Karayolu tünellerinde yangın riski üzerine bir değerlendirme

Ülkemizde karayolu taşımacılığındaki gelişmelere paralel olarak inşa edilen otoyollarla birlikte karayolu tünel sayısında ve uzunluğunda bir artış meydana gelmiştir. Tünel sayısı ve uzunluğuna bağlı problemlerin en önemlilerinden birisi de "yangın"dır. Bu çalışmada, bu problemden yola çıkılarak, karayolu tünellerinde "yangın ve duman kontrolü" üzerine bir çalışma, yapılması amaçlanmıştır. Değerlendirmede, değişik ülkelerde mevcut karayolu tünellerinde yaşanan yangın olayları, sıklık/sebep/sonuç ilişkileri ve yangın ve duman kontrolü üzerine yapılmış çalışmalar baz alınmıştır. Tünellerde yangın riski, duman davranışı, taşıt emisyonları ve havalandırma sistemleri, yaşanacak bir yangın problemindeki temel faktörler olarak karşımıza çıkmaktadır. Ülkemizdeki karayollarında mevcut tünellere bakıldığında; bu tünellerin fiziki özellikleri ile mevcut donanımları ve alınmış-alınacak tedbirler hakkında yeterli bilgi mevcut değildir. Bu çalışma, ülkemizdeki mevcut ve yapımı devam eden tünellerde yangın riskine karşı alınacak tedbirlere ışık tutacaktır.

An investigation of fire risk in road tunnels

There has been an increase in the number and the length of the motorway, tunnels as well as the highways constructed in parallel with the developments in road transport in our country. One of the most important problems related to the number and the length of the tunnels is "fires". In this study, we aimed to conduct a research on "fire and smoke control" in motorway tunnels. In the evaluation, fire cases occurred in tunnels in different countries as well as frequency/reason/result relations and researches realized on smoke control have been taken as the base. Fire risks in tunnels, appeare as basic factors of smoke behaviours, vehicles emission and air conditioning systems. When we look at the tunnels present on our motorways, there is not enough information about physical features as well as their equipment and the precautions taken or to be taken. This study, will enlighten the precautions to be taken against fire risks in the tunnels present or being constructed in our country.

