M. Said BERİLGEN, Fatma KANSIZ, Serpil BULUT, Bülent MÜNGEN

İnterferon Beta-1a'nın Multipl Skleroz Hastalarında Kognitif Fonksiyonlar Üzerine Etkisinin P300 ile Değerlendirilmesi

Amaç: Multiple Skleroz (MS), merkezi sinir sisteminde enflamasyon, demiyelinizasyon ve glial skleroz oluşturarak motor, somatosensoriyal, serebellar, görme ve kognitif işlev bozuklukları gibi çok değişik semptomlara yol açabilen bir hastalıktır MS hastalarının kognitif fonksiyonlarını değerlendirmek için, nöropsikolojik testler ile birlikte veya tek başına elektrofizyolojik bir test olan P300 potansiyelleri kullanılabilmektedir. Bu çalışma; MS polikliniğinde izlenen ve interferon beta-1a (IFβ-Ia) tedavisi başlanan hastaların kognitif işlevlerini olaya ilişkin uyarılmış potansiyel- P300 testi ile değerlendirerek, IFβ-Ia tedavisinin kognitif fonksiyonlar üzerine herhangi bir etkisinin olup olmadığını belirlemeyi amaçlamıştır. Gereç ve Yöntem: Çalışmaya relapsing-remitting multipl skleroz (RR-MS) tanısı konulan ve IFβ-Ia tedavisi verilen 20 hasta alındı. Yaş ve cinsiyet uyumlu 20 sağlıklı gönüllüden kontrol oluşturuldu. Çalışma grubunun 0. ve 6. aylardaki P300 latans ve amplitüd değerleri kontrol grubu ile ve hasta grubunun kendi içinde karşılaştırıldı. Bulgular: Çalışma grubunun 0. ve 6. ay P 300 latans ve amplütüd değerleri karşılaştırıldığında istatistiksel bir anlamlılık saptanmadı (p>0,05). Ayrıca çalışma grubunun 0. ve 6. aydaki P300 latans ve amplütüd değerleri sağlıklı kontrol grubuna göre daha uzun olmasına karşın istatistiksel olarak bir anlamlılık saptanmadı (p>0,05). Sonuç: Bu bulgulara göre; MS'te atak sıklığı, MRI'daki lezyon yükü ve hastalık progresyonu üzerine tedavi edici etkisi olduğu ileri sürülen IFβ- Ia'nın, kognitif fonksiyonlar üzerine bir etkisinin olamayabileceği düşüncesi ortaya çıkabilmektedir. Bununla birlikte bu etkinin değerlendirilmesi için, daha uzun takip süresi ve daha fazla hasta içeren gruplardan oluşturulan çalışmalara gereksinim olduğunu sonucuna varılmaktadır. ©2005, Fırat Üniversitesi, Tıp Fakültesi

Anahtar Kelimeler:

Multiple Skleroz, P300, Interferon beta-1a, kognitif fonksiyon

Effects of Interferon Beta-1a on Cognitive Functions in Patients with Multiple Sclerosis Evaluated by P300

Objectives: Multiple sclerosis is disease that is characterised by pathological demyelination, inflammation and sclerosis in central nervous system and is occasion motor, sensorial, cognitive and a lot of dysfunction. In this study P300 test is used as a neurophysiologic method for evoked potentials at the patients who received IF beta-Ia treatment in the MS clinic. The study was aim to search the effect of IF beta-Ia on cognitive function with MS patients. Materials and Methods: The study group was included twenty patients RR-MS who received IF beta-Ia treatment. Control groups were included twenty healty volunteers who have any systemic or neurologic disease. In both study and control groups standart 'odd ball paradigma' used for obtaining P300 test. After the first P300 test interferon beta-1a (Rebif 44 microgram prefiiled injector, 3 times a week and subcutenous) administered to the study group patients. P300 test were applied to both of the groups 2 times in 6 months intervals. Results: There were no statistically significant differences at P300 latency and amplitude values at 6th month of both study and control groups (p>0,05, Mann-Whitney test). No statistical significant correlation obtained between pre and post-treatment disease duration, EDSS score, P300 amplitudes and latency values in the patient group (p>0,05, Wilcoxon test). Conclusion: The results of this study show that prospective studies and larger series needed for determination of the effect of interferon beta-Ia on cognitive function by using P300. ©2005, Fırat Üniversitesi, Tıp Fakültesi

