-born Tena Štivičić, one of the notable playwrights of the British theater, made a name for herself with her plays Fragile (2007) and Invisible (2011) in which she dealt with this problem, and these plays won awards such as the European Author's Award and the Innovation Award. In her play Invisible, which is examined in this study, the author tries to express the problems of immigrants by addressing the problem of international migration on the economic, political, cultural and psychological basis in the complex structure of our globalizing world since the last quarter of the twentieth century. In this sense, the author, who deals with the migration stories of the characters by making implicit references to the wars and conflicts that took place in the twentieth and twenty-first centuries, also strikingly reveals their struggle for existence and survival with their cultural identities in the multicultural and capitalist-based social structure of England. Štivičić, who tries to reflect the international migration problem mainly from the perspective of immigrants who feel invisible and worthless, also includes the perspectives of the British, who are the other interlocutors of the issue. In the study, the phenomenon of migration, which has become a difficult problem to overcome, is discussed with its causes and consequences, based on the author's play Invisible. Štivičić's approaches to the solution of the immigration problem are examined, in the light of the views of some theorists such as Immanuel Wallerstein, Etienne Balibar and Homi K. Bhabha, regarding the identity process of immigrants and the racist and marginalizing treatments they are exposed to.

Keywords:

Migration, new racism, multiculturalism, Tena Štivičić, Invisible,

PDF

___

Balibar, E., & Wallerstein, I. (1993). Irk ulus sınıf (Çev. Nazlı Ökten). İstanbul: Metis Yayınları.
Bhabha, H. K. (1994). Location of culture. London: Routledge.
Bilgin, N. (1999). Kolektif kimlik. İstanbul: Sistem Yayıncılık. Connolly, W. E. (1995). Kimlik ve farklılık: Siyasetin açmazlarına dair demokratik çözüm önerileri (Çev. Ferma Lekesizalın). İstanbul: Ayrıntı.
Doosje, B., & Ellemers, N. (1997). Stereotyping under threat: The role of group identification. R. Spears, P. J. Oakes, N. Ellemers, & S. A. Haslam (Yay. haz.), The social psychology of stereotyping and group life içinde (ss. 257–272). Oxford, UK: Blackwell Publishing.
European Union. (2020, December 6). Avrupa Birliği Antlaşması 2011[PDF]. (çev. Avrupa Birliği Genel Sekreterliği)
Faist, T. (2000). The volume and dynamics of international migration and transnational social spaces. Oxford, UK: Oxford University Press.
Kymlicka, W, Öztürk, F. (2013). Çok kültürlülük: Başarı, başarısızlık ve gelecek. Journal of Istanbul University Law Faculty, 70(2), 297-332.
Lévi-Strauss, C. (1994). Irk, tarih ve kültür (Çev. Haldun Bayrı, Reha Erdem, Arzu Oyacıoğlu ve Işık Ergüden). İstanbul: Metis Yayınları.
Said, E.W. (1999). Şarkiyatçılık (Çev. Berna Yıldırım). İstanbul: Metis Yayınları.
Sills, D.L. (Ed.). (1968). International encyclopedia of the social science (Vols. 10,13). New York: Macmillan and Free Press.
Štivičić, T. (2011). Invisible. Invisible içinde (pp. iv–83). London: Nick Hern Books. Temmuz 18, 2021, tarihinde http://dx.doi.org/10.5040/9781784605421.00000002 kaynağından erişilmiştir.
Thöndl, M. (2007) Carl Schmitt, Der Begriff des Politischen, in: Archiv für Sozialwissenschaft und Sozialpolitik 58 (1927), S. 1–33. S. Kailitz S. (Yay. haz.), Schlüsselwerke der Politikwissenschaft. VS Verlag für Sozialwissenschaften. https://doi.org/10.1007/978-3-531-90400-9_115
Tripney, Natasha. (2020, 6 Aralık). “Tena Štivičić” < http://exeuntmagazine.com/features/tena-stivicic>
Turner, John C. (1982). Towards a cognitive redefinition of the social group. H. Tajfel (Yay. haz.), Social Identity and Intergroup Relations içinde (ss.15-40). Cambridge, UK: Cambridge University Press.
UNHCR. (2020, 9 Aralık). “Mülteci korumasının tüm dünyada COVID-19 imtihanından geçtiği 2020 ortası itibarıyla zorla yerinden edilen kişilerin sayısı 80 milyonu aştı” https://www.unhcr.org/tr