___

1.TCK, Otoyolu Tünel İşletme ve Bakımı Hakkında Yönetmelik, 1999, s.l,
2.Tünelcilik Semineri, EIE, Elektrik işleri Etud idaresi Genel Direktdrlüğü, Yayın No: 84-20,1984, s. 1-9,
3.Metsch Werner W.; "Memorial Tunnel Fire Ventilation Test Program: Test Summary and Comparisons" ASHRAE-Transactions, v.103 n pt 2 1997, Atlanta, GA, USA, p. 714-722,
4.Kile Gary W.; Gonzalez Joseph A.; "Memorial Tunnel Fire Ventilation Test Program: The Longitudinal and Natural Test Program" ASHRAE- Transactions, v. 103 n pt 2 1997, ASHRAE, Atlanta, GA, USA p. 701-713,
5.Gıblın Kelly A.; "Memorial Tunnel Fire Ventilation Test Program" ASHRAE-Journal v. 39 n. 2 Feb. 1997 p. 26-30;
6.Egilsrud Philip E.; Harvey Norris A.; "Memorial Tunnel Fire Ventilation Test Program: The Extraction Tests" ASHRAE Transactions, v. 103 n pt 2 1997, ASHRAE, Atlanta, GA, USA, p. 687-700;
7.Murpy John A.; "Memorial Tunnel Fire Ventilation Test Program: The Partial Transverse Tests" ASHRAE-Transactions, v. 103 n pt 2 1997, ASHRAE, Atlanta, GA, USA, p. 606-617;
8.Metsch Werner W.; "Memorial Tunnel Fire Ventilation Test Program: The Full Transverse Tests" ASHRAE-Transactions, v. 103 n pt 2 1997, ASHRAE, Atlanta, GA, USA, p. 595-605;
9.Kennedy William D.;Hernandez Flor D.; "Memorial Tunnel Fire Ventilation Test Program: Test Plan and Test Operations" ASHRAE-Transactions, v. 103 n pt 2 1997, ASHRAE, Atlanta, GA, USA, p. 575-582;
10.Sandzimier Jason R.; Dangizer Norman H.; "Memorial Tunnel Fire Ventilation Test Program: The Memorial Tunnel Test Facility" ASHRAE-Transactions, v. 103 n pt 2 1997, ASHRAE, Atlanta, GA, USA, p. 575-582;
11.Lesser Norman I; "Memorial Tunnel Fire Ventilation Test Program: Program Objectives" ASHRAE-Transactions, v. 103 n pt 2 1997, ASHRAE, Atlanta, GA, USA, p. 573-574;
12.Luchian Sergiu F.; Memorial Tunnel Fire Ventilation Test Program: The Central Artery/Tunnel Project in Boston, Massachusetts" ASHRAE-Transactions, v. 103 n pt 2 1997, ASHRAE, Atlanta, GA, USA, p. 571-572;
13.Atkinson GT.; Wu.Y.; "Smoke Control in Sloping Tunnels" Fire,.Safety Journal, v. 27, n. 4, Nov. 1996, p. 335-341;
14.Trevor, J.; "Fixed Systems" IEE-Colloquim-(Digest) n. 172 1995, IEE, Stevenage, EngLp. 2/1-2/15;
15.Robena Jesus N.; "Tunnel Fire Testing to Evaluate Ventilation Systems" Public Roads, v. 58, n.3 Winter 1995, p.24-25;
16.El Arabi Ibrahim A.; Duddeck Heinz; Ahrens Herman; "Structural Analysis for Tunnels Exposed to Fire Temperatures" Tunnelling-Underground-Space Technol.; v. 7, n. 1, Jan. 1992, p. 19-24;
17.Ataman; A.; Ataman, A.; "Trafiğe Acık Yer altı Tünellerinde Yangın Dizaynı", Akdeniz Üniversitesi Isparta Mühendislik Fakültesi Dergisi, sayı: 5, 1990, s. 10-27,
18.Ataman; A.; Ataman, A.; "Betonarme Park Binalarında Olası Araç Yangınlarının Deneysel ve Teorik Analizi", TMMOB inşaat Mühendisleri Odası Türkiye inşaat Mühendisliği 14. Teknik Kongresi, 23-25 Ekim 1997, s. 281-296,
19.Fire and Smoke Control in Road Tunnels, PIARC Committee on Road Tunnels, France, 1999;
20.Perard, M.; "Statistics on Breakdowns, Accidents and Fires in French Road Tunnels" ; First International Conference on Tunnel Incident Management, Korsor (Denmark), May, 1996;
21.Massachusetts Highway Department and Federal Highway Administration: "Memorial Tunnel Fire Ventilation Test Program; Test Report" , (United States), November 1995,
22.Lingelser, S.; "Donnees sur les incendies importants de poids lourds dans les tunnels routiers", internal paper of the French Centre d'Etudes des Tunnels and the Direction de la Securite Civile, Lyon (France), September, 1995, not published;
23.CETU; "Remarks on fire risks", January, 1996;
24.Lacroıx D.; Smoke Control in Road Tunnels In Case Of Fire-Issues and Current Methods"; Revue Generate des Routes et des Aerodromes, n. 723, November, 1994;
25.Fire and Smoke Control in Road Tunnels, PIARC Committee on Road Tunnels, France, 1999;
26.Karayolları Genel Müdürlüğü; İzmir Selatin Tüneli Hesapları;
27.PIARC Committee on Road Tunnels,, Report to the XVIIIth World Road Congress, Brussels (Belgium), September 1987
28.Karayolu Tünelleri, Yükseklik Teşkil Eden Yapılar Alt Geçitleri, Karayolları Genel Müdürlüğü, Bakım Dairesi Başkanlığı, Ekim, 1997;