12035

ZEMİN DAVRANIŞI VE MESNET KOŞULLARININ TARİHİ YAPILARIN DİNAMİK DAVRANIŞINA ETKİSİ

Bu çalışmada, tarihi yapıların deprem performansında zemin ve mesnet koşullarının etkisi nümerik modelde dikkate alınarak ortaya çıkan sonuçlar zeminin göz ardı edildiği durumdaki sonuçlarla karşılaştırılmıştır. Bu amaçla, Fatih Külliyesi içinde bulunan Fatih Sultan Mehmet Han’ın kabrinin bulunduğu türbe yapısı çalışılmıştır. Analitik modelde üst yapı kabuk elemanlarla, zemin tabakaları ise üç boyutlu katı elemanlarla oluşturulmuştur. Birinci uygulamada zemin etkisi ihmal edilerek üst yapı ankastre modellenmiştir. İkinci uygulamada üst yapı sadece basit mesnet olarak modellenmiştir. Üçüncü uygulamada ise yapı yerel zemin şartları dikkate alınmıştır. Yapı ve zemin malzemesinin lineer-elastik davranış gösterdiği kabul edilmiştir. Değişik enerji ve frekans içeriği olan deprem kayıtları yapıya verilerek, zaman tanım alanında analizler yürütülmüştür. Analiz sonucunda elde edilen modal bilgiler, elemanlarda oluşan iç kuvvetler, gerilmeler, taban kesme kuvvetleri, deplasmanlar karşılaştırılmıştır. Yapı zemininin modellenmesiyle elde edilen tesirler, ankastre ve basit mesnetli durumlar için benzer sonuçlar ortaya koyarken, zeminle beraber modellenen yapıda farklı tesirler üretmiştir. Bu tesirler, Van ve Ege depreminde büyürken, Bolu depreminde küçülmüştür. Elde edilen sonuçlarla mevcut tarihi yapıların deprem durum değerlendirmesinde zemin etkisinin önemli olduğu ve gözlenen farkların güçlendirme çalışmalarında güvenilir ve yapıcı kararların alınmasına katkı sağlayacağı düşünülmektedir.

Anahtar Kelimeler:

Yerel zemin koşulları, Zaman tanım alanında analiz, Tarihi yapılar, Mesnet etkisi, Zemin etkisi

PDF

___

[1] Bayraktar A. Depremin Faydaları – 10.bölüm (Basımda), İstanbul, TÜRKİYE,2017.[2] Berilgen M. Evaluation of local site effects on earthquake damage of Fatih Mosque. Engineering Geology 2007; 91:2: 240-253.[3] Beyen K. Fatih Camii Yapısal Davranışının ve Dinamik Özelliklerinin Çevrel Ölçüm Verileri Işığında Tanımlanması. Deprem Sempozyumu, Kocaeli, Türkiye, 2005.[4] Beyen K. Titreşim verisiyle güncellenmiş sonlu eleman modeliyle hasar simulasyonu (Damage simulation by finite element updating using vibration characteristics). Journal of the Faculty of Engineering and Architecture of Gazi University 2017; 32:2: 403-415.[5] CSI SAP2000 Static and Dynamic Finite Element Analysis of Structures 15.2.1., Computers and Structures, Inc., Berkeley, California, USA, 2013.[6] Deprem Bölgelerinde Yapılacak Binalar Hakkında Yönetmelik (DBYBHY), Ankara, Türkiye, 2007.[7] Dikmen SU, Edincliler A, Pınar A. Northern Aegean Earthquake (Mw=6.9): Observations at three seismic downhole arrays in Istanbul. Soil Dynamics and Earthquake Engineering 2015; 77: 321-336.[8] Güler K, Sağlamer A, Celep Z, Pakdamar F. Structural And Earthquake Response Analysis Of The Little Hagia Sofhia Mosque, 2004; Vancouver, Kanada.[9] Güllü H. Tarihi Bir Köprünün Zemin-Yapı Etkileşiminin İrdelenmesi, 5.TEGGGDS, 2015; Erzurum, Türkiye.[10] Kalkan E, Gülkan P, Öztürk NY, Çelebi M. Seismic Hazard In The Istanbul Metropolitan Area: A Preliminary Re-Evaluation. Journal of Earthquake Engineering 2008; 12:2, 151-164.[11] Loli M, Anastasopoulos I, Gazetas G, Cattari S, Abbati SD, Lagomarsino S. Response of Historic Masonry Structures to Tectonic Ground Displacements, 15WCEE, 2012; Lizbon, Portekiz.[12] Sayar C. The Geology of the Golden Horn (Haliç) and Surrounding Region: Bosphorus University, National Symposium on the Golden Horn 1976; 355-374. [13] Şahin, M., (2008). İstanbul Fatih İlçesi Zemin Özelliklerinin İncelenmesi. Yüksek Lisans Tezi, Fen Bilimleri Enstitüsü, İstanbul Teknik Üniversitesi, 2008;İstanbul, Türkiye.[14] T. C. Başbakanlık Vakıflar İstanbul 1.Bölge Müdürlüğü, İstanbul, Türkiye.