Bu çalışmada Ş. Teoman Duralı’nın makale ve kitaplarından hareket edilerek metafizik-felsefe-bilim sorunu anlaşılmaya ve açıklanmaya çalışılmıştır. Öncelikle metafizik kavramının ne olduğu ele alınmış, Platon’un metafizik-felsefe-bilim geleneğinin oluşmasında katkılarına değinilmiş sonrasında felsefe-bilimin sistemli hale gelmesini sağlamış olan Aristoteles’in, Kant ve Hume’un felsefe-bilim anlayışına, yer verilmiştir. Duralı’nın akıl-bilgi-iman bağlamında bilgelikten/hikmetten koparmadığı bilim ve vahiyle ilişkilendirdiği ahlak ve sanat tanımlamalarına yer verilmiştir. Düşünürün spekülativ ve spekülativ olmayan felsefe ayrımına değinilerek felsefe-bilimin önemli kavramları olan “seçmecilik eklektism , bağdaştırmacılık syncretism , birleştirim/sentez, disiplinler arası araştırma ve sistem” açıklanmıştır. Ontoloji, transsendental mantık, ahlak-estetik’den oluşan -üç metafizik alan- numenoloji ve daha sonrasında transsendental ve transsendent ayrımına değinilmiştir. Felsefe-bilimin inşasında iki önemli kurucu unsur olarak ele aldığı teemmül ve tefekkür kavramlarının açıklamaları yapıldıktan sonra felsefe-bilim-sanat bağlamından hareketle bilge ve filozof-bilim adamının niteliklerine ve farklılıklarına değinilmiştir. Kısaca bu çalışma bilge-düşünürün birbirinden kopmayan metafizik-felsefebilim-ahlak-sanat anlayışının kök paradigmalarını anlamaya yönelik bir teşebbüstür

In this research, moving out from books and articles of Ş. Teoman Duralı, wise thinker, which is an attempt to interpret paradigmatic roots of metaphysics-philosophyscience-ethics-art of him which are closely related, it is tried to be understood and explained metaphysics-philosophy-science problem. Firstly it is mentioned that what is the concept of metaphysics and contributions of Platon`s to be formed metaphysicsphilosophy-science tradition; after that given philosophy-science conception of Aristotle, who provided philosophy-science to become systematic, Kant and Hume. It is mentioned Durali`s definitions of ethics and arts which are not broke off from wisdom in the context of reason-knowledge-faith and linked to science and revelation. By mentioning thinker`s distinction of speculative and non-speculative philosophy, important concepts of philosophy-science which are eclecticism, syncretism, synthesis, interdisciplinary research and system. Ontology, transcendental logic, ethics-art - three metaphysics field - noumenology and after that distinction of transcendental and transcendant mentioned. After explaining deliberation and contemplation which are two constituent for philosophyscience, starting from philosophy-science-art context, wise and philosopher-scientist`s qualities and diversities are mentioned