İbrahim KARAAĞAÇ, Mehmet Okan KABAKÇI, Mehmet Yasin DEMİREL

Al7075-T6 sac malzemede tavlamanın şekillendirilebilirlik ve geri esnemeye etkilerinin deneysel araştırılması

Bu çalışmada Al7075–T6 sac malzemesinin tavlama parametrelerine bağlı olarak V bükme ile şekillendirilebilirliği ve geri esneme davranışı deneysel olarak araştırılmıştır. Tavlama işlemleri, farklı tavlama sıcaklıklarında (100, 200, 300 ve 400 °C) ve farklı tavlama sıcaklığında tutma sürelerinde (6, 30 ve 60dk.) uygulanmıştır. Tavlanan Al7075–T6 numunelerin şekillendirilebilirliği 15, 30, 45, 60 ve 75 derece açılı V bükme kalıplarında sabit deformasyon hızında bükülerek incelenmiştir. Ayrıca, tavlanan numunelerde tavlama süresinin artışına bağlı olarak 300 °C sıcaklık ile birlikte tanecik oluşumu gözlemlenmiştir. Yükselen tavlama sıcaklığına bağlı olarak tane boyutlarında artma ve sertlikte de azalma gözlemlenmiştir. Tavlanmamış numunelerin oda sıcaklığında ki (RT) sertlik değerleri 200,67 HV iken, 400 °C sıcaklıkta 60 dk. süre ile tavlanan numunelerin sertliğinin 62,90 HV değerine düştüğü gözlemlenmiştir. Buna bağlı olarak tavlanmamış numuneler en fazla 15° büküm açısına kadar bükme ile şekillendirilebilirken, 300°C ve üzeri sıcaklıklarda tavlanan numuneler 75° büküm açısında dahi çatlama ve kırılma olmaksızın sorunsuzca şekillendirilebilmişlerdir. Yüksek sıcaklıklarda tavlanan numunelerde düşük sıcaklıklarda tavlanan numunelere kıyasla geri esneme davranışının ortalama %80-90 oranlarında daha az miktarda meydana geldiği gözlemlenmiştir.

Anahtar Kelimeler:

Geri Esneme, İleri Esneme, Tavlama, Al7075-T6

PDF

___

Lee, M.-Y., et al., Effects of pre-treatment conditions on warm hydroformability of 7075 aluminum tubes. Journal of Materials Processing Technology, 155: p. 1337-1343, 2004.
Shaeri, M., et al., Microstructure and mechanical properties of Al-7075 alloy processed by equal channel angular pressing combined with aging treatment. Materials & Design, 57: p. 250-257, 2014.
Yazdian, N., F. Karimzadeh, and M. Tavoosi, Microstructural evolution of nanostructure 7075 aluminum alloy during isothermal annealing. Journal of alloys and compounds, 493(1-2): p. 137-141, 2010.
Kumar, M., AW-7075-T6 sheet for shock heat treatment forming process. Transactions of Nonferrous Metals Society of China, 27(10): p. 2156-2162, 2017.
Tajally, M. and E. Emadoddin, Mechanical and anisotropic behaviors of 7075 aluminum alloy sheets. Materials & Design, 32(3): p. 1594-1599, 2011.
Jeshvaghani, R.A., et al., Influence of multi-step heat treatments in creep age forming of 7075 aluminum alloy: optimization for springback, strength and exfoliation corrosion. Materials characterization, 73: p. 8-15, 2012.
Gisario, A., M. Barletta, and S. Venettacci, Improvements in springback control by external force laser-assisted sheet bending of titanium and aluminum alloys. Optics & Laser Technology, 86: p. 46-53, 2016.
Polak, S., et al., Warm forming of 7075 aluminum alloys. Procedia Engineering, 207: p. 2399-2404, 2017.
LeMaster, R., et al., Grinding Induced Changes in Residual Stresses of Carburized Gears. Lateral, 4(3), 42-47, 2007.
Farsi, M.A. and B. Arezoo, Bending force and spring-back in v-die-bending of perforated sheet-metal components. Journal of the Brazilian Society of Mechanical Sciences and Engineering, 33(1): p. 45-51, 2011.
Garcia-Romeu, M., J. Ciurana, and I. Ferrer, Springback determination of sheet metals in an air bending process based on an experimental work. Journal of Materials Processing Technology, 191(1-3): p. 174-177, 2007.
Schilp, H., J. Suh, and H. Hoffmann, Reduction of springback using simultaneous stretch-bending processes. International journal of material forming, 5(2): p. 175-180, 2012.
Chen, J., et al., Investigation of precipitation behavior and related hardening in AA 7055 aluminum alloy. Materials Science and Engineering: A, 500(1-2): p. 34-42, 2009.
Temmar, M., M. Hadji, and T. Sahraoui, Effect of post-weld aging treatment on mechanical properties of Tungsten Inert Gas welded low thickness 7075 aluminium alloy joints. Materials & Design, 32(6): p. 3532-3536, 2011.
Panigrahi, S.K. and R. Jayaganthan, Effect of annealing on thermal stability, precipitate evolution, and mechanical properties of cryorolled Al 7075 alloy. Metallurgical and Materials Transactions A, 42(10): p. 3208-3217, 2011