AŞKINLIK BAĞLAMINDA İKİ DÜŞÜNÜR: PLATON VE LEVİNAS

Bu çalışmanın amacı, antikçağ düşünürü olan Platon ile çağdaş düşünür olan Levinas’ın felsefelerindeki ortak noktaları göstermektir. Karşımızda bir tarafta ontoloji temelli bir etik diğer tarafta ise ontolojiyi dışlayan bir etik anlayış bulunmaktadır. Bu makalede bu iki farklı yaklaşım arasında nasıl bir ilişki bulunduğu ve Levinas felsefesinden Platon metafiziğinin eleştirisini çıkarmanın mümkün olup olmadığı üzerinde durulacaktır. Bu amaç gerçekleştirilirken iddia edilecektir ki Levinas felsefesi, her ne kadar Batı geleneğinin başında bulunan Platon eleştirisi üzerine kurulmuş olsa da ele aldığı ilk felsefe sorunu, aşkınlık karşısında ben’in pasif bir durumda olması, etik söylem ve etiğin ereği gibi temel kavramlar açısından yeniden Platon düşüncesine bir dönüşten ibarettir.

Anahtar Kelimeler:

Ontoloji, Etik, Metafizik, Batı Geleneği, İlk Felsefe Sorunu, Aşkınlık, Etik Söylem, Etik Söylem

TWO THINKERS IN THE CONTEXT OF TRANSCENDENCE: PLATO AND EMMANUEL LEVINAS

The purpose of this study is to show common points in the philosophies of Levinas, the contemporary thinker, and Platon, the antiquity thinker. On the one hand, we have an understanding that an ethics which based on to ontology and on the other hand another that an ethics which excludes ontology. In this article, it will be emphasized whether there is a relation between these two different approaches and whether it is possible to criticize Plato's metaphysics from the Levinas’ philosophy. When this purpose is realised, it will be asserted that although the philosophy of Levinas is founded on to criticism of the Western tradition especially Plato, his thinking is back to Plato’s thinking in terms of fundamental notions such problem of the first philosophy, to be passive of the self in the face of transcendence, ethical discourse and ethic’s goal.

Keywords:

Ontology, Ethics, Metaphysic, The tradition of Western, Problem of the first philosopy, Transcendence, Ethical Discourse,

PDF

___

Gonzalez, J. F., (2008a), Levinas Questioning Plato on Eros and Maieutics, Edit. Brian Schroeder-Silvia Benso, Levinas and The Ancients, Bloomington, Indiana University Press.
Gözel, Ö., (2011), Varlıktan BaŞka Levinas'ın Metafiziğine Giriş, İstanbul, İthaki Yayınları.
Levinas, E., (1991), Totality and Infinity, Trans. Alphonso Lingis, The Netherlands, Kluwer Academic Publishers.
Levinas, E., (2005), Zaman ve Başka, Çev. Özkan Gözel, İstanbul, Metis Yayınları.
Levinas, E., (2010a), Varolansız Varoluş, Çev. Erdem Gökyaran, Emmanuel Levinas Sonsuza Tanıklık, Hazırlayan Zeynep Direk ve Erdem Gökyaran, İstanbul, Metis Yayınları.
Levinas, E., (2010b), Başka'nın İzi, Çev. Erdem Gökyaran, Emmanuel Levinas Sonsuza Tanıklık, Hazırlayan Zeynep Direk ve Erdem Gökyaran, İstanbul, Metis Yayınları.
Levinas, E., (2010c), Tanrı’nın İradesi ve İnsanların İktidarı, Çev. Umut Öksuzan, Emmanuel Levinas Sonsuza Tanıklık, Hazırlayan Zeynep Direk ve Erdem Gökyaran, İstanbul, Metis Yayınları.
Levinas, E., (2010d), Yerine Geçme, Çev. Hilmi İlksen Mavituna, Monokl, Sayı: VIII-IX, İstanbul, Sonbahar.
Levinas, E., (2010e), Aşkınlık ve Yükseklik, Çev. Hakan Yücefer-Zeynep Direk, Emmanuel Levinas Sonsuza Tanıklık, Hazırlayan Zeynep Direk ve Erdem Gökyaran, İstanbul, Metis Yayınları
Levinas, E., (2011a), Tanrı, Ölüm ve Zaman, Çev. Işık Ergüden, Ankara, Dost Kitabevi Yayınları.
Levinas, E., (2011b), Otherwise Than Being or Beyond Essence, Trans. Alphonso Lingis, Pennsylvania, Duquesne Univ. Press.
Levinas, E., (2012), Aşkınlık ve Kötülük, Çev. Özkan Gözel, Levinas, Hazırlayan Özkan Gözel, İstanbul, Say Yayınları.
Nowell-Smıth, P.H., (1954), Ethics, Victoria: Penguin Books.
Platon, (1989), Menon, Çev: Ahmet Cevizci, Ankara: Gündoğan Yayınları.
Platon, (1989), Phaidon, Çev: Suut Kemal Yetkin- Hamdi R. Atademir, İstanbul: Milli Eğitim Basımevi.
Platon, (1995), Devlet, Çev. Sabahattin Eyüboğlu-M. Ali Cimcoz, İstanbul: Remzi Kitabevi.
Platon, (1999), Mektuplar, Çev: İrfan Şahinbaş, İstanbul: Cumhuriyet Dünya Klasikleri.
Platon, (2001), Timaios, Çev: Erol Güney – Lütfi Ay, İstanbul: Cumhuriyet Dünya Klasikleri.
Platon, (2011), Parmenides, Çev: Aziz Yardımlı, İstanbul: İdea Yayınevi.
Platon, (2012), Şölen – Dostluk, Çev: Azra Erhat – Sabahattin Eyüboğlu, İstanbul: İş Bankası Kültür Yayınları.
Platon, (2013), Philebos, Çev: Furkan Akderin, İstanbul: Say Yayınları.
Platon, (2014), Phaidros, Çev. Birdal Akar, Ankara: Bilgesu Yayıncılık.
Platon, (2015), Diyaloglar, Sofist, Çev. Ömer Naci Soykan, İstanbul: Remzi Kitabevi.
Platon, (2015), Diyaloglar, Kratylos, Çev. Teoman Aktürel, İstanbul: Remzi Kitabevi.
Platon, (2015), Diyaloglar, Gorgias, Çev. Melih Cevdet Anday, İstanbul: Remzi Kitabevi.
Platon, (2015), Diyaloglar, Sokrates'in Savunması, Çev. Teoman Aktürel, İstanbul: Remzi Kitabevi.
Proklos, D., (2006), Platon'un Parmenides Diyalogunun Yorumu (141e - 142a), Çev: Oğuz Özügül, İstanbul: Pencere Yayınları.
Stäehler, T., (2010), Plato and Levinas: The Ambiguous Out-side of Ethics, New York: Routledge.