Öğretmen Mesleki Kimliği İçerikli Lisansüstü Ulusal Tezlerin Analizi

Mesleki kimlik kavramı bireyin mesleğini profesyonel bakış açısıyla yorumlaması olarak açıklanabilir. Bu çalışmada, öğretmenlerin mesleki kimliğine yönelik yayınlanmış tüm lisansüstü tezlerin içerik analizi ile eğilimlerinin incelenmesi amaçlanmıştır. Bu amaç doğrultusunda Yüksek Öğretim Kurumu Ulusal Tez Tarama merkezinden yararlanılmıştır. Tarama sonucu 60 lisansüstü tez, araştırmacılar tarafından belirlenen araştırma problemlerine cevap olacak şekilde incelenmiştir. Tezlerden; yayın dili, tez düzeyi, tezin yayın yılı, araştırma yöntemi-deseni, örneklem belirleme türü, örneklem genişliği, örnekleme dâhil olan öğretmenlerin branşı, veri analiz türü, konu alanı, anahtar kelimeler ve tezde kullanılan veri toplama araçları başlıklarını içeren form yardımı ile veriler toplanmıştır. Araştırmanın sonucuna göre tezlerde çoğunlukla nitel yöntemin ve durum deseninin kullanıldığı, çoğunlukla İngilizce öğretmenleri ile çalışıldığı ve verilerin çoğunlukla mülakat tekniği ile elde edildiği belirlenmiştir. Bununla birlikte tezlerin daha çok yüksek lisans düzeyinde ve konu olarak da öğretmenlerin kimlik algılarına ve kimlik gelişimlerine odaklanıldığı belirlenmiştir. Araştırma sonucunda öğretmenlerin mesleki kimliklerine yönelik çalışmaların farklı yöntemlerle incelenmesine yönelik öneriler getirilmiştir.

Anahtar Kelimeler:

Mesleki Kimlik, Öğretmen Mesleki Kimliği, İçerik Analizi

Analysis of Graduate Theses Containing Teacher Professional Identity

In this study, it is aimed to examine the thematic content analysis and trends of all published postgraduate theses on the professional identity of teachers. For this purpose, Council of Higher Education National Thesis Screening Center was used. As a result of the scanning, 60 postgraduate theses were examined to answer the research problems determined by the researchers. From theses, The form aid data were collected including the titles of publication language, thesis level, publication year of the thesis, research method-pattern, sampling type, sample size, branch of the teachers involved in the sample, data analysis type, subject area, keywords and data collection tools used in the thesis. According to the results of the research, it was determined that the qualitative method and case pattern were mostly used in the theses, mostly English teachers were studied, and the data were mostly obtained by interview technique. However, it has been determined that the theses are mostly focused on the master's level and the teachers' identity perceptions and identity development as a subject. As a result of the research, suggestions were made to examine the studies on the professional identities of teachers with different methods.

Keywords:

Professional Identity, Teacher Professional Identity, Content Analysis,

PDF

___

Bağ, H., & Çalık, M. (2017). İlköğretim düzeyinde yapılan argümantasyon çalışmalarına yönelik tematik içerik analizi. Eğitim ve Bilim, 42(190), 281-303. doi:10.15390/eb.2017.6845
Baltacı, A. (2018). Nitel araştırmalarda örnekleme yöntemleri ve örnek hacmi sorunsalı üzerine kavramsal bir inceleme. Bitlis Eren Üniversitesi Sosyal Bilimler Dergisi, 7(1), 231-274. https://dergipark.org.tr/en/pub/bitlissos/issue/38061/399955 adresinden erişilmiştir.
Beijaard, D., Verloop, N., & Vermunt, J. D. (2000). Teachers’ perceptions of professional identity: An exploratory study from a personal knowledge perspective. Teaching and teacher education, 16(7), 749-764. doi:10.1016/S0742-051X(00)00023-8
Beijaard, D., Meijer, P. C., & Verloop, N. (2004). Reconsidering research on teachers’ professional identity. Teaching and Teacher education, 20, 107-128. doi:10.1016/j.tate.2003.07.001
Bilici, S., & Yılmaz, R. M. (2021). Research trends in educational digital story studies: 2008-2019. Cukurova University Faculty of Education Journal, 50(2), 614-648. doi: 10.14812/cuefd.822000
Büyüköztürk, Ş., Kılıç-Çakmak, E., Akgün, Ö., Karadeniz, Ş., & Demirel, F. (2012). Bilimsel araştırma yöntemleri. (13. bs.). Ankara: Pegem Akademi.
Çelik, H. R., & Kalkan, Ö. K. (2019). Öğretmen adaylarının meslek öncesi öğretmen kimliği algıları: Pamukkale Üniversitesi örneği. Ege Eğitim Dergisi, 20(2), 351-365. doi: 10.12984/egeefd.628810
Fejes, A., & Köpsén, S. (2014). Vocational teachers’ identity formation through boundary crossing. Journal of Education and Work, 27(3), 265-283. doi:10.1080/13639080.2012.742181
Friesen, M. D. & Besley, S. C. (2013). Teacher identity development in the first year of teacher education: A developmental and social psychological perspective. Teaching and Teacher Education, 36, 23-32. doi: 10.1016/j.tate.2013.06.005
Girgin D. & Şahin Ç. (2019). Sınıf öğretmenlerinin mesleki kimlik oluşum süreçlerinin incelenmesi: Bir durum çalışması. Egitimde Nitel Araştırmalar Dergisi – Journal of Qualitative Research in Education, 7(3), 1174-1204. doi: 10.14689/issn.2148-624.1.7c.3s.12m
Izadinia, M. (2013). A review of research on student teachers' professional identity. British Educational Research Journal, 39(4), 694-713. doi:10.1080/01411926.2012.679614
Kavrayıcı, C. (2019). Öğretmenlerin mesleki kimlik algıları ve örgütsel bağlılıkları arasındaki ilişki. (Yayınlanmamış Doktora Tezi), Anadolu Üniversitesi, Eskişehir.
Korthagen, F. A. (2004). In search of the essence of a good teacher: Towards a more holistic approach in teacher education. Teaching and teacher education, 20(1), 77-97. doi: 10.1016/j.tate.2003.10.002
Luehmann, A. L. (2007). Identity development as a lens to science teacher preparation. Science Education, 91(5), 822–839. doi:10.1002/sce.20209
McMillan, J. H., & Schumacher, S. (2010). Research in education: evidence-based ınquiry, MyEducationLab Series. Pearson.
Motallebzadeh, K., & Kazemi, B. (2018). The relationship between EFL teachers’ professional identity and their self-esteem. Cogent Education, 5(1), 1-9. doi: 10.1080/2331186X.2018.1443374
Norton, B., & Toohey, K. (2011). Identity, language learning, and social change. Language teaching, 44(4), 412-446. doi: 10.1017/S0261444811000309
Olsen, B. (2008). How Reasons For Entry İnto The Profession İlluminate Teacher İdentity Development. Teach Educ Q, 35: 23-40.https://www.jstor.org/stable-/ 23478979 adresinden erilşilmiştir.
Ortaçtepe, D. (2015). EFL teachers’ identity (re) construction as teachers of intercultural competence: A language socialization approach. Journal of Language, Identity & Education, 14(2), 96-112. doi: 10.29329/mjer.2018.172.22
Özenç, E. G., & Özenç, M. (2013). Türkiye’de üstün yetenekli öğrencilerle ilgili yapılan lisansüstü eğitim tezlerinin çok boyutlu olarak incelenmesi. Türkiye Sosyal Araştırmalar Dergisi, 171(171), 13-28. https://dergipark.org.tr/en/download- /article-file/1144424 adresinden erişilmiştir.
Rodrigues, F., & Mogarro, M. J. (2019). Student teachers’ professional identity: A review of research contributions. Educational research review, 28, 100286. doi:10.1016/j.edurev.2019.100286
Şahin, Ö. & Başgül, M. (2020). PISA üzerine yapılan lisansüstü tezlerin doküman analizi ile incelenmesi. Adnan Menderes Üniversitesi Eğitim Fakültesi Eğitim Bilimleri Dergisi, 11(1), 50-66. https://dergipark.org.tr/en/pub/aduefebder/issue- /55094/694852 adresinden erişilmiştir.
Tavşancıl E. (2002). Tutumların ölçülmesi ve spss ile veri analizi. Ankara: Nobel yayınevi.
Thea van Lankveld, T., Schoonenboom, J., Volman, M., Croiset, G., & Beishuizen, J. (2017). Developing a teacher identity in the university context: A systematic review of the literature. Higher Education Research & Development, 36(2), 325-342. doi: 10.1080/07294360.2016.1208154
TBMM (1924). Orta Tedrisat Kanunu 1. Madde. https://bit.ly/37kzm1I/ Erişim Tarihi: 27 Mart 22
Ulubey, Ö., Yıldırım, K., & Alpaslan, M. M. (2018). Pedagojik formasyon eğitimi sertifika programının öğretmen adaylarının öğretmen kimliği algısına etkisinin incelenmesi. Muğla Sıtkı Koçman Üniversitesi Eğitim Fakültesi Dergisi, 5(1), 48-55. doi: 10.21666/muefd.403519
Uluyol, Ç., & Şahin, S. (2018). Pedagojik Formasyon Öğrencilerinin Öğretmen Kimliği ve Mesleki Kaygı Durumlarının İncelenmesi. Türkiye Sosyal Araştırmalar Dergisi, 22(4), 1051-1072. https://dergipark.org.tr/en/pub/tsadergisi/issue/40949-/473660 adresinden erişilmiştir.
Yaşar, M., Karabay, A. & Bilaloğlu, R. G. (2013). “Şimdi ben öğretmen mi oldum?” Öğretmenlik kimliğinin oluşmasında etkili olan etkenlere yönelik öğretmen adaylarının görüşleri. Turkish Studies, 8(7), 269-282. doi:10.7827/TurkishStudies.5337
Willig, C., & Rogers, W. S. (Eds.). (2017). The SAGE handbook of qualitative research in psychology. Sage. https://bit.ly/3ryxOYF/ Erişim Tarihi: 1 Nisan 22
Zembylas, M. (2003). Emotions and teacher identity: A poststructural perspective. Teachers and teaching: Theory and practice, 9(3):213-238. doi: 10.1080/13540600309378
Zembylas, M. (2005). Discursive practices, genealogies and emotional rules: A poststructuralist view on emotion and identity in teaching. Teaching and Teacher Education, 21(8), 935–948. doi:10.1016/j.tate.2005.06.005