Keywords:

-,

PDF

___

Bradley W, Daroff R, Fenichel G, Marsden C. Neurology in Clinical Practive. The Neurological Disorders. 3 rd Ed. Marsden DC. Boston: Butterwotth-Heinemann, 2000; 1431-1463.
Zembilci N. Merkezi Sinir Sisteminin Demyelinizan Hastalıkları, Sinir Sistemi Hastalıkları. 3.Baskı, İstanbul: İstanbul Üniversitesi Basımevi ve Film Merkezi, 1995: 247-265.
Honig LS, Ramsay RE, Sheremata WA. Event- related potential P300 in multiple sclerosis. relation to magnetic resonance imaging and cognitive impairment. Arch Neurol. 1992; 49: 44-50.
Peterson RC, Kökmen E. Cognitive and psychiatric abnormalities in multiple sclerosis. Mayo Clin Proc 1989; 64: 657-663.
Peyser JM, Edwards KR, Poser CM, et al. Cognitive function in patients with multiple sclerosis. Arch Neurol. 1980; 37: 577-579
Rao SM, Hammeke TA, McQuillen MP, et al. Memory disturbances in patients with chronic progressive multiple sclerosis. Arch Neurol 1984; 4: 625-631
Slater JD, Wu FY, Honig LS, Ramsay RE, Margon R. Neural network analysis of the P300 event-related potential in multiple sclerosis. Electroencephalogr Clin Neurophysiol. 1994; 90: 114- 122.
Triantafyllou NI, Voumvourakis K, Zalonis I, et al. Cognition in relapsing-remitting multiple sclerosis: a multichannel event- related potential (P300) study. Acta Neurol Scand 1992; 85: 10- 13.
Oken BS. Endogenous event-related potentials. Evoked Potentials in Clinical Medicine. Chippa KH (editor). Philadelphia: Lipincott-Raver Publishers, 1997: 529-563.
Topaktaş S. Demansta elektrofizyolojik incelemeler. Demans Dergisi 2002; 2: 17-20.
Keith HC, Oken SB. Endogenous event related potantials. Evoked Potentials in Clinical Medicine, 3th Ed. Martin JS. Philadelphia: Lippincott-Rover Publisher 2000; 529-545.
Polich J, Herbest KL. P300 as a clinical assay: rationale, valuation and findings. Int J Psycophysiol 2000; 38: 3-19.
Gerschlager W, Beisteiner R, Deecke L, et al. Electrophysiological, neuropsychological and clinical findings in multiple sclerosis patients receiving interferon beta-1b: a 1-year follow-up. Eur Neurol 2000; 44: 205-209.
Smith ME, Halgren E, Sokolik M, et al. The intracranial topogrophy of the P3 event-related potential elicited during auditory odball. Electroencephalogr Clin Neurophysiol 1990; 76: 235-248.
Beatty WW, Goodkin DE, Beatty PA, et al. Frontal lobe dysfunction and memory impairment in patient with chronic progressive multiple sclerosis. Brain Cogn. 1989; 11: 73-86.
Pliskin NH, Hamer DP, Goldstein DS, et al. Improved delayed visual reproduction test performance in multiple sclerosis patients receiving interfeon beta-1b. Neurology 1996; 47: 1463-1468.
Gil R, Zai L, Neau JP, et al. Event-related auditory evoked potentials and multiple sclerosis. Electroencephalogr Clin Neurophysiol 1993; 88: 182-187.
Yaltkaya K, Nuzumlalı D. Olaya ilişkin endojen potansiyeller. Klinik Nörofizyoloji. Ankara: EEG-EMG Derneği Yayınları. No:2; 22-35.
Ashton CH, Lunn B, Marsh VR, et al. Subchronic hydrocortisone treatment alters auditory evoked potantials in normal subjects. Psychopharmacology 2000; 152: 87-92.
Kabul Tarihi: 07.10.2005