çsel Para Arzı: Türkiye Ekonomisi (2011-2018)

İktisadi teoride paranın nasıl yaratıldığı sorusuna iki farklı cevap bulunmaktadır: dışsal para hipotezine göre merkez bankalarının para stoku ve diğer para politikası araçları üzerinde tam kontrolü bulunmaktayken; içsel para teorisine göre para ekonomik aktörlerin kredi talebi üzerine yaratılmaktadır. İçsel para teorisine göre para talebi firma üretim süreçlerinden ortaya çıkmakta, üretim maliyetlerindeki artış ve daha çok da nominal ücretlerdeki artıştan kaynaklanmaktadır. Bu çalışmada aylık veri kullanılarak 2011-2018 arasındaki dönemde para arzının içselliği araştırılmakta; para arzı M1, M2 ile krediler arasında Johansen eşbütünleşme ilişkisi olup olmadığı sınanarak, VECM analizi ile değişkenler arasındaki nedensellik sorgulanmaktadır. Buna ilave olarak VECM kısa ve uzun dönem nedensellik testi sonuçlarının güçlü olup olmadığı tüfe enflasyon değişkeni ilave edilerek Toda Yamamoto testiyle sınanmaktadır. Elde edilen sonuçlara göre nedensellik kredilerden para arzına doğrudur; para arzı içsel olup talep tarafından belirlenmekte, banka kredileri para arzının temelini oluşturmaktadır.

___

  • Aslan, Ö. ve Korap, H. (2006). Türkiye’de Finansal Gelişme Ekonomik Büyüme İlişkisi. Muğla Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü Dergisi, 17, 1-20.
  • Barro, R. J. (2000). Inequality and Growth in a Panel of Countries. Journal of Economic Growth, 5(1), 5–32.
  • Buch, C. M. ve Pierdzioch, C. (2005). The Integration of Imperfect Financial Markets: Implications For Business Cycle Volatility. Journal of Policy Modeling, 27, 789–804.
  • Darrat, A. F., Abosedra, S. S. ve Aly, H. Y. (2005). Assessing The Role of Financial Deepening In Business Cycles: The Experience of The United Arab Emirates. Applied Financial Economics, 15(7), 447–453.
  • Değneli, A. P. (2018). Finansal Çevrimler ve İş Çevrimleri: Bir Uygulama. Pamukkale Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Denizli.
  • Denizer, C. A., Iyigun, M. Ve Owen, A. (2002). Finance and Macroeconomic Volatility. The B.E. Journal of Macroeconomics, 2(1), 1-32.
  • Dickey, D. A. ve Fuller, W. A. (1981). Likelihood Ratio Statistics for Autoregressive Time Series With a Unit Root. Econometrica, 49, 1057-1072.
  • Dinler, Z. 2012. İktisada Giriş. Bursa: Ekin Kitabevi.
  • Dornbusch, R. ve Stanley, F. 1993. Macroeconomics. Mcgraw-Hill College: U.S.
  • Granger, C. W. J. (1969). Investigating Causal Relations by Econometric Models and Crossspectral Methods. Econometrica, 37(3), 424–438.
  • Hodrick, R. and Prescott, E. (1997). Postwar U.S. Business Cycles: An Empirical Investigation. Journal of Money, Credit and Banking, 29(1), s. 1-16.
  • Hwang, J., & Lee, J. H. (2013). Financial Deepening and Business Cycle Volatility in Korea. Applied Financial Economics, 23(21), 1693–1700.
  • Jappelli, T. ve Pagano, M. (1994), Saving, Growth, and Liquidity Constraints. The Quarterly Journal of Economics, 109(1), 83-109.
  • King, R. G. and Levine, R. (1993). Finance and Growth: Schumpeter might be right. Quarterly Journal of Economics, 108(3), 717–737.
  • Lynch, D. (1996). Measuring Financial Sector Development. Journal of Monetory Economics, 34, 3-42.
  • Mello, L. ve Tiongson, E. R. (2006). Income Inequality and Redistributive Government Spending. Public Finance Review, 34(3), 282-305.
  • Mutlu, S., Sak, G., Yeldan, E., Özatay, F. ve Emil, F. (2003). Türkiye Ekonomisi ve IMF Politikaları. İktisat İşletme Finans Dergisi, 18(207), 5–37.
  • Özcan, G. (2016). Finansal Derinleşme ve İş Çevrimi İlişkisi: Yükselen Piyasa Ekonomileri Üzerine Ampirik Bir Analiz. Necmettin Erbakan Üniversitesi Sosyal Bilimler Enstitüsü, Konya.
  • Öztürk, N., Barışık, S., Darıcı, H. (2010). Gelişmekte Olan Piyasalarda Finansal Derinleşme ve Büyüme İlişkisi: Panel Veri Analizi. Uluslararası Yönetim İktisat ve İşletme Dergisi, 6(12), 95-119.
  • Phillips, P. C. B. ve Perron, P. (1988). Testing for a Unit Root in Time Series Regression. Biometrika, 75, 335-346.
  • Sahay, R., Cihák, M., N’Diaye, P., ve Barajas, A. (2015). Rethinking Financial Deepening: Stability and Growth in Emerging Markets. Revista de Economia Institucional, 17(33), 73–107.
  • Sevüktekin, M. (2017). Ekonometrik Zaman Serileri Analizi EViews Uygulamalı. Bursa: Dora Yayıncılık.
  • Silva, G. F. (2001). The Impact of Financial System Development on Business Cycles Volatility: Cross-Country Evidence. Journal of Macroeconomics, 24(2), 233–253.
  • Tiryaki, G. F. (2003). Financial Development and Economic Fluctuations. ODTÜ Gelişme Dergisi, 30(1), 87-107.
  • Uysal, D., Özer, H. ve Mucuk, M. (2009). Dış Borçlanma ve Ekonomik Büyüme İlişkisi: Türkiye Örneği (1965-2007). Atatürk Üniversitesi İktisadi ve İdari Bilimler Dergisi, 23(4), 161-178.