Osmanlı klasik dönem tipi modern camilerin tahliye problemine ilişkin değerlendirme

Kentlerin artan nüfusu ile birlikte camiler, alışveriş merkezleri, tiyatro ve sinema salonları gibi kullanıcı yükünün fazla olduğu binalarda yangın, deprem, toplumsal olaylar vb. acil durumlara karşı güvenli tahliye edilebilirliğin önemi giderek artmaktadır. Birçok insanın can güvenliğinin söz konusu olduğu toplanma amaçlı yapıların tasarımı esnasında bina tahliye analizlerinin de sürece dahil edilmesi gerekmektedir. Türkiye’deki toplanma yapıları arasında öne çıkan mimari yapılardan olan cami yapıları bu çalışmada ele alınmaktadır. Çalışma kapsamında günümüz camilerinde plan şeması çokça kullanılan, modern Osmanlı klasik dönem tipi camilerinin bir örneği olarak, yapımı devam eden Mevlâna Bulvarı (Konya yolu)’nda konumlanmış caminin tahliye modelleme yaklaşımları ile acil durum tahliyesi benzetim sonuçları ve mevcut yönetmeliğe göre yapılan yangın güvenliği hesaplarının karşılaştırılması yapılarak güvenilirliği test edilmektedir. Uluslararası güvenli tahliye çalışmalarına bakıldığında, toplanma amaçlı yapıların kullanıcılarının acil durumda 2.5 (150sn) dakika içinde binayı tahliye edebilmesi gerekmektedir. Bu bilgi referans alındığında mevcut yönetmeliğe göre yeterlilik hesabı yapılan ve yeterli görülen binanın yapılan simülasyon sonucunda yetersiz olduğu tespit edilmiştir.

Anahtar Kelimeler:

Cami yapıları, güvenli tahliye süresi, kullanıcı, simülasyon, Pathfinder

With the increasing population of cities, buildings such as mosques, shopping centers, theaters and theaters, fire, earthquakes, social events and so on. The importance of safe evacuation against emergency situations is increasing. Building evacuation analyses should be included in the process during the design of the gathering structures where many people have life security, which is one of the outstanding architectural structure mosque building in Turkey in the collection, are discussed in this study. Within the scope of the study, the comparison of the evacuation modelling approaches of the mosque located in the Mevlana Bulvarı (Konya road) and the emergency evacuation results and the fire safety calculations according to the current regulation as an example of modern Ottoman classical period type mosques which are widely used in today's mosques and its reliability is tested. Considering international safe evacuation, the users of the structures intended for collection should be able to evacuate the building within 2.5 (150sn) minutes in case of emergency. When this information is taken as a reference, it is determined that the building, which is considered as adequate and according to the current regulation, is insufficient because of the simulation.

Keywords:

Mosque, safe evacuation time, user, simulation, Pathfinder,

PDF

___

Gürsoy, E. Günümüz Cami Mimarisinde “İlkesiz Yaklaşım”, Süleyman demirel üniversitesi fen-edebiyat fakültesi sosyal bilimler dergisi, 2013(28), 239-253, 2013.
Eyüpgiller, K. K. Türkiye’de 20. yy. Cami Mimarisi, Mimarlık, 331, 20-27, 2006.
İhlas Haber Ajansı. Adana Sabancı Merkez Camii'nde İzdiham. http://www.iha.com.tr/adana-haberleri/adanada-sabanci-merkez-camiinde-cuma-hutbesi-okunurken-uzerinde-bomba-oldugunu-soyleyerek-bir-din-gorevlisini-rehin-alan-kisi-cemaate-dehset-dolu-anlar-yasatti-sahis-guven-timleri-tarafindan-etkisiz-hale-getirilirken-yasanan-izdihamda-cok-sayida-kisi-yara-1436875/ Yayın tarihi Temmuz 1, 2016. Erişim tarihi Kasım 15, 2018.
Türk Diyanet Vakfı. Ankara Kocatepe Camii. http://tdvcamiler.com/index.php/2016/02/17/kocatepe-camii-tadilati/ , Erişim tarihi Kasım 15, 2018.
Nassar Khaled, B. A. A Simulation Study of The Effect of Mosque Design on Egress Times. Proceedings of the 2012 winter simulation conference, 2012.
Kallianiotis, A. Papakonstantinou, D., Arvelaki, V., & Benardos, A., Evaluation of evacuation methods in underground metro stations, International Journal of Disaster Risk Reduction, 31, 2018.
Sailendra, D., Shah, A., Assessment of Emergency Escape Routes for A Building Using Pathfinder-A Case Study,Iinternational journal of engineering sciences & research technology, 200-207, 2015.
Li, M.X., Zhu, S.B., Wang, J.H., Zhou, Z., Research on Fire Safety Evacuation in a University Library in Nanjing. Procedia engineering, 211, 372-378, 2018.
Peng, D. H., Hou, L. F., Wu, J. X., and Tang, L., The Simulation Analysis and Optimization of Safety Evacuation in Fire for Large – Scale Library of University, Journal of industrial safety and environmental protection, 38(12), 2012.
Jin, R. G., Mao, L., Le, Z., Application of FDS and Pathfinder in Building Fires and Evacuation, Journal of industrial safety and environmental protection, 35(8), 2009.
Wang, S.-H., Wang, W.-C., Wang, K.-C., & Shih, S.-Y, Applying Building Information Modeling to Support Fire Safety Management, Automation in construction, 59, 158-167, 2015.
Li, J., Zhu, H., A Risk-Based Model of Evacuation Route Optimization Under Fire, Procedia engineering, 211, 365-371, 2018.
Başdemir, H., Demirel, F., İşeri, İ., Binalari Ulusal Yangin Yönetmeliği Hükümlerine Göre Değerlendiren Bir Model Önerisi: Yangın Yönetmelik Kontrol Otomasyonu, Gazi üniversitesi mühendislik-mimarlık fakültesi dergisi, 27(4), 2012.
Çakıcı, N., Yüksek Yapılarda Yangın Tahliye Süresi ve Modellenmesi, Mimarlık, 358, 2011.
Oven, V., Cakici, N., Modelling the Evacuation of a High-Rise Office Building in Istanbul, Fire safety journal, 44(1), 1-15, 2009.
Yandex. (2018). Hava Fotoğrafı, Mevlana Camii.https://yandex.com.tr/harita/11503/ankara/?l=map&ll=32.826834%2C39.941077&source=wizgeo&utm_medium=maps-desktop&utm_source=serp&z=18 , Erişim tarihi Kasım 15, 2018.
TDV, Türkiye Diyanet Vakfı Arşivi, 2018.
Türkiye Diyanet Vakfı. Ankara Konya Yolu Camii. http://tdvcamiler.com/index.php/2016/02/17/konya-yolu-camii/, Erişim tarihi Kasım 10, 2018.
Technical Reference Pathfinder 2017, Thunderhead Engineering, 2017.
Zhang, Q., Scene Design and Simulation Analysis of Fire Accident in Underwater Tunnel, Procedia engineering, 166, 337-346., 2016.
Ocak, Y., Kılıçvuran, A., Eren, A. B., Sofuoglu, A., Sofuoglu, S. C., Exposure to Particulate Matter in A Mosque, Atmospheric environment, 56, 169-176. 2012.
Ng, C. M., Chow, W. A Brief Review on The Time Line Concept in Evacuation, International journal on architectural science, 7(1), 1-13., 2006.
Binaların Yangından Korunması Hakkındaki Yönetmelik (BYKHY), Resmî Gazete, Sayı 26735, 2015.